Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đề xuất bầu cử Quốc hội sớm, t́m cách củng cố sự cai trị của ông sau khi một vị tướng đi theo phe đối lập và hàng vạn người xuống đường phản đối chính phủ, bởi ông sẵn sàng đàm phán với bên đối lập "v́ lợi ích của Venezuela" nhưng sẽ không chấp nhận một tối hậu thư hay đe dọa, cho nên Nicolas Maduro tiếp tục thách thức tây phương vào lúc tối hậu thư của sáu nước châu Âu đến kỳ hạn.
Tổng thống Vénézuela Nicolas Maduro (người cầm cờ), lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng từ 6 tháng nay, trong cuộc mít tinh ngày 2/2/2019, kỉ niệm 20 năm ngày Hugo Chavez lên nắm quyền. REUTERS/Manaure Quintero
Hôm qua, 02/02, sau sáu tháng ẩn tránh v́ lo ngại bị ám sát, tổng thống Maduro xuất hiện trong cuộc mít-tinh tại Caracas của phe ủng hộ, đề nghị bầu lại Quốc Hội, hiện do đối lập kiểm soát. Tại một cuộc mít-tinh khác, do phe đối lập kêu gọi, ông Juan Guaido, tổng thống tự phong, tin tưởng sẽ xoay chuyển t́nh thế trong những ngày tới.
Chứng kiến hai cuộc biểu t́nh hôm thứ Bảy, từ Caracas, thông tín viên Véronique Gaymard cho biết chi tiết :
« Không khí rất ôn hoà nhưng cũng đầy khí thế. Juan Guaido tuyên bố tháng Hai này sẽ là tháng quyết định và kêu gọi dân chúng xuống đường nhân ngày thanh niên Venezuela 12/02 và cũng là ngày hàng cứu trợ nhân đạo sẽ đến từ các nước láng giềng Colombia, Brazil và quần đảo Caribê. Lănh đạo đối lập mời gọi quân đội và cảnh sát đứng về phía nhân dân, tạo điều kiện cho hàng viện trợ về đến nơi đến chốn. Juan Guaido, đứng trên khán đài trước cơ quan ngoại giao của Liên Hiệp Châu Âu kêu gọi dân chúng gây áp lực buộc ông Nicolas Maduro ra đi.
Ngày Chủ Nhật này là ngày tối hậu thư của sáu nước châu Âu đến kỳ hạn. Nhưng Maduro đáp trả với lập luận : nào là ông là tổng thống hợp pháp qua cuộc bầu cử hồi tháng 05/2018, nào là Venezuela không phải là xứ ăn xin, hàng viện trợ chẳng qua là để che giấu dă tâm của các nước giàu muốn chiếm đoạt tài nguyên. Nicolas Maduro đề nghị tổ chức bầu Quốc Hội trước kỳ hạn, một đề nghị đă bị đối lập bác bỏ từ lâu.
Vấn đề then chốt là Quân đội có hết sức ủng hộ Nicolas Maduro hay không ? Trong một đoạn băng video, tướng Không quân Francisco Yanez tuyên bố nh́n nhận Juan Guaido là tổng thống. Tuy nhiên, hiện giờ, áp lực tiếp diễn chưa biết đến bao giờ. Và Nicolas Maduro kêu gọi dân quân gia nhập Quân đội để tăng lực lượng ».
Một tướng Không quân ủng hộ Juan Guaido
Trong khi đó, vấn đề cốt lơi hiện nay đối với tổng thống tự phong chính là mức độ ủng hộ của Quân đội. Trong một đoạn video, tướng Francisco Yanez, thuộc lực lượng Không quân ngày 02/02/2019 tuyên bố thừa nhận Juan Guaido, chủ tịch Quốc Hội là tổng thống tạm quyền và kêu gọi các binh sĩ hành động tương tự.
« Tôi xin thông báo với các vị rằng tôi không công nhận chính quyền độc tài của Nicolas Maduro và tôi nh́n nhận nghị sĩ Juan Guaido như là tổng thống điều hành nước Cộng Ḥa Bolivar Venezuela. Hỡi người dân Venezuela: 90% lực lượng vũ trang không ủng hộ nhà độc tài, họ đứng về phía nhân dân Venezuela. Với những diễn biến trong những ngày qua, quá tŕnh chuyển tiếp chính trị đang bắt đầu. Ra lệnh cho Quân đội tiếp tục trấn áp, đó là làm cho người dân tiếp tục phải chết v́ đói, v́ bệnh tật. Dân tộc này đă chịu quá nhiều đau khổ. Những người bạn dân chủ cho tôi biết rằng lănh đạo độc tài đă có hai chiếc chuyên cơ sẵn sàng cất cánh… Cầu cho ông ấy ra đi!
Tôi kêu gọi toàn thể người dân Venezuela hăy xuống đường một cách ôn ḥa nhằm bảo vệ tổng thống Juan Guaido của chúng ta. Các chiến hữu của tôi, tôi kêu gọi các bạn đừng quay lưng lại với người dân Venezuela. Đừng đàn áp nữa! »
Trên Twitter, ông John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ cũng cổ vũ tương tự : Hoa Kỳ kêu gọi quân nhân các cấp Venezuela theo gương tướng Francisco Yanez và bảo vệ người dân biểu t́nh ôn hoà ủng hộ dân chủ.