4 điểm nổi bật trong lời khai của Fiona Hill và Trung tá Vindman về Ukaine

11/09/19

(Washington Post) – Hạ viện Dân chủ vào hôm thứ Sáu công bố biên bản lời khai của các viên chức Hội đồng An ninh Quốc gia Fiona Hill, và Alexander Vindman.

NYT Photo
Trung tá Vindman vào tuần trước đã khai, Đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland bắt đầu trao đổi với các viên chức Ukraine về nhu cầu mở những cuộc điều tra cụ thể để bảo đảm một cuộc hội đàm với Tổng thống Donald Trump, trước khi cựu cố vấn An ninh Quốc gia Bolton cắt ngắn cuộc họp. Bà Hill cũng có mặt trong cuộc họp diễn ra vào ngày 10 tháng 7, và là nhân chứng quan trọng trong vụ bất hoà nội bộ trong Toà Bạch Ốc.

Sau đây là những điểm nổi bật trong lời khai của hai nhân chứng này.

1. Quyền Đổng lý Mick Mulvaney dính líu tới “có qua có lại”

Cả lời khai của Vindmand và bà Hill điền vào bức tranh có qua có lại, và đưa chuyện này đến gần ông Trump.

Sondland nhấn mạnh trong lời khai, Trump không truyền đạt rõ ràng về “có qua có lại” cho ông ta. Nhưng cả bà Hill và ông Vindman đều đặt vấn đề này dưới chân cố vấn hàng đầu của Trump – Quyền Đổng lý Toà Bạch Ốc Mick Mulvaney.

“Khi tôi bước vào, Đại sứ Sondland, trước các viên chức Ukraine, đang nói về việc ông ta đã có thoả thuận với Đổng lý Mulvaney như thế nào về một cuộc hội đàm nếu họ sẽ tiến hành các cuộc điều tra,” bà Hill nhắc lại cuộc họp diễn ra vào ngày 10 tháng 7 bị ông Bolton bất ngờ kết thúc.

Ông Vindman cũng cho biết, Sondland bảo, vấn đề đặt điều kiện có qua có lại đã được phối hợp với Đổng lý Toà Bạch Ốc Mick Mulvaney. “Sondland nói, ông ta vừa trao đổi với ông Mulvaney, và đây là những gì được đòi hỏi để có được cuộc hội đàm,” Trung tá Lục quân khai.

Trong khi đó, Sondland lại khai, ông ta không nhớ đã trao đổi với Mulvaney về một chuyến viếng thăm Toà Bạch Ốc của Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Sondland khai ông ta truyền đạt điều kiện có qua có lại liên quan đến việc giữ lại hàng trăm triệu Mỹ kim viện trợ quân sự vì thiếu biện pháp thay thế đáng tin cậy. Ông ta khai, là do mình phỏng đoán. Trong trường hợp hội đàm tại Phòng Bầu dục, có hai nhân chứng trực tiếp bảo rằng, ông ta nhận được mệnh lệnh đưa ra điều kiện từ Mulvaney.

Cộng hoà được cho đang tìm cách đổ lỗi cho Rudy Giuliani và Sondland. Nhưng một câu hỏi lớn đặt ra: Làm thế nào mà chuyện này dính dáng tới cố vấn hàng đầu của Tổng thống mà bản thân Trump lại không, ông ta là người thúc đẩy những cuộc điều tra này?

2. Sondland còn có nhiều điều phải giải thích

Mọi chuyện từ xấu thành tội tệ đối với Sondland, không chỉ lời khai của ông ta về Mulvaney mà Vindman cũng chỉ ra một lời khai quan trọng khác của Đại sứ không đúng sự thật.

Sondland khai, ông ta thúc ép Ukraine điều tra Burisma – công ty mướn Hunter Biden, nhưng lại không biết bố con Biden thân công ty này, cho đến tận tháng 8. Biện hộ này quá tệ. Nỗ lực buộc Ukraine mở cuộc điều tra về bố con Biden của Giuliani được loan rộng rãi hồi đầu tháng 5. Bản thân Trump cũng nhắc đến những điều này một cách công khai vào ngày 19 tháng 5.

Ý nghĩ ai đó liên quan mật thiết đến Ukraine như Sondland lại không hay biết tại sao có mối quan tâm như vậy đối với Burisma, và không mảy may tìm hiểu nghe khó tin. Và khi bị các nhà điều tra chất vấn, Sondland thực sự không đưa ra được những câu trả lời hay.

Và bây giờ, Vindman khai, Sondland trong cuộc họp vào ngày 10 tháng 7 nhắc đến Biden rõ ràng trong điều tra Burirsma.

VINDMAN: Trao đổi của Sondland đang diễn ra, xem xét lại những gì cần làm để có được cuộc hội đàm, và ông ta nói về cuộc điều tra Biden, và, thực tình, tôi không thể nhớ 100% vì tôi không ghi chép, nhưng Burisma thì dường như, theo tôi, rõ ràng, không có gì mơ hồ, tôi đoan chắc, trong đầu tôi. Ông ta kêu gọi điều gì đó, kêu gọi một cuộc điều tra đã không tồn tại vào bố con Biden và Burisma.

Hỏi: Được rồi. Mơ hồ trong đầu ông khác với những gì ông VINDMAN: Chắc chắn

Hỏi: — Thực sự đã nghe?

VINDMAN: Đúng. Chính xác.

Q: Ông nghe Sondland nói gì?

VINDMAN: Rằng, các viên chức Ukraine phải có cuộc điều tra bố con Biden.

Hỏi: Điều tra bố con Biden. Trong phòng họp Ward Room, ông ta nhắc đến chữ “Bidens”?

VINDMAN: Theo trí nhớ tốt nhất của tôi, đúng là như vậy.

Hỏi: Được rồi. Ông ta có nhắc đến 2016 không?

VINDMAN: Tôi không nhớ.

Q: Ông ta có nhắc đến Burisma không?

VINDMAN: Phản ứng bản năng của tôi đối với những gì được nhắc đến là quá rõ ràng. Không có sự mơ hồ. Theo trí nhớ tốt nhất của tôi không hoàn toàn 100% có, nhưng như tôi đã viết xuống, sẽ đáng kinh ngạc nếu Sondland thực sự không biết về mối quan hệ giữa Burisma-Biden vào tháng 7, vì hầu như mọi người đều biết rõ ràng.

Sondland lại tỏ ra rất cứng trong lời khai của mình, ông ta cho rằng, do không đọc những bài báo của New York Times về những nỗ lực của Giuliani hay không quan tâm đến Giuliani.

3. Một chuỗi mệnh lệnh không mạch lạc

Cộng hoà có một lập luận bênh vực ở đây, bên cạnh ý kiến cho rằng, cá nhân Trump không liên can. Đó là, chính sách Ukraine của Toà Bạch Ốc Trump quá rời rạc để có thể thực sự thực hiện một chiến dịch như vậy.

Và cả hai lời khai cho thấy, có thể có hạt nhân về sự thật trong đó. Bà Hill kể cuộc tranh cãi với Sondland về ai là người thực sự chịu trách nhiệm về chính sách Ukraine – và không thực sự giải quyết được vấn đề.

Sau khi Sondland bảo, ông ta là người chịu trách nhiệm, bà Hill nói, “không, không phải ông … Ai bảo ông chịu trách nhiệm về Ukraine?” Sondland đáp, “Tổng thống!”

Hill cho hay, bà không biết liệu điều này có đúng hay không, và “không ai dường như biết việc này,” ngay cả Bolton và các viên chức Ngoại giao. Cựu cố vấn Hội đồng An ninh Quốc gia cho biết thêm trong lời khai, “Chúng tôi có rất nhiều người trong những giai đoạn đầu của chính phủ làm những việc không nằm trong trách nhiệm của họ.”

Vindman xác nhận, có loạn đả, ai muốn tham dự cũng được, vào chính sách Ukraine. Theo lời khai, có lần bà Hill bảo ông không nên tham dự vào một buổi họp của ông Trump vì “có nguy cơ cá nhân.”

“Tôi được bảo có một người đàn ông đến cung cấp thông tin, giới thiệu mình là Giám đốc cho Ukraine, và tôi sẽ lờ mờ đối với người này,” Vindman nói. Vindmand cho hay, bà Hill cho hay, người này là Kash Patel, một cố vấn An ninh Quốc gia khác, và là đồng minh của Dân biểu Devin Nunes (Cộng hoà – California) nhưng không có chuyên môn, kinh nghiệm về Ukraine.

Ý kiến về sự rời rạc có nghĩa, không thể có bất cứ tham nhũng nào ở đây. Không nhất thiết cần phải thực hiện trao đổi điều kiện thì mới bất hợp pháp, chỉ cần đề nghị thôi cũng có thể là vi phạm tài chánh vận động tranh cử, một tội có thể bị luận tội hay thậm chí hối lộ hay tống tiền.

Cũng có khả năng, Toà Bạch Ốc không muốn chính thức hoà kênh ngoại giao cửa hậu của Sondland và những người khác, vài có thể bị nghi ngờ. Vì vậy, tốt hết không nên xác nhận ông ta thực sự là người chịu trách nhiệm.

4. Sondland bị loại, rồi được khôi phục, trong một chuyến đi Ukraine

Trở nên rõ ràng vào lúc này là Sondland không phải là nhân vật ổn định nhất trong toàn bộ câu chuyện tiểu thuyết này. Ông ta đã phải làm rõ lời khai của mình, và nhiều tuyên bố của ông ta không có lý nếu đem đặt cạnh lời khai của những người khác.

Và Vindman tô rõ thêm bức tranh của một viên chức Âu châu hàng đầu, người không phải là cánh tay ngoại giao ổn định nhất. Trung tá cho các nhà điều tra hay, Sondland bị loại khỏi phái đoàn sang dự lễ nhậm chức của Tổng thống Zelensky vì ông ta không đáng tin cậy để có mặt trong tin nhắn.

Dầu vậy, đáng tò mò, Sondland cuối cùng cũng được cho quay trở lại phái đoàn.

VINDMAN: Tôi nghĩ, Tiến sĩ Hill có thể đã loại ông ấy vì hiểu rằng, bà không nghĩ Đại sứ Bolton muốn có ông ta trong phái đoàn.

Hỏi: Ông biết lý do tại sao không?

VINDMAN: Vì việc này nằm ngoài nhiệm vụ của ông ta, và ông ta có xu hướng mất trật tự, vì vậy có một số nguy cơ.

Hỏi: Xu hướng mất trật tự, điều này có nghĩa là gì?

VINDMAN: Ông ấy không phải là nhà ngoại giao chuyên nghiệp. Và đây sẽ rất quan trọng đối với ông ta, nhưng ông ta không nhất thiết phải hành động như là một nhà ngoại giao, và sẽ không, ông biết đó, nếu chúng tôi có một quan điểm nhất quán, và một loạt những chủ đề nói chuyện nhất quán, ông ấy sẽ không có khả năng nhất quán với toàn bộ quan điểm của chúng tôi.

Hỏi: Ông biết bằng cách nào mà ông ta được quay trở lại tham gia phái đoàn?

VINDMAN: Tôi không nhớ.

Đây là điểm đáng điều tra sâu thêm, chắc chắn, vì sự khó kiểm soát và không nhất quán của Sondland trong vai trò nhân chứng.

Hương Giang (Theo Washington Post)