Sau cuộc gặp giữa hai nhà lănh đạo Mỹ và Nhật Bản.Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ ủng hộ chủ quyền biển đảo của Nhật Bản tại quần đảo tranh chấp với Trung quốc.Trung quốc lập tức phản ứng mạnh mẽ và cảnh báo sau tuyên bố của Mỹ.
Ngày 12/2, Bộ Ngoại giao Trung Quốc bày tỏ quan ngại sau khi Mỹ ủng hộ chủ quyền của Nhật Bản với các đảo tranh chấp ở biển Hoa Đông trong cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cuối tuần qua.
Thông cáo chung Mỹ – Nhật nói rằng hai nhà lănh đạo khẳng định điều khoản số 5 trong hiệp định an ninh Mỹ – Nhật bao gồm các ḥn đảo, mà phía Nhật Bản gọi là Senkaku và Trung Quốc gọi là Điếu Ngư, theo Reuters.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói nước này “rất quan ngại và kiên quyết phản đối”, đồng thời tuyên bố các ḥn đảo trên thuộc chủ quyền của Trung Quốc từ thời cổ xưa.
Người phát ngôn Trung Quốc c̣n nói, Mỹ và Nhật Bản nên xem xét những điều họ nói và không đưa ra những b́nh luận sai trái để tránh làm phức tạp vấn đề và ảnh hưởng đến ḥa b́nh và ổn định trong khu vực.
Trong chuyến thăm Nhật Bản ngày 3/2, Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ James Mattis cũng tuyên bố: “Tôi đă nói rơ rằng chính sách lâu dài của chúng tôi về quần đảo Senkaku sẽ được duy tŕ – Mỹ sẽ tiếp tục công nhận sự kiểm soát của Nhật Bản đối với các ḥn đảo và cũng như Điều 5 của Hiệp ước An ninh Mỹ-Nhật Bản”. Sau đó Trung Quốc đă lên tiếng phản đối.
Quần đảo Senkaku bị Mỹ chiếm đóng từ năm 1945 đến 1972. Nhật Bản và Trung Quốc thể hiện quan điểm của ḿnh về chủ quyền của quần đảo lên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc ngày 20/5/1972 để tiếp quản quần đảo từ Mỹ, theo Wikipedia.
Sở hữu những ḥn đảo trên sẽ mang đến cho quốc gia của họ những quyền lợi về khai thác dầu khí, khoáng sản và đánh bắt cá ở các vùng biển xung quanh. Các ḥn đảo thuộc quần đảo đều có ư nghĩa trong Hiệp ước An ninh Mỹ – Nhật và quân đội Hoa Kỳ thể theo hiệp ước sẽ bảo vệ những ḥn đảo trên nếu có sự xâm lược.