Các nhà nghiên cứu – bao gồm Giám đốc Pḥng thí nghiệm Green Neuroscience ở San Diego, California – Mỹ ngày 21/10 đưa ra cảnh báo đối với các nhà thần kinh học vượt qua giới hạn đạo đức khi phát triển các khối năo người trong pḥng thí nghiệm.
Việc tạo ra những bộ năo nhỏ được xem là một trong những lĩnh vực nóng nhất của khoa học thần kinh hiện đại. Các chuỗi tế bào được tạo thành từ các tế bào gốc, kích thước chỉ bằng hạt đậu. Một vài chuỗi phát triển sóng năo tự phát tương tự như ở trẻ sinh non.
Tuy nhiên, điều này vấp phải nhiều ư kiến trái chiều, trong đó các nhà nghiên cứu đặt ra câu hỏi về ranh giới vượt qua giới hạn đạo đức khi tạo ra các khối năo người trong pḥng thí nghiệm. Hôm 21-10 (giới địa phương), họ dự định tŕnh bày vấn đề này tại một hội nghị dành cho giới khoa học thần kinh lớn nhất thế giới. Giám đốc Ohayon nhận xét ngay cả khi chúng ta có thể tạo ra một phiên bản năo người thu nhỏ với khả năng nhận thức, chúng ta có thể vượt qua giới hạn đạo đức.
Mặt cắt của một phiên bản năo người thu nhỏ. Ảnh: EPA
Do những khó khăn trong việc nghiên cứu năo người sống, phiên bản năo người thu nhỏ đóng vai tṛ là một sự phát triển mang tính bước ngoặt. Trước đây, chúng từng được sử dụng để t́m hiểu về chứng tâm thần phân liệt và tự kỷ cũng như nguyên nhân gây teo năo khi trẻ nhiễm vi rút Zika trong bụng mẹ.
Các nhà nghiên cứu hy vọng sử dụng các phiên bản năo người thu nhỏ để nghiên cứu một loạt chứng rối loạn năo, từ Alzheimer cho đến Parkinson và các vấn đề về mắt như thoái hóa điểm vàng do tuổi tác.
Trong một nghiên cứu gần đây, các nhà nghiên cứu tại Trường ĐH Harvard (Mỹ) chỉ ra rằng các phiên bản năo người thu nhỏ có sự đa dạng về mô, từ tế bào thần kinh vỏ năo đến tế bào vơng mạc.
Sau quá tŕnh phát triển khoảng 8 tháng, chúng đă có mạng lưới nơ-ron thần kinh riêng, phản ứng khi bị ánh sáng chiếu vào. Trong một nghiên cứu khác do Viện Salk (San Diego) dẫn đầu, các nhà nghiên cứu c̣n cấy ghép các bộ phận năo người vào năo chuột và phát hiện ra rằng chúng kết nối với nguồn cung cấp máu của vật chủ, sau đó nảy sinh các liên kết mới.
VietBF © sưu tầm