Trung Quốc sẽ đóng thêm 4 tàu sân bay hạt nhân vào năm 2035 để đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa và mở rộng sức mạnh, cũng như để cạnh tranh với Mỹ, bởi trong bối cảnh Bắc Kinh đang cố gắng bắt kịp Mỹ về sức mạnh hải quân.
South China Morning Post dẫn lời các nhà phân tích quân sự Trung Quốc nói nước này sẽ có ít nhất 6 nhóm tác chiến tàu sân bay vào năm 2035, gồm 4 tàu sân bay hạt nhân, trong bối cảnh Bắc Kinh cố gắng bắt kịp Mỹ về sức mạnh hải quân.
Các nhà phân tích nói phần cứng thiết bị của hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc có thể gần tương đương các siêu cường hàng đầu thế giới về công nghệ siêu hàng không mẫu hạm, sau nhiều thập niên cố gắng thu hẹp khoảng cách, nhưng vẫn tụt hậu so với Mỹ vì thiếu kinh nghiệm chiến đấu thực tế.
Trang bị máy phóng điện từ?
Tất cả tàu sân bay mới của Trung Quốc dự kiến được trang bị máy phóng điện từ (EMALS), tương tự siêu tàu sân bay lớp Ford của Mỹ. Hệ thống EMALS có thể phóng máy bay nhanh và êm hơn so với hệ thống phóng thủy lực.
Trung Quốc hiện có một tàu sân bay đang hoạt động là Liêu Ninh, được đưa vào sử dụng từ năm 2012. Bắc Kinh cũng đang thử nghiệm tàu sân bay Type-001A đóng mới trong nước.
Tàu sân bay Type-001A và Liêu Ninh tại cảng Đại Liên, Trung Quốc. Ảnh: Weibo.
“Các tàu sân bay hạt nhân của Trung Quốc với hệ thống EMALS dự kiến gia nhập hải quân vào năm 2035, nâng tổng số tàu sân bay lên ít nhất 6 tàu, mặc dù chỉ có 4 tàu sẽ hoạt động ở khu vực tiền tuyến”, Wang Yunfei, sĩ quan hải quân Trung Quốc đã về hưu nói với South China Morning Post.
Bắc Kinh rất muốn mở rộng các nhóm tác chiến tàu sân bay để hiện thực hóa tham vọng hải quân toàn cầu và bảo vệ lợi ích đang tăng ở nước ngoài. Type-002, tàu sân bay thông thường tiếp theo của Trung Quốc, chiếc đầu tiên được trang bị máy phóng điện từ, bắt đầu được đóng vào năm 2018.
Ông Wang cho biết ngân sách dành cho các tàu sân bay sẽ không bị cắt giảm, dù Bắc Kinh đang phải đối mặt với suy thoái kinh tế và chiến tranh thương mại với Mỹ.
“Ngay cả khi suy thoái kinh tế ảnh hưởng đến kế hoạch, chúng ta có thể điều chỉnh tỷ lệ trong tổng chi tiêu quân sự để đảm bảo quá trình hiện đại hóa, ví dụ chúng ta có thể giảm số lượng xe tăng”, ông Wang nói.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chỉ đạo cho quân đội hoàn thành quá trình hiện đại hóa vào năm 2035 và trở thành lực lượng chiến đấu hàng đầu thế giới vào năm 2050. Song Zhongping, nhà bình luận quân sự ở Hong Kong, cho biết số lượng tàu sân bay của Trung Quốc tăng lên để phản ánh vị thế toàn cầu của họ.
Mục tiêu 4 tàu sân bay hạt nhân
Theo kế hoạch, quân đội Trung Quốc dự định vận hành 4 nhóm tác chiến tàu sân bay hạt nhân ở tiền tuyến vào năm 2035. Type-001A và Type-002 sẽ trở thành những hàng không mẫu hạm tạm thời, trong khi chờ tàu sân bay hạt nhân đi vào hoạt động.
Ông Wang và ông Song đều nói rằng tàu sân bay Liêu Ninh sẽ được thay thế bằng Type-001A vào năm 2035. Liêu Ninh vốn là tàu sân bay Varyag chưa hoàn thành của Liên Xô cũ được Trung Quốc mua lại từ Ukraine. Nó được sử dụng để huấn luyện phi công và thủy thủ đoàn tàu sân bay.
Mô hình tàu sân bay hạt nhân tương lai của Trung Quốc. Đồ họa: Global Security.
Hải quân Trung Quốc sẽ phát triển máy bay chiến đấu tàng hình sử dụng trên tàu sân bay, với cuộc tranh luận đang diễn ra giữa việc chọn FC-31 hay phiên bản của J-20. Trung Quốc hiện chỉ có một loại tiêm kích trên hạm là J-15, trong khi Mỹ có 2 loại.
Ông Wang cho biết các kỹ sư Trung Quốc đang phát triển tiêm kích trên hạm cho tàu sân bay thế hệ tiếp theo. Nó được mô tả là phiên bản của máy bay chiến đấu tàng hình FC-31. Tiêm kích này có thể được đưa vào sử dụng muộn hơn so với tiêm kích tàng hình F-35C của hải quân Mỹ.
Trong khi đó, ông Song nói rằng khả năng tổng thể của Trung Quốc sẽ bị hạn chế do thiếu kinh nghiệm chiến đấu. Công nghệ tàu sân bay và tiêm kích trên hạm của Trung Quốc sẽ được phát triển để phù hợp với quy mô và sức mạnh của hải quân Mỹ, nhưng việc xây dựng phần cứng mới chỉ là một phần của bức tranh.
Tiêu chuẩn đào tạo thủy thủ đoàn và kiểm soát thiệt hại trên tàu chiến vẫn là những thiếu sót quan trọng của hải quân Trung Quốc, vì họ không có nhiều kinh nghiệm thực tiễn như Mỹ.