Tổng thống Trump đă tự cô lập Mỹ. Ông làm cho Washington và Brussels căng thẳng tiếp tục leo thang. Ông Trump liên tiếp bày tỏ lập trường cứng rắn và quyết liệt về vấn đề chi tiêu quân sự của NATO cũng như vấn đề thương mại khiến không khí trở nên ngột ngạt.
Quan hệ giữa Tổng thống Trump và các đồng minh trong EU, NATO đang căng thẳng
Trong những ngày qua, người ta chứng kiến Nhà lănh đạo nước Mỹ liên tiếp có những bước đi và phát biểu kêu gọi các đồng minh châu Âu thực hiện cam kết tăng chi tiêu quốc pḥng lên mức tiêu chuẩn được quy định của NATO là 2% GDP đồng thời thực hiện thương mại công bằng. Ông Trump không ngần ngại cảnh báo sẽ không tiếp tục bảo vệ đồng minh như trước đây.
Phản ứng trước sự dồn ép quyết liệt nói trên của ông Trump, ngày hôm qua (10/7), ông Donald Tusk - Chủ tịch Hội đồng Châu Âu đă nói: "Nước Mỹ thân mến, hăy tôn trọng và đánh giá đúng các đồng minh của bạn, nếu không sau tất cả các bạn cũng chẳng có nhiều như vậy”.
Ông Tusk nhấn mạnh rằng, Mỹ sẽ chẳng bao giờ có thể t́m được một đồng minh nào tốt hơn Châu Âu. Vị quan chức Châu Âu c̣n lên án Tổng thống Trump về việc “chỉ trích Châu Âu gần như hàng ngày”.
Những phát biểu trên của Chủ tịch Hội đồng Châu Âu được đưa ra tại buổi lễ kư kết Tuyên bố chung về mối quan hệ hợp tác EU-NATO.
Trước đó cùng ngày, Tổng thống Trump đă lên Twitter chỉ trích nặng nề phương pháp tiếp cận của Liên minh Châu Âu (EU) trong vấn đề thương mại. Diễn biến này diễn ra ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh giữa EU và NATO dự kiến diễn ra trong ngày hôm nay (11/7).
Trong khi đó, Tổng thư kư NATO Jens Stoltenberg cho biết, các nước thành viên của liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương trong năm 2017 đă thực hiện việc tăng chi tiêu quốc pḥng ở mức lớn nhất trong ṿng một thập kỷ qua.
"Chúng tôi sẽ đưa ra mức dự tính chi tiêu quốc pḥng cho năm 2018 chỗ mỗi một đồng minh: năm ngoái, chúng tôi chứng kiến mức tăng chi tiêu quốc pḥng lớn nhất trong một thập kỷ và đây là năm thứ tư liên tiếp chúng tôi tăng chi tiêu quốc pḥng thực sự. Chúng tôi mong đợi 8 thành viên sẽ dành ít nhất 2% GDP cho quốc pḥng so với con số 3 thành viên năm 2014," phát ngôn viên của NATO Oana Lungescu dẫn lời Tổng thư kư Stoltenberg cho biết.
Theo lời ông Stoltenberg, kể từ năm 2014, toàn bộ các nước thành viên NATO đă ngừng cắt giảm chi tiêu quốc pḥng.
Tổng thống Trump vẫn thường cáo buộc các thành viên của liên minh NATO về việc chất mọi gánh nặng chi tiêu quốc pḥng lên Mỹ. Hôm thứ Hai đầu tuần (9/7), ông Trump tiếp tục nói về vấn đề trên. Ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh, Mỹ vẫn đang đầu tư tiền vào NATO nhiều hơn bất kỳ nước nào khác và rằng các nước thành viên NATO chỉ bắt đầu tăng phần đóng góp của họ kể từ khi ông này lên cầm quyền từ tháng 1 năm ngoái. Tuy nhiên, ông Trump kêu gọi các đồng minh phải tiếp tục tăng chi tiêu quốc pḥng.
Một trong những vấn đề nóng nhất trong hội nghị thượng đỉnh NATO vào ngày hôm nay được cho sẽ là vấn đề chia sẻ gánh nặng chi phí quốc pḥng. Hồi cuối tuần trước, Tổng thống Trump đă cảnh báo: “Tôi sẽ nói với NATO rằng: các bạn phải trả hóa đơn của các bạn. Mỹ sẽ không tiếp tục quản mọi chuyện nữa”. Ông Trump c̣n được cho là đă làm các đồng minh NATO "sợ chết khiếp" khi bày tỏ ư định rút quân ra khỏi Châu Âu.
Mỹ hiện tại là thành viên mạnh nhất của NATO. Chi tiêu quốc pḥng của Mỹ nhiều hơn chi tiêu của tất cả các nước thành viên khác cộng lại. Năm 2016, Mỹ đóng góp 3,61% GDP cho ngân sách quốc pḥng trong khi Đức chỉ đóng góp 1,19% GDP. 10 nước khác thậm chí c̣n đóng góp ít hơn và 7 nước, trong đó có Canada, Italia và Tây Ban Nha, sẽ phải tăng gần gấp đôi ngân sách để đạt được mục tiêu đề ra. Luxembourg sẽ phải tăng gấp 4 lần ngân sách quốc pḥng để đáp ứng mục tiêu.
Ông Trump đă nhiều lần tuyên bố sẽ đ̣i hỏi liên minh NATO phải chia sẻ gánh nặng chi tiêu quân sự nhiều hơn. Thậm chí, ông Trump c̣n khiến các nước Châu Âu lo lắng, bất an khi thẳng thừng cảnh cáo rằng Mỹ sẽ không tiếp tục bảo vệ NATO một cách vô điều kiện nếu các nước thành viên của liên minh không hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo yêu cầu.