Thủ tướng Canada Justin Trudeau thăm chính thức Trung Quốc. Thủ Tướng Canada có cuộc gặp gỡ với Thủ tướng Trung Quốc Lư Khắc Cường và đề cập đến vấn đề nhân quyền. Trung Quốc không lâu sau đó đă nhanh chóng trở mặt.
Đề cập đến vấn đề nhân quyền
Thủ tướng Canada Justin Trudeau thăm chính thức Trung Quốc từ ngày 3 – 7/12. Trong khuôn khổ chuyến thăm này, ông Trudeau lần lượt có cuộc gặp với Thủ tướng Quốc vụ viện Lư Khắc Cường và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh.
Theo “Điện Báo Hoàn Cầu” (The Globe and Mail) đưa tin, ông Trudeau đă có cuộc hội đàm với ông Lư Khắc Cường ngày 4/12 và có nhắc đến vấn đề nhân quyền. Có ít nhất 5 người Canada bị Trung Quốc giam giữ, tuy nhiên giới quan sát cho biết những vụ án này đang gây nhiều tranh luận, họ bị giam cầm phi pháp.
Thủ tướng Trudeau nói: “Tôi đă nhắc đến những vấn đề này với ông Lư Khắc Cường: nhân quyền và vụ việc của Lănh sự quán. Tôi chắc chắn cũng nhắc đến những vấn đề này với ông Tập Cận B́nh.” Ông Trudeau đề nghị ông Lư Khắc Cường cho phép Lănh sự Canada đi gặp công dân Canada bị Trung Quốc bắt giam, nhấn mạnh đây là vấn đề đặc biệt quan trọng.
Tuy nhiên bản tin không cho biết thêm nhiều chi tiết khác liên quan đến vấn đề nhân quyền mà ông Trudeau thảo luận với lănh đạo Trung Quốc.
Trước khi ông Trudeau thăm Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Canada Chrystia Freeland từng chia sẻ với truyền thông Canada rằng, ông Trudeau rất quan tâm t́nh cảnh người Canada bị giam tại Trung Quốc.
Bà Chrystia Freeland nhắc đến đoàn đại biểu Canada thăm Trung Quốc đă đề cập 4 vấn đề: người Duy Ngô Nhĩ Huseyin Celil (Ngọc Sơn Giang), người tập Pháp Luân Công Qian Sun (Tôn Thiện), thương nhân Trung Quốc John Chang (Trương Trung Nam) ở tỉnh British Columbia (Canada) và người vợ của ông ta là Allison Lu.
Công dân Canada Qian Sun là một trong những người sáng lập Công ty Sinh hóa Leadman ở Bắc Kinh (Beijing Leadman Biochemis). Năm 2014 chị bắt đầu tập Pháp Luân Công, v́ kiên định theo tín ngưỡng này mà bị chính quyền Bắc Kinh bắt ngày 19/2 năm nay và bị giam giữ cho đến nay, đă phải chịu nhiều cực h́nh. John Chang v́ xuất khẩu rượu vang Ice Wine đi Trung Quốc bị hải quan Trung Quốc cho là báo giá sản phẩm quá thấp cũng bị giam từ tháng 5/2016 đến nay. C̣n Huseyin Celil bị giam từ năm 2006.
Bà Chrystia Freeland cho biết, t́nh cảnh 4 người Canada này ở trong tù Trung Quốc “đáng sợ”. Bà không hiểu tại sao chính quyền Trung Quốc không thể thả những người này theo đề nghị của phía Chính phủ Canada.
Trung Quốc hủy bỏ buổi họp báo vào phút cuối
Đáng chú ư nhất trong chuyến thăm Trung Quốc của ông Trudeau lần này là đàm phán thương mại tự do giữa hai nước. Tờ Minh Báo (Hồng Kông) đưa tin, sau khi ông Trudeau hội đàm với ông Lư Khắc Cường, đa số giới quan sát cho rằng sẽ có tuyên bố chung liên quan đến đàm phán tự do thương mại sắp diễn ra.
Nhưng theo thông tin của Văn pḥng Thủ tướng Canada, phía Trung Quốc bất ngờ hủy bỏ buổi họp báo đă được bố trí trước đó. Hai người cùng đọc bản tuyên bố được chuẩn bị trước với ngôn từ qua loa.
Về vấn đề Hiệp định Thương mại tự do song phương, ông Lư Khắc Cường cho biết, “Chúng ta sẽ tiếp tục đối thoại, Trung Quốc luôn giữ thái độ cởi mở về vấn đề này.”
Ông Trudeau th́ cho biết, Canada chỉ muốn kư thỏa thuận tiến bộ, sẽ triển khai theo lịch tŕnh của ḿnh. Hiệp định thương mại tiến bộ phải bảo vệ lao động và quyền lợi của lao động có giới tính khác nhau, cũng như cam kết ứng phó với vấn đề biến đổi khí hậu.
“Điện Báo Hoàn Cầu” chỉ ra, trở ngại trong đàm phán tự do thương mại là v́ phía Canada yêu cầu phía Trung Quốc phải xây dựng tiêu chuẩn về công nhân lao động và tiêu chuẩn môi trường, nhưng phía Trung Quốc lại muốn bỏ qua vấn đề này.
Ngoài ra, trong chuyến thăm này cũng có những vấn đề không mấy vui vẻ. Theo Minh Báo đưa tin, an ninh Trung Quốc cản trở phóng viên phía Canada ghi h́nh, khi ông Trudeau cùng ông Lư Khắc Cường đi trên thảm đỏ th́ phía an ninh Trung Quốc luôn giơ cao tay và di chuyển cơ thể ngăn chặn phóng viên tác nghiệp.
Tối hôm thứ Ba, ông Trudeau đă cùng ăn tối với ông Tập Cận B́nh, sau đó bay đến Quảng Châu để nói về doanh nghiệp Canada tại Diễn đàn CEO toàn cầu.