Vụ luận tội Tổng thống Trump đang được dư luận theo dơi sát sao. Ngay cả trong bữa cơm gia đ́nh, cả Mỹ lẫn Việt đă trở thành những màn đấu khẩu nảy lửa về việc này.
“Hiện nay, trong từng gia đ́nh người Mỹ và người Mỹ gốc Việt bị phân hóa về việc luận tội Tổng thống Trump. Thành phần lớn tuồi, bảo thủ, ba mẹ, ông bà thường ủng hộ Trump; giới trẻ, con cháu, th́ ủng hộ luận tội. Bữa cơm gia đ́nh, cả Mỹ lẫn Việt đă trở thành màn đấu khẩu nảy lửa”- GS Nguyễn Hữu Liêm từ San Jose City College, California, Hoa Kỳ trả lời VietTimes.
GS Nguyễn Hữu Liêm
Thưa Giáo sư, bầu không khí chính trị ở Mỹ nói chung và cộng đồng người Việt Nam ở Hoa Kỳ nói riêng có những phản ứng như thế nào khi Hạ viện Hoa Kỳ bỏ phiếu luận tội Tổng thống D. Trump ?
-Hiện nay, cử tri Mỹ và cả người Việt mang quốc tịch Mỹ đang bị phân hóa trầm trọng. Họ trở thành hai đối cực không thể dung ḥa. Phe ủng hộ Tổng thống Trump th́ cho rằng việc luận tội chỉ là một âm mưu đảo chính của phe Dân chủ khi bị thua ở thùng phiếu năm 2016. Phe Dân chủ th́ cho rằng hành động của Tổng thống Trump cấu thành yếu tố luận tội theo tiêu chuẩn Hiến pháp Hoa Kỳ. Trong giới thân hữu người Việt ở Mỹ của tôi cũng chia làm hai phe, tranh luận nhau kịch liệt. Và trong từng gia đ́nh Mỹ cũng bị phân hóa về vấn đề này. Thành phần lớn tuồi, bảo thủ, ba mẹ, ông bà thường ủng hộ Trump; phe trẻ, con cháu, th́ chống đối Trump và ủng hộ luận tội. Bữa cơm gia đ́nh, cả Mỹ lẫn Việt, hiện nay đă trở thành những màn đấu khẩu nảy lửa (Có người bạn chuyên gia gốc Việt của tôi nói rằng sẽ từ bỏ quốc tịch Mỹ và sẽ qua Singapore sống nếu Trump tái đắc cử vào năm 2020!)
"Theo tôi, việc làm của Tổng thống Trump nằm trên biên giới giữa chính trị- ngoại giao và lạm dụng quyền lực"- GS Liêm.
Giới ủng hộ luận tội lập luận rằng, theo Hiến pháp Hoa Kỳ, việc ông Trump dùng vị trí của ḿnh để nhờ Tổng thống Ukraine điều tra đối thủ chính trị, mong tạo lợi thế cho ông trong cuộc bầu cử năm 2020, rơ ràng là đă lạm dụng quyền lực cho lợi ích cá nhân, tội nặng đủ để bị luận tội. Và Hạ viện chỉ làm đúng trách nhiệm của họ, khi đă có đủ chứng cứ từ những lời khai của các nhân chứng. Vậy Giáo sư nghĩ sao?
-Theo tôi rơ ràng là Tổng thống Trump có áp lực Tổng thống Ukraine điều tra ông Joe Biden, đối thủ chính trị trong mùa bầu cử 2020, như một điều kiện viện trợ quân sự cho Ukraine. Tuy nhiên, hành động đó có đến mức là tội phạm để bị băi nhiệm hay không lại là cả một sự phiên giải Hiến pháp Mỹ - mà không ai có thể có câu trả lời dứt khoát. Theo tôi, việc làm của Tổng thống Trump nằm trên biên giới giữa chính trị- ngoại giao và lạm dụng quyền lực. Nếu tôi là một nghị sĩ Hạ viện Mỹ, tôi sẽ không bỏ phiếu luận tội Tổng thống Trump. Hành động của Tổng thống Trump là sai trái, bỉ ổi, nhưng chưa lên đến mức luận tội.
Có ư kiến cho rằng, chỉ khoảng 11 tháng nữa, Hoa Kỳ sẽ có cuộc bầu cử tổng thống. Vậy th́ tại sao không để cho cử tri Hoa Kỳ quyết định về cách hành xử của ông Trump trong cuộc bầu cử sẽ diễn ra trong chưa đầy một năm nữa, thay v́ gây thêm những rối loạn và khó khăn chính trị, nhất là giữa lúc Washington đang có biết bao nhiêu việc phải làm cho đất nước. Ư kiến của Giaso sư về vấn đề này như thế nào?
-Đây là một biện luận lạc đề. Chuyện bầu cử sắp đến, gần hay xa, là một chuyện khác. Quốc hội Mỹ phải hành động theo vai tṛ mà Hiến pháp quy định, dù chỉ c̣n một tháng nữa là bầu cử, nếu có đủ bằng chứng, Hạ viện cũng phải luận tội.
Có một thực tế là, ngay từ những ngày đầu tiên, nhiều thành viên đảng Dân chủ đă kêu gọi luận tội ông Trump, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi lúc đó luôn bác bỏ những đề nghị như vậy, bởi việc truất phế khi đó gần như là điều không tưởng với một Thượng viện hiện do Đảng Cộng ḥa nắm đa số. Trước đây Tổng thống Clinton cũng bị Hạ viện Cộng ḥa luận tội, nhưng không bị Thượng viện do Dân chủ nắm đa số truất phế. Ông Clinton sau đó c̣n đắc cử rất vẻ vang. Vậy nếu thấy việc luận tội sẽ không truất phế được ông Trump, có khi c̣n bị phản tác dụng, th́ theo Giáo sư, tại sao Đảng Dân chủ cuối cùng vẫn quyết định luận tội?
-Đảng dân chủ phải làm theo nhu cầu chính trị từ phe cấp tiến và áp lực dư luận cánh tả. Công bằng mà nói, Tổng thống Trump là một chính khách mang phong cách của một lănh tụ Mafia, tính khí thất thường, nói láo không biết ngượng - dù rằng trên phương diện chính sách đối nội hay đối ngoại có những quyết định bứt phá, can đảm. Phe Dân chủ chỉ chờ cơ hội để đánh phủ đầu, dù biết rằng kết quả cuối cùng sẽ không đi đến đâu, v́ khi xét xử ở Thượng Viện, đảng Cộng Ḥa nắm đa số, th́ Tổng thống Trump chắc chắn sẽ không bị băi nhiệm.
Theo Giáo sư th́ bà Nancy Pelosi và Đảng Dân chủ đă hành động đúng hay không trong việc luận tội ông Trump? Nếu Giáo sư ở vào vị trí của bà th́ ông có làm khác đi không?
-Theo tôi th́ Bà Nancy Pelosi không c̣n chọn lựa nào khác. Phe Dân chủ phải luận tội Tổng thống Trump. Thế cờ chính trị đă như thế th́ phải ra quân thôi. Trên chính trường, không có câu trả lời đúng hay sai trên b́nh diện pháp lư hay luân lư, mà là hậu quả chính trị của phiếu bầu như thế nào sẽ trả lời cho câu hỏi đúng sai đó.
Việc phế truất D. Trump, nơi mà Thượng viện do Đảng Cộng ḥa nắm đa số, hầu như khó xảy ra. Nhưng thưa Giáo sư, liệu việc làm của Đảng Dân chủ có ảnh hưởng như thế nào đến số phận Tổng thống Trump trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới?
-Tôi nghĩ rằng từ việc thất bại khi luận tội Tổng thống Trump ở Thượng Viện, hay là khi Hạ Viện không tŕnh đề án luận tội lên Thượng viện v́ biết sẽ thua, th́ Tổng thống Trump sẽ được hưởng lợi chính trị nhiều hơn là hại. Câu chuyện luận tội này làm cho phe Dân chủ chán chường chính trị Liên bang Mỹ, phe Cộng Ḥa cũng cố hơn niềm tự tin. Điều này sẽ giúp cho Tổng thống Trump đắc cử nhiệm kỳ thứ hai vào tháng 11 năm tới. (Cách đây ba năm, trước bầu cử 2016, trên trang mạng ****.com, tôi cũng đă tiên đoán Trump sẽ đắc cử. Một số bạn thân tôi đă bỏ kết bạn (unfriend) tôi trên Facebook v́ nghĩ rằng tôi ủng hộ Trump).
VietBF@ sưu tầm.