Mỹ và Iran đang trong cuộc khủng hoảng ngoại giao nghiêm trọng. Iran không phải loại dễ dàng khuất phục. Tehran đe dọa tấn công căn cứ Mỹ.
Trước khả năng Tổng thống Mỹ đưa ra các biện pháp trừng phạt mới, chính quyền Iran đă lên tiếng cảnh báo cứng rắn.
Ngày 10-10, trả lời hăng tin IRNA (Iran), ông Ali Akbar Velayati, cố vấn cấp cao của lănh tụ tối cao Iran Ali Khamenei, một lần nữa nhấn mạnh cảnh báo Mỹ không được đưa Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) vào danh sách các nhóm khủng bố.
Tehran nổi giận
Trước đó, vào ngày 7-10, tờ Financial Times (Anh) đă đăng thông tin tiết lộ Tổng thống Trump đang chuẩn bị ra chiến lược mới đối phó Iran. Một trong các biện pháp trừng phạt là xem toàn bộ lực lượng tinh nhuệ bậc nhất của quân đội Iran như một nhóm khủng bố. Tehran lập tức nổi giận trước thông tin này.
“Với mọi hành động của họ, chúng ta sẽ có biện pháp đáp trả tương xứng. Tất cả phương án đều đang được cân nhắc” - ông Velayati ngày 10-10 trả lời hăng tin IRNA. Trước đó một ngày, Bộ Ngoại giao Iran cũng cảnh báo quyết định đầy rủi ro sẽ chuốc lấy hậu họa. “Chúng tôi hy vọng Mỹ sẽ không phạm phải sai lầm chiến lược” - IRNA dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Bahram Qasemi.
Ngày 8-10, lănh đạo IRGC cũng có phát ngôn đe dọa sự an toàn của các căn cứ Mỹ tại khu vực. “Như chúng tôi đă tuyên bố từ trước, nếu Mỹ thông qua luật trừng phạt mới th́ họ sẽ phải chuyển các căn cứ tại khu vực ra khỏi tầm bắn 2.000 km của tên lửa Iran” - Thiếu tướng Mohammad Ali Jafari khẳng định. Ông đồng thời tuyên bố sẵn sàng xem quân đội Mỹ “trên khắp thế giới, đặc biệt là ở Trung Đông, tương đương với khủng bố IS”.
Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) diễu binh kỷ niệm chiến tranh Iran-Iraq (1980-1988) vào năm 2007. Ảnh: REUTERS
Quyết định đầy rủi ro
Mỹ và một số đồng minh từng nhiều lần cáo buộc IRGC hỗ trợ các nhóm vũ trang như Hamas và Hezbollah, vốn bị Mỹ xem là khủng bố. Biệt đội Quds nổi tiếng của IRGC từng tham gia nhiều chiến dịch ở nước ngoài và bị Mỹ đưa vào danh sách có hỗ trợ khủng bố vào năm 2007. Một số nhân vật thuộc IRGC cũng từng nằm trong danh sách đen của Mỹ. Tuy nhiên, việc Washington xem toàn bộ lực lượng là một nhóm khủng bố là điều chưa từng có tiền lệ.
Trả lời tờ The Guardian, cựu đại sứ Anh tại Iran Richard Dalton lo ngại nếu thông tin của báo chí là chính xác th́ đó sẽ là một bước leo thang nghiêm trọng với quan hệ Mỹ-Iran. Ông Trump kể từ khi đắc cử tổng thống đă liên tục đe dọa rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, tuyên bố sẵn sàng khôi phục các lệnh trừng phạt nhắm vào chương tŕnh tên lửa và hạt nhân của nước này.
Cơ quan Năng lượng hạt nhân quốc tế (IAEA) của LHQ đă tám lần xác nhận Tehran tuân thủ đúng thỏa thuận. Các nhà lănh đạo châu Âu như Thủ tướng Đức Angela Merkel và Thủ tướng Anh Theresa May đều tái khẳng định ủng hộ duy tŕ thỏa thuận. Ngay cả Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đă có những kiến nghị tương tự. Tuy nhiên, tất cả đều không thay đổi được ư muốn của Tổng thống Trump.
Ông Dalton nhận định việc ông Trump xé bỏ thỏa thuận với Iran sẽ khiến cộng đồng quốc tế hết đường giám sát toàn diện chương tŕnh hạt nhân của Tehran. Ông cũng lo ngại quyết định đầy rủi ro này sẽ đẩy Mỹ vào một cuộc xung đột với Iran, giữa lúc nước Mỹ và thế giới c̣n chưa giải quyết xong vấn đề Triều Tiên. “Quyết định này sẽ làm nước Mỹ yếu đi. Mọi người sẽ hoài nghi sự chân thành trong lời nói của Mỹ, cũng như về năng lực nhận thức đâu là lợi ích quốc gia của nước này” - Richard Dalton cảnh báo.