Xin chữ đầu năm là một việc mà nhiều người vẫn hay làm. Các ông đồ sẽ viết nên những chữ đẹp nhất tốt nhất cho những người cần. Để có một năm đinh dậu may mắn chúng ta cần xin chữ ǵ?
H́nh ảnh “câu đối đỏ” từ lâu đă trở thành một phần trong Tết truyền thống của người Việt. Mùng 3 đi Tết thầy, xin chữ đầu năm là việc quan trọng của nhiều gia đ́nh xưa.
Sau thời gian bị lăng quên, gần đây phong tục này được tái hiện một phần thông qua những phố “ông đồ” ở Văn Miếu (Hà Nội) hay ở hội hoa xuân TP. HCM. Tuy nhiên, đến phố “ông đồ” nhiều người vẫn băn khoăn không biết ḿnh nên xin chữ ǵ trong năm mới.
Đầu năm xin chữ “tự nhắc ḿnh”
Nhà thư pháp Lê Trung Kiên, CLB Thư pháp Nhân Mỹ học đường Hà Nội cho rằng mọi người không nên quan niệm đi xin chữ về nhà để cầu may, tài lộc trong năm mới.
“Tôi nghĩ chúng ta không nên đặt vấn đề năm nay, năm sau hay năm sau nữa đi xin chữ ǵ để cầu may mắn, tài lộc hay thăng tiến. Chữ Hán – Nôm hay chữ quốc ngữ cũng chỉ là ngôn ngữ để truyền đạt thông tin. Người viết đẹp th́ nâng chữ lên thành nghệ thuật thư pháp”, ông Kiên nói.
Theo ông Kiên, thời phong kiến, chữ Hán – Nôm là công cụ truyền bá tư tưởng Nho giáo, để vua quan trị quốc, người học tự rèn ḿnh. Tục xin chữ đầu năm thể hiện tinh thần tôn sư trọng đạo, nét đẹp trong văn hóa Việt.
“Thầy cho tṛ chữ để mong tṛ tự rèn luyện bản thân. Bạn bè tặng chữ để chúc nhau, để làm kỷ niệm. Con cháu xin chữ chúc ông bà, bố mẹ khỏe mạnh. Đó mới là đẹp.
Muốn cầu đỗ đạt, thủ khoa, công thành danh toại phải dựa vào sự cố gắng của bản thân mỗi người, không phải xin chữ về treo mà thành”, ông Kiên nói.
Nhà thư pháp cho rằng mọi người có thể đi xin chữ để tự nhắc nhở bản thân kiên tŕ, bền chí, nhẫn lại. Xin chữ để cầu lợi bản thân, sẽ chẳng đem lại điều ǵ.
“Ai muốn có tiền bạc, mua may bán đắt tốt nhất đừng đi xin chữ để cầu. Tôi xin nói luôn đó mê tín. Chữ viết thế nào cũng không đem lại phép màu giúp con người đổi vận được”, ông Kiên nói.
Năm Dậu tặng chữ “thanh phong”, “kiên định”
Theo nhà thư pháp, họa sĩ Kiều Quốc Khánh hiện nay, người dân đến phố “ông đồ” giống như một hội xuân, “mua chữ” đẹp để thưởng thức nghệ thuật thư pháp hay đơn giản như một món đồ kỷ niệm. Sắc đỏ của giấy tượng trưng cho sự tươi sáng, rực rỡ, mùi giấy mực mới góp phần tăng hương vị trong ngày Tết.
“Xưa kia, người cho chữ là các ông đồ học cao, hiểu rộng hoặc người đỗ đạt khoa bảng cáo lăo hồi hương. Người đi xin chữ với mong muốn thông qua chữ, xin được cái “khước” – sự may mắn, tài giỏi của ông đồ đem về, chứ không phải cầu may từ con chữ”, ông Khánh giải thích.
Ông Khánh cho rằng việc xin chữ ngày nay dù không mang nhiều ư nghĩa như trước kia nhưng người viết cũng không được dễ dăi tùy tiện. Chữ viết phải đảm bảo tính thẩm mỹ, hiểu được nghĩa để giảng giải chữ cặn kẽ.
Nhà thư pháp Kiều Quốc Khánh cho biết, dịp cuối năm, ông thường nh́n lại chuyển biến của xă hội, bản thân và gia đ́nh để đêm giao thừa khai bút tặng mọi người.
“Người ta thường bảo con gà có bới mới có ăn, năm Dậu có thể sẽ có một vài thách thức. Tôi viết cho ḿnh hai chữ “kiên định”, nhắc bản thân vượt qua những khó khăn, nắm bắt cơ hội. Tôi muốn tặng mọi người hai chữ “thanh phong” với mong muốn, năm mới sẽ có luồng sinh khí mới, tươi mát hơn”.