11/9
Tổng thống Pháp hôm 7/10 cảnh báo các nước châu Âu rằng NATO đang chết dần, viện dẫn lư do thiếu sự phối hợp trong khối và tính chất khó lường của Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Donald Trump. B́nh luận của ông ngay lập tức bị Thủ tướng Đức phản đối, theo Reuters.
Trong một cuộc phỏng vấn với tuần san The Economist của Anh, ông Emmanuel Macron bày tỏ nghi ngờ về quy ước an ninh của khối NATO do Hoa Kỳ lănh đạo, theo đó, một cuộc tấn công nhắm vào một đồng minh cũng bị xem là cuộc tấn công nhắm vào cả khối. Quy ước này đă củng cố mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương kể từ khi liên minh được thành lập vào năm 1949.
“Những ǵ chúng ta đang chứng kiến hiện nay là NATO đang sống thực vật”, Tổng thống Macron nói.
Khi được hỏi liệu ông có c̣n tin vào Điều 5 về bảo đảm pḥng thủ tập thể của hiệp ước NATO hay không, ông Macron trả lời rằng “Tôi không biết”, mặc dù ông nói Hoa Kỳ sẽ vẫn là đồng minh.
Tổng thống Pháp cho rằng có t́nh trạng thiếu phối hợp chiến lược, một mặt là giữa các đồng minh châu Âu, mặt khác là giữa Hoa Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ, nước có quân đội lớn thứ hai trong NATO.
Thủ tướng Đức Angela Merkel nói ông Macron đă phản ứng thái quá.
“Tổng thống Pháp đă dùng những từ quyết liệt để bày tỏ quan điểm. Đây không phải là tŕnh trạng mà tôi nh́n thấy về việc hợp tác trong NATO”, Reuters dẫn lời bà Merkel nói trong một cuộc họp báo ở Berlin cùng với Tổng thư kư NATO Jens Stoltenberg.
Ông Stoltenberg nói thêm với Reuters rằng NATO đă từng vượt qua những khác biệt trong quá khứ và viện dẫn cuộc khủng hoảng kên đào Suez năm 1956 và Chiến tranh Iraq năm 2003.
Tổng thư kư NATO và nhiều đồng minh muốn cho thấy h́nh ảnh đoàn kết tại hội nghị thượng đỉnh giữa thời điểm quân đội Trung Quốc đang trỗi dậy, và t́nh trạng mà các nhà lănh đạo NATO xem là nỗ lực của Nga nhằm phá hoại các nền dân chủ phương Tây thông qua các cuộc tấn công mạng, chiến dịch bóp méo thông tin và các hoạt động bí mật.
Đang có mặt tại Leipzig, Đức, trước lễ kỷ niệm 30 năm Bức tường Berlin sụp đổ, vốn được xem là thành tựu nổi bật của NATO thông qua vai tṛ kéo dài bốn thập niên của nó làm suy kiệt chủ nghĩa bành trướng của Liên Xô, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói rằng khối đồng minh này có lẽ là một trong những tổ chức quan trọng nhất “trong mọi thời đại lịch sử”.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron
Tại Nga, phát biểu của ông Macron được ca ngợi là sự mô tả chính xác về t́nh trạng của NATO.
“Những lời vàng ngọc định nghĩa chính xác về t́nh trạng hiện tại của NATO”, Reuters dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova, viết trên trang Facebook cá nhân.