Mỹ chỉ trích gay gắt Trung Quốc vì vấn đề người Duy Ngô Nhĩ. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu về tự do tôn giáo trên thế giới tại Washington hôm 21/9. Ngoại trưởng Mỹ lên án "sự ngược đãi" của Trung Quốc sau các báo cáo về việc hơn một triệu người Duy Ngô Nhĩ bị giam trong trại cải huấn.
"Hàng trăm nghìn và có thể là hàng triệu người Duy Ngô Nhĩ đang bị giam giữ trong cái gọi là trại cải huấn, nơi họ phải chịu đựng sự truyền bá chính trị khắt khe và những hành vi bạo lực khủng khiếp khác", Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói trong bài phát biểu về tự do tôn giáo trên thế giới hôm 21/6 ở Washington, theo AFP.
Ủy ban Chống phân biệt chủng tộc của Liên Hợp Quốc hôm 10/8 cáo buộc Bắc Kinh giam giữ khoảng một triệu người Duy Ngô Nhĩ tại khu tự trị Tân Cương. Ủy ban cũng bày tỏ lo ngại về thông tin người Duy Ngô Nhĩ bị giám sát nghiêm ngặt, thậm chí bị quét điện thoại di động tại các trạm kiểm soát.
"Niềm tin tôn giáo của họ bị tàn phá", Ngoại trưởng Mỹ nói thêm. Nghị sĩ lưỡng đảng Mỹ hồi cuối tháng 8 yêu cầu Pompeo trừng phạt một số quan chức Trung Quốc bị cáo buộc giám sát các chính sách, trong đó có Trần Toàn Quốc, bí thư đảng ủy khu tự trị Tân Cương và ủy viên bộ chính trị. Các nghị sĩ cũng đề nghị trừng phạt một số công ty Trung Quốc tham gia xây dựng các trại giam và tạo ra các hệ thống giám sát được sử dụng để theo dõi và giám sát người Duy Ngô Nhĩ.
Nguồn tin từ quốc hội Mỹ hồi đầu tháng nói rằng chính phủ đang bàn về các lệnh trừng phạt kinh tế. Tuy nhiên, trong bài phát biểu này Pompeo không nói rõ các biện pháp trừng phạt khi nào sẽ được áp dụng.
Cảnh sát Trung Quốc tuần tra trước nhà thờ Hồi giáo Id Kah tại thành phố Kashgar, Tân Cương tháng 3/2017. Ảnh: Reurters.
Trung Quốc luôn bác bỏ báo cáo của Liên Hợp Quốc về vấn đề người Duy Ngô Nhĩ. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói báo cáo này "dựa trên thông tin chưa được xác minh và không có cơ sở thực tế".
Trung Quốc từ lâu khẳng định Tân Cương phải đối mặt với mối đe dọa nghiêm trọng từ các phiến quân Hồi giáo và những người ly khai. Bộ Ngoại giao Trung Quốc đề nghị Liên Hợp Quốc tôn trọng chủ quyền, thực hiện nhiệm vụ một cách công bằng, khách quan và không nghe thông tin một chiều trong vấn đề Tân Cương.
Tuy nhiên, Gay McDougall, thành viên của Ủy ban Chống phân biệt chủng tộc của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, cáo buộc Trung Quốc lấy lý do chống lại chủ nghĩa tôn giáo cực đoan và duy trì ổn định xã hội để biến khu tự trị của người Duy Ngô Nhĩ thành trại giam. Người đứng đầu cơ quan nhân quyền Liên Hợp Quốc Michelle Bachelet bày tỏ quan ngại về tình hình Tân Cương và kêu gọi Bắc Kinh cho phép các quan sát viên tới đó.