Nhận biết người sống giả tạo để không bị tổn thương
Tác giả: Thảo Viên
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Nhận biết người sống giả tạo để không bị tổn thương
Những người sống giả tạo có thể khiến bạn tổn thương v́ bị lừa dối, thậm chí là bị chơi xấu khi cạnh tranh mà không hề hay biết. Làm sao bạn có thể sớm tháo mặt nạ của kiểu người nguy hiểm này?
Các nhà khoa học cho biết con người sẽ có xu hướng nói dối khi muốn vượt trội ai đó, giữ ǵn ḥa b́nh hay tránh để người khác bị tổn thương (*). Một số người th́ nói dối để tự bảo vệ bản thân trong những t́nh huống nguy hiểm hoặc bảo vệ ḷng tự trọng của ḿnh. Ngay cả một đứa trẻ mới vài tháng tuổi cũng biết “lừa dối” mẹ khi khóc mặc dù chẳng có vấn đề ǵ cả để thu hút sự quan tâm. Động vật có thể dùng các chiêu tṛ “lừa dối” nhau để tranh giành thức ăn hoặc bạn t́nh giao phối.
Tuy nhiên, con người sống giả dối th́ có thể xem sự lừa dối như một loại mặt nạ tâm lư để âm thầm gây tổn hại cho mọi người xung quanh. Bạn cần biết cách phân biệt người giả dối và người tử tế để tránh bị tổn thương. Đồng thời, sự nhạy bén trong cách nh́n người cũng sẽ giúp bạn trân trọng hơn những người yêu mến bạn một cách chân thành.
Dấu hiệu của người sống giả dối
sống giả tạo
Cuộc sống này quá ngắn ngủi để bạn bận tâm về những người sống giả dối. V́ thế, bạn nên nhận biết những người này qua 10 dấu hiệu sau đây:
1. Người sống giả tạo nói không giữ lời: Nếu t́nh trạng “nói được mà không làm được” lặp lại quá nhiều lần, đây có thể là dấu hiệu chứng tỏ người ấy đang nói dối.
2. Người sống giả tạo xuất hiện khi có lợi: Bạn sẽ thấy kiểu người này luôn vắng mặt mỗi khi bạn cần có sự giúp đỡ, nhưng lại có mặt mỗi khi có lợi ích cho bản thân.
3. Người sống giả tạo không lắng nghe bạn: Họ chỉ giả vờ ngồi đó nhưng không nắm bắt thông tin bạn đề cập, sau này nhắc lại sẽ không nhớ.
4. Người sống giả tạo thường tỏ ra vui vẻ: Dạng người này có biệt tài có thể cười nói vui vẻ với cả người mà họ ghét hoặc ngay sau khi bị sếp phê b́nh!
5. Người sống giả tạo nói xấu sau lưng bạn: Không có ai hoàn hảo, song họ luôn cố ư “vạch lá t́m sâu” để nói những điều tiêu cực về bạn, thậm chí nói sai sự thật về bạn.
6. Người sống giả tạo thích khoe thành tích: Những giá trị cuộc sống hiện đại có thể khiến họ thích chạy theo danh vọng và các mối quan hệ có lợi cho ḿnh.
7. Người sống giả tạo thường biện minh: Thay v́ thừa nhận lỗi lầm hoặc sai sót, họ có xu hướng đưa lư do biện minh để tự bảo vệ ḿnh.
8. Người sống giả tạo thích đổ lỗi: Để đánh lạc hướng đối phương khi xung đột, họ sẽ t́m cách đổ lỗi cho người khác.
9. Người sống giả tạo thường tám chuyện: Họ thường tụ tập buôn dưa lê về người thứ ba. Nếu đang túm tụm nói chuyện mà tản ra khi bạn đến th́ có thể đang nói về bạn đấy.
10. Người sống giả tạo hay lấy ḷng cấp trên: Kiểu người này sẽ rất chú ư xây dựng mối quan hệ với cấp trên bằng cách khen ngợi, tặng quà, mời đi ăn…
Luôn báo cho nhân viên xếp lịch hẹn và chuyên viên chụp nhũ ảnh biết
Nếu bạn có đặt túi ngực, hăy nói cho nhân viên y tế biết. Nói với nhân viên xếp lịch khi đặt lịch chụp nhũ ảnh. Đảm bảo nhân viên chụp nhũ ảnh là người có kinh nghiệm tiến hành trên những phụ nữ có đặt túi ngực.
“Kỹ thuật viên cần biết được hai điều”, bác sĩ Baker chia sẻ. “Một là nên đặt bệnh nhân ở tư thế nào cho phù hợp”. Với phụ nữ có đặt túi ngực, cần thêm một số bước khác để sàng lọc. Điều c̣n lại là nên dùng lực ép bao nhiêu.
Theo Hội H́nh ảnh học Bắc Mỹ (RSNA), một kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm sẽ biết làm thế nào để ép vú một cách cẩn thận mà không có nguy cơ bể túi ngực.
Chuẩn bị tinh thần rằng bạn có thể phải chụp thêm
Nhũ ảnh tiêu chuẩn chỉ cần hai lần từ hai góc chụp vào mỗi vú – tổng cộng là 4 h́nh ảnh. Nhưng những phụ nữ có đặt túi ngực thường được yêu cầu phải chụp thêm một số góc chụp khác ở mỗi bên. Các góc thêm vào được tập hợp lại để phát hiện ra những ung thư bị túi ngực che lấp.
“Chúng được gọi là góc chụp dời túi nâng ngực”, bác sĩ Patel – một thành viên của Ban Hướng dẫn lâm sàng về Ung thư vú của Mạng lưới Ung thư Chuyên sâu Quốc gia, chia sẻ.
Ông cũng giải thích rằng sau khi đă kéo giăn vú, cần đẩy túi nâng ngực về hướng thành ngực “để thấy được nhiều mô vú hơn trên nhũ ảnh”.
Bác sĩ Baker cũng chú ư thêm rằng, các góc chụp dời túi ngực chỉ cần lực ép khá nhỏ, “chỉ đủ để cố định mô vú” mà thôi.
sàng lọc ung thư vú
Vỡ túi nâng ngực khi chụp nhũ ảnh hiếm khi xảy ra
Bạn lo sợ vỡ túi nâng ngực do lực ép khi chụp nhũ ảnh? Thật ra việc này lại không thường xảy ra. Một nghiên cứu năm 2004 trên Tạp chí Sức khỏe Phụ nữ đă đánh giá vấn đề chụp nhũ ảnh cho người có đặt túi ngực. Các nhà nghiên cứu cho biết có 44 biến cố vỡ túi nâng ngực khi chụp nhũ ảnh, 17 trường hợp khác bị vỡ túi nâng ngực trong quá tŕnh ép. Tuy vậy, mỗi năm có đến gần 300.000 phụ nữ phẫu thuật nâng ngực, theo số liệu của Hội Phẫu thuật Thẩm mỹ Hoa Kỳ.
Trong nhiều trường hợp vỡ túi ngực, bác sĩ Baker nghi ngờ túi ngực đă chịu một lực nén ép trước đó.
Có thể cần thêm các biện pháp khác để sàng lọc ung thư vú
Chụp nhũ ảnh vẫn là công cụ được ưu tiên lựa chọn trong ung thư vú, nhưng đôi khi các bác sĩ sẽ khuyến cáo thực hiện thêm các phương tiện chẩn đoán h́nh ảnh khác.
“Thường th́ chúng tôi chỉ sàng lọc bằng siêu âm với những phụ nữ nguy cơ cao (ung thư vú) hoặc những người có mô vú dày”, bác sĩ Baker giải thích. Nhưng nếu không thể nh́n được mô vú trên nhũ ảnh do túi nâng ngực, “có thể phải xem xét sàng lọc bằng siêu âm”.
Siêu âm không thể thay thế cho chụp nhũ ảnh, ông nói thêm, v́ mỗi phương pháp cung cấp những thông tin khác nhau. Chụp nhũ ảnh cho thấy các tổn thương lắng đọng canxi nhỏ mà có thể là dấu hiệu báo trước ung thư vú, trong khi siêu âm không thể thấy h́nh ảnh này. Trong khi đó, siêu âm có thể bộc lộ một khối nhỏ bị túi nâng ngực che lấp mà không thể phát hiện được bằng nhũ ảnh.
Sinh thiết bằng kim – Nguy cơ nhỏ nhưng không phải không tồn tại
Nếu nghi ngờ về một vùng mô vú nào đó, có thể tiến hành sinh thiết bằng kim để rút một mẫu tế bào đi xét nghiệm. Ở phụ nữ có đặt túi ngực, quy tŕnh này có thể có nguy cơ tùy vào vị trí khối u.
“Tôi luôn nói với bệnh nhân rằng, khi cần sinh thiết bằng kim và có túi nâng ngực ở cùng bên vú đó, sẽ luôn có nguy cơ bị vỡ túi nâng ngực”, bác sĩ Baker nói. “Nó hiếm gặp”, ông lại nói thêm, “nhưng hoàn toàn có thể xảy ra”.
Cái mà bạn tưởng là khối u lại có thể là túi nâng ngực. Dù vậy, hăy cứ kiểm tra nhé!
Đôi lúc, những phụ nữ đặt túi ngực cứ tưởng ḿnh thấy vú có u, nhưng cái họ cảm nhận thật ra chỉ là túi nâng ngực mà thôi. Đặc biệt, các túi nâng ngực bằng nước muối có thể phồng ra như một túi nước lưng lửng, bác sĩ Baker nói rơ. Nhưng ông vẫn nhấn mạnh những phụ nữ thấy có khối u trong ngực phải đi khám sớm. Đừng cho nó chỉ là túi nâng ngực rồi lờ đi!
“Túi ngực không làm tăng nguy cơ ung thư vú”, ông chia sẻ, “nhưng nó cũng không thể giúp pḥng ngừa ung thư vú”.
sàng lọc ung thư vú
Túi nâng ngực có liên quan đến một loại ung thư hiếm gặp
Những phụ nữ đặt túi ngực có nguy cơ mắc phải một loại lymphoma hiếm gặp gọi là lymphoma tế bào lớn không biệt hóa liên quan đến túi ngực, hay BIA-ALCL. FDA nói họ đă nhận được 457 báo cáo về loại ung thư này, bao gồm 9 trường hợp tử vong. Ít nhất 310 trường hợp trong số này có đặt túi ngực nhám (textured implant).
FDA đang tiến hành đánh giá tổng quan về tính an toàn của các túi ngực. Tháng 3–2019, một ban cố vấn được thành lập và thảo luận trong hai ngày về các lợi ích và nguy cơ của túi nâng ngực. FDA cũng đưa ra các thư cảnh báo về hai chất làm túi ngực đă không được tiến hành các nghiên cứu dài hạn về tính an toàn.
Các triệu chứng BIA-ALCL gồm đau, các khối u, sưng trên vú hoặc vú không đều. Điều trị bao gồm lấy túi nâng ngực ra, cắt bỏ mô xung quanh, đôi lúc buộc phải hóa trị và xạ trị.
Bạn có thể cần phải phẫu thuật lấy túi ngực ra, nhưng không phải v́ để sàng lọc ung thư vú
Bạn có cần phải lấy túi nâng ngực ra nếu được chẩn đoán ung thư vú không? Đó là một quyết định cá nhân dựa vào t́nh trạng bệnh lư và liệu pháp điều trị khuyến cáo cho mỗi người.
Những phụ nữ có đặt túi ngực phải xạ trị do ung thư vú có nguy cơ xuất hiện một t́nh trạng gọi là co thắt bao xơ. Xạ trị làm mô sợi quanh túi nâng ngực trở nên cứng, chặt và gây đau.
“Trong những trường hợp nặng hơn, nó thật sự dễ làm vú bị biến dạng và có thể nh́n thấy rơ qua da”, bác sĩ Patel nói.
Nhưng bạn không cần phải lấy túi ngực ra chỉ để chụp nhũ ảnh. Bác sĩ Baker cho biết: “Nếu chỉ để cải thiện việc sàng lọc ung thư vú, tôi sẽ không bao giờ khuyên một phụ nữ phải phẫu thuật lấy đi túi nâng ngực nguyên vẹn, hoàn hảo của ḿnh”.
Phát hiện sớm ung thư vú để bảo vệ tính mạng của ḿnh
Ung thư vú là một trong những loại ung thư thường gặp và gây tử vong nhiều nhất ở phụ nữ sau 35 tuổi. Dù nguyên nhân gây ung thư vú vẫn chưa được xác định rơ, nhưng một số yếu tố nguy cơ đă được nhận diện, trong đó yếu tố di truyền chiếm 10% trường hợp ung thư vú. Việc phát hiện sớm ung thư vú rất quan trọng, giúp điều trị bệnh hiệu quả hơn.
“Nhờ phát hiện cục u lạ, tôi đă phát hiện ḿnh bị ung thư vú”, chị Thu Mai (Quận B́nh Thạnh, TP. HCM) chia sẻ. Mẹ chị Mai đă qua đời do bệnh ung thư vú cách đây 5 năm. Biết di truyền là một trong những yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư vú nên chị rất quan tâm đến việc tầm soát căn bệnh này.
Vào một ngày, khi đang mặc quần áo, chị phát hiện ở vú xuất hiện một khối u lạ. Sau khi đến bệnh viện khám, chị nhận kết quả chụp X-quang và sinh thiết cho thấy chị bị ung thư vú xâm lấn giai đoạn 1 ở tuổi 37.
Ban đầu, chị rất tuyệt vọng nghĩ rằng thần Chết sắp t́m đến ḿnh, nhưng sau khi được bác sĩ tư vấn, chị đă thực hiện phẫu thuật, hóa xạ trị để loại bỏ ung thư. Đến nay, sau 6 năm, tế bào ung thư đă không c̣n hiện diện trong cơ thể chị nữa.
Chị Mai là một trong những bệnh nhân mắc bệnh ung thư vú giai đoạn đầu và đă được chữa trị thành công. Ngoài khối u lạ mà chị Mai chia sẻ, c̣n có nhiều dấu hiệu khác của bệnh bạn nên biết.
Dấu hiệu của ung thư vú
Ở giai đoạn đầu, ung thư vú thường không có triệu chứng nhưng khi khối u vú phát triển, bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau:
•Vú bị sưng, biến dạng
•Kích ứng da vùng vú hoặc vùng dưới cánh tay
•Xuất hiện khối u cứng ở vú
•Vú bị thay đổi kích thước hoặc h́nh dạng
•Quầng vú hoặc núm vú có sự thay đổi màu sắc hay xuất hiện nếp nhăn, đóng vảy
•Vú tiết dịch, bị thụt vào trong hoặc có cảm giác đau.
Những triệu chứng này có thể dễ dàng phát hiện thông qua việc tự kiểm tra vú thường xuyên. Nếu có những triệu chứng này, tốt nhất bạn nên đi khám ngay bởi nếu không được điều trị sớm, ung thư vú sẽ xâm lấn đến những cơ quan khác trong cơ thể, đặc biệt là xương. Khi di căn vào xương, bệnh đă ở giai đoạn cuối và rất khó chữa trị thành công.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư vú là căn bệnh nguy hiểm nhất đối với phụ nữ ở các nước phát triển và đang phát triển. Tuy nhiên, theo thống kê, có đến 75% phụ nữ không biết đến các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú, đợi đến khi phát hiện bệnh th́ đă muộn. Do đó, nếu bạn có một hoặc nhiều yếu tố dưới đây, bạn cần phải đặc biệt lưu tâm đến việc kiểm tra vú thường xuyên để phát hiện sớm ung thư vú và điều trị kịp thời.
•Yếu tố di truyền: Người có bà ngoại, mẹ hay chị gái mắc ung thư vú, phần lớn các trường hợp ung thư vú do di truyền thường từ 2 gen BRCA1 và BRCA2. B́nh thường, những gen này có chức năng phục hồi các tế bào vú khỏe mạnh. Tuy nhiên, ở một số người, 2 gen này không thực hiện đúng chức năng và phát triển bất thường, làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú. Thực tế, những phụ nữ có đột biến gen BRCA1 và/hoặc BRCA2 có thể có đến 80% nguy cơ mắc bệnh.
•Người từng bị ung thư như ung thư buồng trứng, phúc mạc, ṿi trứng hoặc đă từng xạ trị vùng ngực cũng có nguy cơ bị ung thư vú cao.
•Tất cả phụ nữ đều có nguy cơ bị ung thư vú. Đặc biệt, những phụ nữ không sinh con và sinh con đầu ḷng sau tuổi 35 sẽ có nguy cơ bị ung thư vú cao hơn b́nh thường.
•Phụ nữ dậy th́ sớm (trước 12 tuổi) và măn kinh muộn (sau 55 tuổi) cũng có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú cao hơn người khác. Nguyên nhân là do những phụ nữ này chịu tác động lâu dài của hormone estrogen và progesterone.
•Béo ph́ cũng là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú. Nguyên nhân là do phụ nữ bị béo ph́ thường sản sinh ra nhiều estrogen hơn so với phụ nữ khác.
•Người có lối sống không lành mạnh với chế độ ăn nhiều calorie, lười vận động, hút thuốc lá, uống rượu bia cũng có nguy cơ mắc bệnh nguy hiểm này.
•Dùng hormone thay thế như estrogen và progesteron để điều trị các triệu chứng măn kinh cũng có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú cao.
Theo các bác sĩ, để pḥng ngừa ung thư vú hoặc phát hiện sớm ung thư vú để điều trị, bạn nên thực hiện những việc sau đây:
•Tự kiểm tra vú mỗi tháng một lần, sau chu kỳ kinh nguyệt 2 – 3 ngày. Khi khám bạn giơ cánh tay cao, thoa dầu massage lên các đầu ngón ở tay c̣n lại hoặc dưới ṿi sen để các ngón tay dễ di chuyển. Bạn di chuyển các ngón tay đi lên đi xuống bầu vú, di chuyển từ núm vú đi ra ngoài bầu vú, di chuyển ṿng tṛn xung quanh núm vú từ từ đi ra ngoài.
•Chú ư đến những thay đổi của bầu ngực, chẳng hạn như đầu nhũ hoa bị nứt, chảy dịch, vú bị sưng…
•Nếu thuộc nhóm có nguy cơ bị ung thư vú, bạn nên đến pḥng khám, bệnh viện để khám lâm sáng mỗi 6 – 12 tháng. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ nào, bạn nên đi làm siêu âm vú và làm FNA để được chẩn đoán và điều trị sớm. Đối với phụ nữ trên 40 tuổi, tốt nhất mỗi năm nên đi chụp nhũ ảnh 1 lần.
•Nếu có nguy cơ cao như có người thân bị ung thư vú hay từng bị ung thư buồng trứng, phúc mạc, ṿi trứng, bạn nên khám vú lâm sàng mỗi 6 – 12 nhưng không trước 30 tuổi đối với nhũ ảnh và không trước 25 tuổi đối với MRI. Chụp nhũ ảnh và MRI tầm soát mỗi năm (thực hiện MRI cách nhũ ảnh 6 tháng). Siêu âm vú hỗ trợ nếu không chụp được MRI. Làm FNA khi có dấu hiệu nghi ngờ.
Làm xét nghiệm đột biến gen BRCA1 và BRCA2 ở đâu?
Nhiều thành viên trong gia đ́nh như mẹ, d́, chị em gái, con gái bị ung thư vú hay ung thư buồng trứng, đặc biệt khi mắc bệnh ung thư trước 50 tuổi. Một thành viên trong gia đ́nh bị cả 2 loại ung thư vú và ung thư buồng trứng. Hơn một thế hệ bị ung thư vú hay ung thư buồng trứng (ví dụ bà ngoại, mẹ, chị em ruột). Khi đó, bạn nên đến Trung tâm Sinh Học Phân Tử, Pḥng khám Đại Phước để làm xét nghiệm khảo sát về đột biến gen BRCA1, BRCA2, TP53 do PGS. TS. BS. Hoàng Anh Vũ – Trưởng khoa Y Sinh Học Phân Tử, Đại học Y Dược TP. HCM thực hiện.
Nếu xét nghiệm gen dương tính, nguy cơ ung thư vú và ung thư buồng trứng sẽ tăng lên đáng kể. Bạn có thể đến Pḥng khám Đa khoa Đại Phước để được theo dơi điều trị.
Phát hiện sớm ung thư vú để bảo vệ bạn khỏi căn bệnh nguy hiểm này
Phụ nữ đều có nguy cơ mắc bệnh nên cần tầm soát để phát hiện sớm ung thư vú. Một trong những địa chỉ uy tín có trang thiết bị hiện đại với các chuyên gia đầu ngành Giải phẫu bệnh như PGS. BS. Ngô Quốc Đạt, Phó trưởng khoa Y Đại Học Y Dược TP. HCM và TS. BS. Đặng Phạm Anh Thư, Đại Học Y Dược TP. HCM là Trung tâm Giải phẫu bệnh – Tế bào học.
Nếu bị chẩn đoán ung thư vú, bạn sẽ được tư vấn và theo dơi điều trị tại Pḥng khám Đại Phước với ThS. BS. Nguyễn Đỗ Thùy Giang, chuyên gia giàu kinh nghiệm đến từ Bệnh viện Ung Bướu TP. HCM. Lịch khám của bác sĩ là chiều thứ Ba hàng tuần từ 16 – 19 giờ.
Chương tŕnh Tầm soát K giáp, vú và hạch vùng đầu mặt cổ
1. Đối tượng được hưởng ưu đăi
Bệnh nhân nam hoặc nữ trên 20 tuổi, có kết quả siêu âm (hoặc toa thuốc) liên quan đến nhân giáp, bướu vú hoặc hạch vùng đầu, cổ, mặt, nách…
Địa điểm: Pḥng khám Đa khoa Đại Phước (829 đường 3/2, Phường 7, Quận 11, TP. HCM)
2. Quyền lợi khi đăng kư khám qua Hello Bacsi
•Khám miễn phí với bác sĩ chuyên khoa: chi phí khám trị giá 100.000 đồng
•Miễn phí siêu âm:
+ Đối với nữ: siêu âm tuyến vú (trị giá 120.000 đồng) và giáp (trị giá 120.000 đồng)
+ Đối với nam: siêu âm hạch (trị giá 120.000 đồng) và giáp (trị giá 120.000 đồng)
Tổng chi phí: 340.000 đồng/bệnh nhân
•Trường hợp sau khi siêu âm có kết quả bất thường, pḥng khám sẽ hỗ trợ giảm từ 10 – 20% phí sinh thiết hoặc các chi phí xét nghiệm cho bệnh nhân theo chỉ định của bác sĩ.
Điều trị ung thư vú: Liệu pháp nội tiết tố và sinh học
Liệu pháp nội tiết tố và sinh học được sử dụng trong điều trị ung thư vú. Giống như các thủ thuật khác, cả hai liệu pháp này cũng có một số tác dụng phụ.
Liệu pháp nội tiết tố và sinh học đều được lên kế hoạch trước khi các thủ thuật bắt đầu. Mỗi người sẽ có một phác đồ điều trị riêng, nên việc lên kế hoạch là điều rất cần thiết. Hăy cùng Hello Bacsi t́m hiểu các bước lên kế hoạch điều trị nhé.
Hẹn gặp bác sĩ
Sau khi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú, bác sĩ sẽ khuyên bạn nên điều trị. Nếu bạn đồng ư, họ sẽ bắt đầu chuẩn bị cho việc điều trị.
Bạn sẽ có một cuộc hẹn với bác sĩ. Hăy nhớ rằng bạn sẽ không được điều trị tại lần khám này. Bác sĩ sẽ giải thích về ung thư vú và các lựa chọn điều trị. Trong trường hợp này, bạn sẽ thảo luận về liệu pháp sinh học hoặc liệu pháp nội tiết. Liệu pháp nội tiết được sử dụng để ngăn chặn hormone estrogen và progesterone đến các tế bào ung thư vú. Liệu pháp sinh học ngăn chặn các tế bào ung thư phát triển, giết chết các tế bào ung thư và tăng cường hệ miễn dịch.
Tại lần khám này, bạn có thể hỏi bác sĩ về những lo lắng của ḿnh. Hăy hỏi bác sĩ về các cách điều trị được thực hiện, các loại thuốc được sử dụng trong điều trị và các tác dụng phụ có thể có. Bạn cũng có thể hỏi bác sĩ việc điều trị ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày như thế nào. Hăy chắc chắn bạn hiểu rơ về những ǵ ḿnh thảo luận.
Thử nghiệm
Bác sĩ sẽ khuyên bạn nên thử một số xét nghiệm để xác định t́nh trạng sức khỏe chính xác của bạn. Sau đó, họ có thể giúp bạn lên kế hoạch cho quá tŕnh điều trị. Bác sĩ sẽ hỏi bạn về bệnh sử, hăy nói với bác sĩ nếu bạn đă được điều trị bằng hormone hoặc liệu pháp sinh học trước đây.
Sau đó, bác sĩ có thể yêu cầu bạn khám sức khỏe. Bác sĩ sẽ khám ngực để t́m những dấu hiệu bất thường. Xét nghiệm h́nh ảnh luôn được khuyến khích để xác định vị trí chính xác của các khối u.
Các tác dụng phụ của liệu pháp điều trị ung thư vú
Liệu pháp nội tiết tố và sinh học có một số tác dụng phụ. Bạn cần biết rơ những tác dụng phụ để chuẩn bị cho những điều có thể xảy ra.
Liệu pháp sinh học
Bạn có thể bị đau, sưng, ngứa và đỏ ở chỗ tiêm thuốc.
Các tác dụng phụ ít gặp hơn của liệu pháp sinh học bao gồm sốt, ớn lạnh, buồn nôn, nôn, ốm, chóng mặt, yếu, đau cơ, nhức đầu, mệt mỏi (cực kỳ mệt mỏi), huyết áp thấp hoặc cao, thay đổi thành phần sinh hóa của máu, phản ứng dị ứng nghiêm trọng hoặc có máu trong nước tiểu.
Liệu pháp nội tiết tố
Các tác dụng phụ của liệu pháp nội tiết tố có thể bao gồm mệt mỏi, các triệu chứng măn kinh (như khô âm đạo, nóng bừng, đổ mồ hôi), tóc mỏng hơn, đau cơ, xương mỏng hơn, nhức đầu, tăng cân, trầm cảm và cục máu đông
Các triệu chứng nghiêm trọng bạn cần phải được cấp cứu ngay gồm:
•Sốt cao hơn 37,8°C, bị ớn lạnh.
•Có vấn đề trong miệng như đau nhức, lưỡi sưng.
•Có vấn đề trong cổ họng như đau, sưng, rát.
•Có máu trong phân.
•Đi tiểu thường xuyên hơn.
•Buồn nôn, nôn và tiêu chảy không cải thiện sau 2–3 ngày.
•Bị sưng mắt cá chân.
•Mệt mỏi.
Bạn hăy nhớ rằng bạn là bệnh nhân. Việc điều trị của bạn có thành công hay không phụ thuộc vào nỗ lực của bạn. Bạn và bác sĩ có thể làm việc cùng nhau để tạo ra kế hoạch điều trị phù hợp nhất.
Ung thư vú ở phụ nữ: Hăy ngăn ngừa trước khi quá muộn!
Là nguyên nhân gây tử vong thứ hai sau ung thư phổi, bệnh ung thư vú đang ngày càng trở thành nỗi lo lắng ám ảnh phụ nữ hiện đại.
Hiện nay, bệnh ung thư vú chiếm đến 21% trong các loại ung thư xảy ra ở phái nữ. Mỗi năm, tại Việt Nam có 11.000 trường hợp mắc mới ung thư vú. Theo Hội thảo khoa học Bước tiến trong điều trị ung thư vú di căn HER2 dương tính diễn ra tại TP.HCM ngày 4–11–2017 vừa qua, tỷ lệ mắc ung thư vú có xu hướng gia tăng và ngày càng trẻ; lứa tuổi gặp nhiều từ 45 – 55. Tỷ lệ điều trị thành công ở giai đoạn sớm là trên 80%, c̣n lại 40% người bệnh vào viện ở giai đoạn muộn. Nếu bạn không phát hiện sớm, việc điều trị sẽ càng trở nên khó khăn, tốn kém và dễ tái phát bệnh hơn.
Phát hiện bệnh ung thư vú để điều trị sớm
Các triệu chứng của bệnh ung thư vú
Triệu chứng đầu tiên của bệnh thường là khi bạn phát hiện một vùng mô dày bất thường hay khối u trong vú hoặc vùng nách. Những triệu chứng khác có thể gồm:
•Tụt núm vú
•Rỉ dịch ở núm vú, có thể có máu
•Đỏ vùng da ở vú, như sần da cam
•Bong tróc da vùng mô vú hay núm vú
•Thay đổi h́nh dạng hay kích thước của vú
•Cảm giác đau ở nách hay ở vú không thay đổi theo chu kỳ kinh
Không phải khối u nào cũng là dấu hiệu của bệnh ung thư, nhưng phụ nữ nên khám và kiểm tra để được chẩn đoán chính xác.
Nguyên nhân gây bệnh ung thư vú
Trong ung thư, những tế bào sẽ phân chia một cách bất thường và không chịu sự kiểm soát của cơ thể bạn. Ung thư vú thường bắt đầu ở lớp niêm mạc trong ống dẫn sữa hay các tiểu thùy tạo sữa. Từ đó, những tế bào ung thư có thể lan rộng ra các mô xung quanh cơ thể hay di căn xa hơn.
Nguyên nhân thực sự gây ra ung thư vẫn c̣n chưa rơ ràng, nhưng những yếu tố nguy cơ dưới đây góp phần h́nh thành ung thư, và một số chúng có thể pḥng ngừa được như: độ tuổi, yếu tố di truyền, khối u ở vú, mô vú đặc, phơi nhiễm với estrogen, cân nặng, phơi nhiễm với tia xạ, liệu pháp hormone, hay tiếp xúc với hóa chất sinh ung thư.
Làm thế nào để pḥng ngừa ung thư vú?
Phụ nữ có lối sống lành mạnh sẽ giảm nguy cơ ung thư vú
Nghiên cứu cho thấy những thay đổi lối sống sau đây có thể pḥng ngừa ung thư vú cho phụ nữ có nguy cơ cao:
1. Hạn chế rượu bia: Bạn uống càng nhiều rượu bia, nguy cơ mắc ung thư càng cao. Khuyến cáo chung cho bạn là nên uống ít hơn 1 ly mỗi ngày để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.
2. Đừng hút thuốc lá: Nhiều bằng chứng cho thấy mối liên quan giữa nguy cơ ung thư vú và hút thuốc lá, đặc biệt là phụ nữ trước măn kinh. Bên cạnh đó, không hút thuốc lá cũng là biện pháp tốt để có được sức khỏe toàn diện cho bản thân bạn.
3. Duy tŕ cân nặng hợp lư: Thừa cân hay béo ph́ gia tăng nguy cơ ung thư vú, đặc biệt là béo ph́ khi bạn lớn tuổi, hay sau kỳ măn kinh. V́ thế, bạn nên theo dơi cân nặng thường xuyên để có sự điều chỉnh phù hợp với chỉ số BMI.
4. Hoạt động thể lực: Bộ Y tế và dịch vụ nhân sinh Hoa Kỳ khuyến cáo bạn nên tập thể thao ít nhất 150 phút mỗi tuần hay 75 phút với những hoạt động thể thao mạnh, và ít nhất hai lần huấn luyện tăng cường thể chất.
5. Cho con bú bằng sữa mẹ: Cho con bú bằng sữa mẹ không những tốt cho con mà c̣n có thể giúp bạn ngăn ngừa ung thư vú. Bạn càng cho bú lâu, khả năng bảo vệ cho bạn càng cao.
6. Cân nhắc khi thực hiện liệu pháp hormone: Việc thực hiện liệu pháp hormone nhiều hơn 3 – 5 năm sẽ gia tăng nguy cơ ung thư vú. Nếu bạn sử dụng liệu pháp thay thế hormone cho các triệu chứng thời kỳ măn kinh, hăy hỏi ư kiến của bác sĩ.
7. Tránh phơi nhiễm với tia xạ và ô nhiễm môi trường: Một số chuyên gia cho rằng có mối liên hệ giữa nguy cơ ung thư vú và phơi nhiễm tia xạ gồm những phương pháp cận lâm sàng h́nh ảnh học như chụp CT scan, sử dụng liều cao xạ trị. Bạn chỉ nên thực hiện các phương pháp cận lâm sàng trên khi có chỉ định cần thiết.
Vai tṛ của dinh dưỡng trong pḥng ngừa ung thư vú
Phụ nữ nên ăn nhiều trái cây để ngăn ngừa ung thư vú
Khi điều chỉnh lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng đóng vai tṛ rất quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, cũng như đái tháo đường, bệnh tim mạch và đột quỵ. Đặc biệt, phụ nữ có chế độ ăn vùng Địa Trung Hải với nhiều dầu ô liu, các loại hạt có thể giảm nguy cơ ung thư vú.
Chế độ ăn Địa Trung Hải chủ yếu gồm thực vật như rau củ và trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu và quả hạch. Những người có chế độ ăn trên thường sử dụng chất béo có lợi như dầu ô liu, thay v́ bơ, cá hay các loại thịt đỏ.
Một bài báo xuất bản năm 2015 của American Society of Clinical Oncology ước tính thay đổi thói quen ăn uống và tập thể dục có thể ngăn ngừa 25 – 30% trường hợp mắc ung thư vú. V́ thế, bạn nên bổ sung vào thực đơn những thực phẩm sau đây vừa giàu dinh dưỡng vừa tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể và giảm nguy cơ ung thư:
Vai tṛ của dinh dưỡng trong pḥng ngừa ung thư vú_1
•Nghệ có tác dụng chống viêm. Loại gia vị màu vàng này có chứa một chất hóa học gọi là curcumin có thể đóng vai tṛ chống lại khối u trong ung thư vú khi kết hợp với các biện pháp điều trị dùng thuốc khác.
•Tỏi và hành có tác dụng đến sự sinh sôi tế bào. Tỏi và hành có chất allyl sulfide, có thể ảnh hưởng đến quá tŕnh phát triển bất thường của tế bào ung thư và ngăn ngừa ung thư vú.
Vai tṛ của dinh dưỡng trong pḥng ngừa ung thư vú_2
•Bông cải xanh làm chậm sự phát triển của khối u. Nghiên cứu cho thấy bông cải xanh có thể ngăn chặn sự phát triển của khối u, pḥng khả năng di căn xa của ung thư. Bạn cũng có thể ăn các loại rau họ cải khác như bông cải trắng, bắp cải, cải xoăn, cải brussel…
•Trà xanh giúp thư giăn và bảo vệ tế bào. Cả trà xanh và trà trắng đều chứa catechin, chất ngăn ngừa ung thư vú. Nghiên cứu công bố năm 2016 cho thấy trà xanh có thể hiệu quả trong giảm khối u phát triển và ảnh hưởng đến các tiến tŕnh sinh học dẫn đến ung thư vú.
Vai tṛ của dinh dưỡng trong pḥng ngừa ung thư vú_3
•Táo giúp bạn khỏe mạnh. Bạn nên ăn táo nguyên vỏ để bổ sung nguồn chất chống oxy hóa dồi dào, chất xơ và nhiều chất chống ung thư khác nữa. Đây là món ăn vặt tiện lợi lại rất tốt cho sức khỏe của bạn!
•Lựu cung cấp một nguồn năng lượng tuyệt vời. Nghiên cứu công bố năm 2015 trên báo Oxidative Medicine and Cellular Longevity, cho rằng lựu chứa chất có thể giúp chống ung thư phát triển, đặc biệt là ung thư phụ thuộc vào estrogen.
Vai tṛ của dinh dưỡng trong pḥng ngừa ung thư vú_3
•Óc chó giúp kiểm soát phần nào khối u. Quả óc chó chứa nhiều chất dinh dưỡng và omega-3, giúp cơ thể kháng viêm. Các nhà nghiên cứu cho biết óc chó có thể giảm sự phát triển của tế bào ung thư vú trên chuột.
•Cá là nguồn đạm ít mỡ. Cá chứa nhiều chất béo omega 3, có thể ngăn ngừa ung thư vú. Mỗi tuần bạn nên ăn ít nhất 3 bữa cá để làm phong phú thực đơn và pḥng bệnh một cách tự nhiên.
Hạt lanh có thể đẩy lùi ung thư. Hạt lạnh chứa chất lignan, có khả năng giảm sự phát triển của ung thư. Bạn có thể rang chín và nghiền thành bột để làm các món bánh, súp, hầm…
•Đậu nành nguyên chất cũng ngăn ngừa ung thư. Phụ nữ trẻ nên ăn ít nhất một loại thực phẩm từ đậu nành mỗi ngày để có thể ngăn ngừa bệnh ung thư vú. Lưu ư là bạn nên chọn đậu nành nguyên chất nhé.
Vai tṛ của dinh dưỡng trong pḥng ngừa ung thư vú_5
•Trái cây sáng màu và rau củ là thực phẩm không thể thiếu. Bạn nên ăn nhiều cà rốt, dưa lưới và khoai lang. Đây là những thực phẩm giàu carotenoid, có thể giảm nguy cơ ung thư vú theo tạp chí The American Journal of Clinical Nutrition.
•Quả mọng là khắc tinh của ung thư. Các loại trái cây như việt quất, mâm xôi, dâu tằm… là những chất chống viêm và chống oxy hóa có thể ngăn ngừa ung thư vú, giảm sự phát triển của khối u và tế bào ung thư.
•Tảo biển nâu Mozuku: Bạn có thể hấp thu tảo biển nâu Mozuku (đảo Okinawa, Nhật Bản) từ viên nang Fucoidan JP 295 mg giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, hỗ trợ miễn dịch, tăng cường khả năng chống oxy hóa và hỗ trợ pḥng ngừa bệnh ung thư. Nhờ thành phần chủ yếu là U-Fucoidan, thực phẩm bảo vệ sức khỏe Fucoidan JP khiến người dùng cảm thấy an tâm hơn trước nguy cơ ung thư đang ngày càng lan rộng hiện nay.
Hăy tập một lối sống lành mạnh và có chế độ dinh dưỡng hợp lư để bảo vệ bản thân không chỉ bệnh ung thư mà c̣n nhiều bệnh nguy hiểm khác bạn nhé!
Thông tin cho bạn
THỰC PHẨM BẢO VỆ SỨC KHỎE VIÊN NANG FUCOIDAN JP
Với thành phần Fucoidan được chiết xuất từ 100% tảo biển Mozuku sinh trưởng tại đảo Okinawa Nhật Bản, thực phẩm bảo vệ sức khỏe viên nang Fucoidan JP giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, hỗ trợ miễn dịch, tăng cường khả năng chống oxy hóa, giúp giảm tác hại của hóa trị và xạ trị.
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Hăy cùng t́m hiểu uống canxi lúc nào th́ tốt
Canxi rất cần thiết cho sự phát triển của xương trong suốt cuộc đời. Đôi lúc, bạn sẽ cần sử dụng sản phẩm bổ sung khoáng chất này cho cơ thể và không phải ai cũng biết uống canxi lúc nào th́ mang lại hiệu quả cao.
Các chuyên gia đều cho rằng cách tốt nhất để bổ sung canxi hay các chất cần thiết cho cơ thể là thông qua chế độ ăn uống tự nhiên. Tuy nhiên, một số người có thể không biết cách bổ sung hoặc không đáp ứng đủ nhu cầu canxi cần tiêu thụ hàng ngày từ chế độ ăn.
Đối với người trưởng thành, mức canxi cần tiêu thụ hàng ngày được khuyến nghị là 1.000mg/ngày, nhu cầu tăng lên 1.200mg/ngày cho phụ nữ trên 50 tuổi và đàn ông trên 70 tuổi.
Nếu bác sĩ khuyên bạn cần bổ sung thêm canxi nhờ vào các thực phẩm chức năng, làm sao để lựa chọn dạng dùng phù hợp và uống canxi vào lúc nào để hấp thu tốt nhất? Hăy cùng t́m hiểu qua bài viết sau.
Các dạng canxi thường thấy trong thực phẩm bổ sung
Trong các sản phẩm bổ sung, canxi thường ở dạng kết hợp với một gốc muối. Mỗi hợp chất sẽ chứa lượng canxi nguyên tố khác nhau, gồm có:
•Canxi carbonate (40% canxi nguyên tố)
•Canxi citrate (21% canxi nguyên tố)
•Canxi gluconate (9% canxi nguyên tố)
•Canxi lactate (13% canxi nguyên tố)
Hai dạng phổ biến nhất trong các thực phẩm bổ sung canxi là carbonate và citrate. Trong đó, canxi carbonate có giá thành thấp mà lại chứa lượng canxi nguyên tố cao nhất (40%) nên thường được lựa chọn sử dụng đầu tiên. Dựa vào tỷ lệ canxi nguyên tố có trong các hợp chất trên mà bạn có thể tính toán lượng cần tiêu thụ để bổ sung đủ nhu cầu, tránh quá thấp hoặc quá liều.
Ngoài ra, một số sản phẩm c̣n phối hợp giữa canxi với các vitamin hay khoáng chất khác. Ví dụ, thực phẩm bổ sung canxi có chứa cả vitamin D hoặc magie. Do đó, bạn cần đọc kỹ nhăn thành phần trước khi sử dụng. Các thông tin này rất quan trọng nếu bạn đang có một số vấn đề sức khỏe đặc biệt hay đang quan tâm đến chế độ ăn uống.
Uống canxi lúc nào th́ có hiệu quả nhất?
Thời điểm uống thực phẩm bổ sung canxi cũng phụ thuộc vào dạng canxi bạn đang dùng là ǵ. Canxi citrate có thể uống cùng hoặc không cùng với thức ăn. Tuy nhiên, canxi carbonate lại cần có môi trường axit ở dạ dày để hấp thu tốt hơn nên bạn cần uống trong khi ăn.
Để cơ thể hấp thu canxi từ thực phẩm bổ sung tốt nhất, bạn nên ghi nhớ các nguyên tắc sau:
•Uống canxi trong hoặc sau bữa ăn (kể cả canxi citrate). Hợp chất canxi cần có axit từ dịch dạ dày để phân giải. Lưu ư, tránh uống canxi chung với các thức ăn có nhiều chất xơ v́ chúng có thể liên kết với canxi, ngăn cản quá tŕnh hấp thu khoáng chất này vào cơ thể.
•Không uống nhiều hơn 500–600mg canxi cùng một lúc. Cơ thể không có khả năng hấp thu quá nhiều canxi và lượng dư thừa sẽ bị đào thải ra ngoài qua nước tiểu. Do đó, bạn cần chia thành nhiều lần uống trong ngày để bổ sung đủ nhu cầu canxi cho cơ thể.
•Không uống thực phẩm bổ sung canxi cùng lúc với các sản phẩm bổ sung khoáng chất khác như sắt, kẽm. Các chất này có thể tương tác cạnh tranh với nhau và gây ảnh hưởng đến hiệu quả hấp thu của nhau. Nếu cần bổ sung nhiều chất cho cơ thể, hăy uống cách xa nhau ít nhất 2 giờ đồng hồ.
Ngoài ra, một số thuốc kê đơn như kháng sinh, bisphosphonate và thuốc trị tăng huyết áp có khi tương tác với canxi gây ra những phản ứng không mong muốn. Vậy nên, bạn cần hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ chuyên môn về những tương tác thuốc có khả năng xảy ra trước khi dùng.
Bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh đúng cách
Bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh là việc cần thiết để tránh t́nh trạng thiếu hụt canxi ảnh hưởng đến sự phát triển cho trẻ. Song bổ sung khoáng chất này cho bé như thế nào và liều lượng bao nhiêu là điều mà nhiều người quan tâm.
Canxi là một khoáng chất quan trọng cho cơ thể, giúp cơ thể hoạt động b́nh thường. T́nh trạng thiếu hay thừa canxi đều gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Việc nhận biết những dấu hiệu trẻ thiếu canxi hay thừa khoáng chất này rất quan trọng… giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này của Hello Bacsi sẽ đề cập đến vấn đề bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh với liều lượng như thế nào cho đúng.
Tại sao cần bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh?
1. Canxi là ǵ?
Canxi là một khoáng chất mà cơ thể cần để có một hệ xương và răng chắc khỏe. Ngoài ra, canxi c̣n giúp hệ thần kinh, cơ và các cơ quan khác trong cơ thể hoạt động tốt. Nó cũng đóng vai tṛ trong việc điều ḥa nhịp tim và giữ cho tim khỏe mạnh.
Nếu thiếu canxi, trẻ có nguy cơ gặp các biến chứng như tổn thương mắt, nhịp tim bất thường, c̣i xương, chậm lớn.
2. Tại sao cần bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh?
Trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh cần canxi và vitamin D để pḥng ngừa bệnh c̣i xương. Trẻ mắc bệnh c̣i xương dễ bị găy xương, c̣i cọc, chậm lớn và đôi khi đau hoặc yếu cơ.
Trẻ em cũng như người lớn đều cần canxi để có một hệ xương vững chắc, cơ thể khỏe mạnh. Nếu được cung cấp đầy đủ canxi, trẻ lớn lên sẽ có hệ xương khỏe mạnh, giảm thiểu nguy cơ loăng xương khi lớn tuổi.
Bạn có biết 99% lượng canxi của cơ thể nằm ở xương và răng, 1% c̣n lại nằm trong tế bào máu. Tuy lượng canxi trong tế bào máu rất nhỏ nhưng lại giữ vai tṛ quan trọng đối với sức khỏe của cơ thể, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Nếu nồng độ canxi trong máu dưới 1%, cơ thể sẽ lấy canxi từ xương và răng chuyển vào máu. Nếu trong máu không có canxi, cơ thể gần như ngưng hoạt động, gây ra những cơn co giật ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Dấu hiệu trẻ sơ sinh thiếu canxi
Dấu hiệu trẻ thiếu canxi
T́nh trạng thiếu canxi ảnh hưởng rất nhiều đến trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Khi bị thiếu canxi, trẻ sơ sinh thường có các dấu hiệu phổ biến sau:
•Thường hay vặn ḿnh, trằn trọc khó ngủ, ngủ hay bị giật ḿnh
•Quấy khóc thường xuyên
•Bú kém, có khi không bú mẹ
•Hay bị nấc hoặc hay bị ọc sữa
•Tóc rụng, dân gian gọi là rụng tóc h́nh vành khăn
•Chậm mọc răng
•Chân ṿng kiềng, vẹo cột sống
•Chậm tăng trưởng
•Tim đập nhanh
•Hay đổ mồ hôi dù trời không nóng.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh thiếu canxi
Trẻ sơ sinh chỉ có thể hấp thu canxi từ sữa mẹ hoặc sữa công thức. Do đó, bé có nguy cơ bị thiếu canxi nếu có một trong các nguyên nhân sau:
•Bé không được tắm nắng thường xuyên, đúng cách khiến cơ thể bé thiếu lượng vitamin D cần thiết giúp hấp thụ canxi
•Chế độ dinh dưỡng của mẹ không hợp lư hoặc do mẹ ăn chay dẫn đến thiếu hụt lượng canxi mà cơ thể cần khiến nguồn sữa bị thiếu hụt loại khoáng chất này
•Trẻ bị thiếu canxi do bị dị tật ở tuyến giáp
•Do bé bị ngạt hoặc bị thiếu oxy trong quá tŕnh sinh
•Di chứng từ bệnh đái tháo đường thai kỳ, t́nh trạng ngộ độc thai nghén… trong quá tŕnh mang thai của mẹ.
Bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh như thế nào?
Ở từng giai đoạn phát triển, cơ thể cần lượng canxi khác nhau. Cách bổ sung lượng canxi đầy đủ tốt nhất cho cơ thể là từ thực phẩm qua khẩu phần ăn hàng ngày. Nếu không thể, bạn có thể tham khảo ư kiến bác sĩ về việc dùng viên uống bổ sung canxi. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh chỉ có thể lấy canxi từ sữa mẹ hoặc sữa công thức. Do đó, cần có chế độ bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh phù hợp.
Canxi rất cần thiết cho cơ thể nhưng nếu bị bổ sung thừa th́ tác hại cũng không nhỏ. Lượng canxi được đo bằng miligam (mg), liều lượng canxi mà trẻ có thể được bổ sung như sau:
•Trẻ sinh thiếu tháng: Trẻ sinh non có nhu cầu về canxi khác với trẻ sơ sinh đủ tháng. Các bác sĩ nhi khoa khuyên trẻ sinh non nên được bổ sung khoảng 200 – 400 IU vitamin D/ngày. Ngoài ra, trẻ sinh thiếu tháng, đặc biệt là những trẻ có nhiều vấn đề về sức khỏe hoặc cân nặng khi sinh dưới 1,6kg có nguy cơ cao bị bệnh c̣i xương nên cần bổ sung canxi và phốt pho hoặc những loại thuốc dành riêng cho trẻ sinh thiếu tháng.
•Trẻ sinh đủ tháng: •Trẻ em dưới 6 tháng tuổi cần 200mg canxi/ngày.
•Trẻ từ 6 đến 11 tháng tuổi cần 260mg canxi/ngày.
•Trẻ từ 1 đến 3 tuổi cần 700mg canxi/ngày.
Lưu ư, ngoài sữa mẹ và sữa công thức, bạn không nên cho trẻ dưới 1 tuổi uống bất kỳ loại sữa nào khác v́ trẻ có thể gặp các vấn đề về sức khỏe như tiêu chảy, dị ứng.
Vai tṛ của vitamin D trong việc hấp thụ canxi
Bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh
Để hấp thụ đủ lượng canxi cần thiết, cơ thể cần phải có vitamin D. Vitamin D không có trong nhiều loại thực phẩm nên bác sĩ hay chuyên gia dinh dưỡng khuyên bạn nên bổ sung loại vitamin này cho cơ thể qua các loại thực phẩm chức năng.
Bạn hăy hỏi bác sĩ nhi khoa để biết lượng vitamin D cần bổ sung cho bé mỗi ngày là bao nhiêu. Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị:
•Trẻ được nuôi sữa mẹ hoàn toàn hoặc một phần: Cần bổ sung vitamin D theo liều lượng là 400 IU/ngày ngay từ sau khi sinh để ngăn ngừa bệnh c̣i xương. Việc bổ sung vitamin D này nên được thực hiện đến khi bé được 12 tháng tuổi.
•Trẻ uống sữa công thức: Thông thường, trẻ được nuôi bằng sữa công thức và uống hơn 900ml sữa/ngày, không cần bổ sung vitamin D. Hiện nay đa phần các sữa công thức có trên thị trường đều được bổ sung vitamin D. Do đó, bạn nên đọc kỹ thông tin trên bao b́ sản phẩm để biết liệu bé yêu có cần bổ sung vitamin D hay không và liều lượng là bao nhiêu.
•Trẻ trên 1 tuổi và tất cả các đối tượng khác: Theo khuyến cáo của Viện Y khoa Hoa Kỳ, trẻ trên 1 tuổi và các đối tượng khác cần bổ sung vitamin D qua khẩu phần ăn hàng ngày hoặc bổ sung ít nhất là 600 IU/ngày.
Nếu bị thừa canxi có thể tích tụ gây vôi hóa thận, sỏi mật, giảm chức năng thận, giảm hấp thu các chất khoáng khác như sắt, kẽm, magiê, phốt pho… Nếu lượng canxi trong máu cao có thể gây xơ vữa động mạch (bệnh tim mạch), vôi hóa mô mềm tạo nhiều nếp nhăn trên da. Nguy hiểm hơn, t́nh trạng thừa canxi có thể gây cốt hóa xương (tạo xương lạc chỗ thường xảy ra sau chấn thương) sớm, hạn chế sự phát triển xương, trẻ có nguy cơ bị thấp c̣i hoặc ngừng phát triển chiều cao sớm.
Bạn nên đưa con đi khám nếu nhận thấy bé có một trong các dấu hiệu sau:
•Táo bón
•Đau bụng
•Mệt mỏi hay quấy khóc
•Buồn nôn, thường xuyên biếng ăn
•Rối loạn nhịp tim
•Khát nước, tiểu nhiều, đi tiểu ra sỏi, đi tiểu ra máu.
Phụ nữ cần bổ sung vitamin D để pḥng thiếu canxi cho trẻ sơ sinh
•Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ: Theo khuyến cáo của Viện Y khoa Hoa Kỳ, lượng vitamin D phụ nữ nên được bổ sung là 600 IU/ngày.
•Phụ nữ mang thai: Nên bổ sung vitamin D với liều lượng là 600 IU D/ngày, tốt nhất nên uống viên bổ sung kết hợp sắt và axit folic. Điều này giúp cơ thể mẹ bầu có đủ lượng canxi cần thiết, giảm thiểu nguy cơ hạ canxi máu, c̣i xương bẩm sinh và cải thiện sự h́nh men răng của trẻ.
•Phụ nữ đang cho con bú: Nên đảm bảo chế độ ăn uống đa dạng để có thể đáp ứng nhu cầu của cơ thể về vitamin D là 600 IU/ngày. Một chế độ ăn uống đa dạng, cân bằng giúp mẹ và bé có đủ các loại vitamin cần thiết. Do đó, bác sĩ thường khuyên các bà mẹ nên tiếp tục uống bổ sung vitamin D trước khi sinh để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng thích hợp. Ngoài ra, nếu là người ăn chay trường, bạn cần uống bổ sung viên B-complex, v́ một số vitamin nhóm B chỉ có trong các thực phẩm như thịt, thịt gia cầm, cá.
Để tăng lượng canxi cơ thể hấp thu, bạn hăy thêm các thực phẩm giàu vitamin D vào chế độ ăn uống. Những thực phẩm đó bao gồm:
•Cá hồi, cá rô, cá thu, cá ngừ và lươn
•Sữa bổ sung vi chất
•Nấm Portobello
•Ḷng đỏ trứng
•Gan động vật, đặt biệt là gan ḅ.
Bỏ túi 7 điều cần lưu ư cho người mới lần đầu làm mẹ
Nếu lần đầu làm mẹ, bạn sẽ có rất nhiều bỡ ngỡ. 7 điều lưu ư sau của Hello Bacsi sẽ là hành trang giúp bạn vượt qua những khó khăn trong giai đoạn này.
Lần đầu làm mẹ, bạn nghĩ rằng mọi việc rất dễ dàng. Bạn chỉ cần chăm lo cho bé là đủ. Thế nhưng, trên thực tế, mọi thứ không như bạn nghĩ. Những công việc và trách nhiệm của một người mẹ sẽ khiến bạn cảm thấy quá tải đấy. Tuy nhiên, với 7 điều lưu ư sau đây, bạn có thể sẽ hóa giải hết những khó khăn trong giai đoạn này.
1. T́m kiếm trợ giúp
Đừng ngần ngại nhờ người thân hoặc bạn bè giúp đỡ những việc lặt vặt. Dù bạn cần thời gian ở bên cạnh bé, nhưng c̣n rất nhiều công việc khác cũng cần hoàn thành. Do đó, người thân có thể hỗ trợ bạn phần nào trong việc chăm sóc nhà cửa, để bạn có thời gian chăm bé, cho bé bú. Điều này rất quan trọng, nên bạn đừng ngần ngại làm phiền nhé.
Bé cưng chỉ vừa mới chào đời. Cơ thể của bé đang dần thích nghi với môi trường xung quanh. V́ vậy, việc khóc lóc hoặc mắc phải các bệnh vặt là điều không thể tránh khỏi. Bạn có thể gặp phải nhiều t́nh huống dở khóc dở cười.
Ví dụ, bé đă không đi tiêu hơn 3 ngày, trông có vẻ bị đầy hơi, bạn lo lắng do ḿnh ăn món không tốt, ảnh hưởng đến sữa mẹ và khiến bé khó chịu. Bạn vội vàng đưa bé đến bệnh viện. Vậy mà sau khi đến gặp bác sĩ, bé đă có thể đi tiêu. Bạn cảm thấy xấu hổ v́ giống như ḿnh chưa biết cách chăm con. Đừng quá lo v́ điều này là hoàn toàn b́nh thường, đặc biệt là những người mới lần đầu làm mẹ.
Một điều nữa mà bạn cần nhớ là phân của trẻ nhỏ có màu khác nhau như: màu đen, xanh lá cây, vàng… Do đó, nếu thấy phân của trẻ có màu khác lạ, bạn không nên hoảng sợ nhé.
3. Thói quen sinh hoạt thay đổi bất thường
Bạn sẽ mất ngủ khi phải thức dậy cho bé bú mỗi đêm. Điều này dẫn đến việc bạn sẽ ngủ nhiều vào ban ngày. Việc thức dậy vào ban đêm cho con bú sẽ khiến bạn đói bụng và bắt đầu có thói quen ăn khuya. Thời gian ăn và ngủ của bạn sẽ bị đảo lộn trong giai đoạn này.
4. Cho con bú không phải là một việc dễ dàng
Nếu lần đầu có con, bạn có thể sẽ không biết nên cho bé bú ở tư thế nào. Ngược lại, bé cũng không biết làm sao ngậm đầu ti để bú. Điều này khiến bạn lúng túng, tư thế cho bé bú không thoải mái. Bé bú lâu nên bạn phải ngồi nhiều dẫn đến đau lưng.
Thậm chí, lượng sữa mẹ tiết ra mỗi ngày không đủ cho bé. Bạn phải cho bé bú b́nh để bổ sung thêm. Đây chỉ là một trong số nhiều khó khăn mà bạn phải đối mặt khi cho con bú trong những ngày đầu tiên làm mẹ.
5. Cẩn thận với những vật dụng trong nhà
Trẻ nhỏ dễ rơi xuống giường, nôi, cũi… nên bạn cần quan sát kỹ bé. Nếu bạn cần rời khỏi bé một lúc, hăy dùng gối chặn xung quanh hoặc nhờ người thân trông hộ. Nếu bạn đặt bé trong nôi, hăy kiểm tra lại để đảm bảo bé không thể ḅ ra được. Thông thường, khi nhận ra không có bạn bên cạnh, bé sẽ cố gắng ḅ ra khỏi đó.
Ngoài ra, bạn hăy xem xét kỹ các vật dụng trong nhà như ổ điện, dây điện, cánh tủ quần áo, cửa sổ, nhà bếp… v́ đều có thể làm tổn thương bé.
Bạn luôn nhớ rằng không có ai là hoàn hảo nhưng hăy cố gắng làm hết sức vai tṛ của một người mẹ. Về cơ thể bạn, nếu đă làm hết cách mà vết rạn trên bụng vẫn không biến mất th́ bạn cũng không cần quan tâm đến chúng nữa. Hăy xem vết rạn da như một kỷ niệm đẹp.
Về bé cưng, đừng đổ lỗi cho bản thân mỗi khi bé bị bệnh. Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch yếu nên dễ bị bệnh là chuyện b́nh thường. Ngoài ra, bạn không nên tự trách v́ ḿnh không thể chu toàn hết công việc trong nhà. Mỗi người có một giới hạn và khả năng riêng, nên đừng đem bản thân so sánh với phụ nữ khác.
Nếu lần đầu làm mẹ, bạn sẽ có rất nhiều bỡ ngỡ. 7 điều lưu ư sau của Hello Bacsi sẽ là hành trang giúp bạn vượt qua những khó khăn trong giai đoạn này.
Lần đầu làm mẹ, bạn nghĩ rằng mọi việc rất dễ dàng. Bạn chỉ cần chăm lo cho bé là đủ. Thế nhưng, trên thực tế, mọi thứ không như bạn nghĩ. Những công việc và trách nhiệm của một người mẹ sẽ khiến bạn cảm thấy quá tải đấy. Tuy nhiên, với 7 điều lưu ư sau đây, bạn có thể sẽ hóa giải hết những khó khăn trong giai đoạn này.
1. T́m kiếm trợ giúp
Đừng ngần ngại nhờ người thân hoặc bạn bè giúp đỡ những việc lặt vặt. Dù bạn cần thời gian ở bên cạnh bé, nhưng c̣n rất nhiều công việc khác cũng cần hoàn thành. Do đó, người thân có thể hỗ trợ bạn phần nào trong việc chăm sóc nhà cửa, để bạn có thời gian chăm bé, cho bé bú. Điều này rất quan trọng, nên bạn đừng ngần ngại làm phiền nhé.
Bé cưng chỉ vừa mới chào đời. Cơ thể của bé đang dần thích nghi với môi trường xung quanh. V́ vậy, việc khóc lóc hoặc mắc phải các bệnh vặt là điều không thể tránh khỏi. Bạn có thể gặp phải nhiều t́nh huống dở khóc dở cười.
Ví dụ, bé đă không đi tiêu hơn 3 ngày, trông có vẻ bị đầy hơi, bạn lo lắng do ḿnh ăn món không tốt, ảnh hưởng đến sữa mẹ và khiến bé khó chịu. Bạn vội vàng đưa bé đến bệnh viện. Vậy mà sau khi đến gặp bác sĩ, bé đă có thể đi tiêu. Bạn cảm thấy xấu hổ v́ giống như ḿnh chưa biết cách chăm con. Đừng quá lo v́ điều này là hoàn toàn b́nh thường, đặc biệt là những người mới lần đầu làm mẹ.
Một điều nữa mà bạn cần nhớ là phân của trẻ nhỏ có màu khác nhau như: màu đen, xanh lá cây, vàng… Do đó, nếu thấy phân của trẻ có màu khác lạ, bạn không nên hoảng sợ nhé.
3. Thói quen sinh hoạt thay đổi bất thường
Bạn sẽ mất ngủ khi phải thức dậy cho bé bú mỗi đêm. Điều này dẫn đến việc bạn sẽ ngủ nhiều vào ban ngày. Việc thức dậy vào ban đêm cho con bú sẽ khiến bạn đói bụng và bắt đầu có thói quen ăn khuya. Thời gian ăn và ngủ của bạn sẽ bị đảo lộn trong giai đoạn này.
4. Cho con bú không phải là một việc dễ dàng
Nếu lần đầu có con, bạn có thể sẽ không biết nên cho bé bú ở tư thế nào. Ngược lại, bé cũng không biết làm sao ngậm đầu ti để bú. Điều này khiến bạn lúng túng, tư thế cho bé bú không thoải mái. Bé bú lâu nên bạn phải ngồi nhiều dẫn đến đau lưng.
Thậm chí, lượng sữa mẹ tiết ra mỗi ngày không đủ cho bé. Bạn phải cho bé bú b́nh để bổ sung thêm. Đây chỉ là một trong số nhiều khó khăn mà bạn phải đối mặt khi cho con bú trong những ngày đầu tiên làm mẹ.
5. Cẩn thận với những vật dụng trong nhà
Trẻ nhỏ dễ rơi xuống giường, nôi, cũi… nên bạn cần quan sát kỹ bé. Nếu bạn cần rời khỏi bé một lúc, hăy dùng gối chặn xung quanh hoặc nhờ người thân trông hộ. Nếu bạn đặt bé trong nôi, hăy kiểm tra lại để đảm bảo bé không thể ḅ ra được. Thông thường, khi nhận ra không có bạn bên cạnh, bé sẽ cố gắng ḅ ra khỏi đó.
Ngoài ra, bạn hăy xem xét kỹ các vật dụng trong nhà như ổ điện, dây điện, cánh tủ quần áo, cửa sổ, nhà bếp… v́ đều có thể làm tổn thương bé.
Bạn luôn nhớ rằng không có ai là hoàn hảo nhưng hăy cố gắng làm hết sức vai tṛ của một người mẹ. Về cơ thể bạn, nếu đă làm hết cách mà vết rạn trên bụng vẫn không biến mất th́ bạn cũng không cần quan tâm đến chúng nữa. Hăy xem vết rạn da như một kỷ niệm đẹp.
Về bé cưng, đừng đổ lỗi cho bản thân mỗi khi bé bị bệnh. Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch yếu nên dễ bị bệnh là chuyện b́nh thường. Ngoài ra, bạn không nên tự trách v́ ḿnh không thể chu toàn hết công việc trong nhà. Mỗi người có một giới hạn và khả năng riêng, nên đừng đem bản thân so sánh với phụ nữ khác.
Sự phát triển thị giác của trẻ sơ sinh trong năm đầu đời
Sau khi chào đời, trẻ có thể nh́n được mọi vật như người lớn? Để trả lời thắc mắc này, bạn hăy tham khảo bài viết về sự phát triển thị giác của trẻ sơ sinh.
Cuối cùng, cuộc vượt cạn cũng thành công tốt đẹp. Bạn hạnh phúc lắm khi nhận con từ tay cô y tá. Đôi mắt bé dường như chưa quen với ánh sáng bên ngoài nên lúc nào cũng nhắm nghiền lại. Thỉnh thoảng bé mở mắt he hé ra để bắt đầu làm quen với thế giới xung quanh. Mỗi lần như thế, bạn lại ̣a lên: “Đây là mẹ nè con, c̣n đây là ba”. Thật ra, lúc này, bé đă có thể thấy bạn chưa? Bài viết sau sẽ giải đáp thắc mắc này cho bạn.
Khi nào trẻ có thể nh́n thấy?
Trẻ sơ sinh sẽ phát triển thị giác đầy đủ vào cuối tháng thứ 9 và hoàn thiện khi bé 1 tuổi. Bé sẽ thích nh́n những màu sắc có độ tương phản cao và h́nh thể rơ ràng.
Đôi mắt của bé đă có thể nh́n thấy khi mới vừa chào đời, nhưng lúc này năo vẫn chưa sẵn sàng để xử lư và giải thích những thông tin phức tạp. Do đó, khả năng xử lư màu sắc của bé vẫn c̣n rất hạn chế. Trong những tháng tiếp theo, bé sẽ dần phát triển thị giác về màu sắc.
5 điều bạn nên biết về thị giác của trẻ sơ sinh
1. Đôi mắt “sơ khai”
Tiền thân của đôi mắt là hai đường rănh nhỏ xuất hiện trên phôi thai ở ngày thứ 22 của thai kỳ. Từ đây, h́nh thành dây thần kinh thị giác và sau đó là đôi mắt.
2. Kiểm tra các dị tật mắt bẩm sinh
Ngay khi bé chào đời, bác sĩ sẽ kiểm tra xem bé có mắc các dị tật mắt bẩm sinh hay không. Bên cạnh đó, bác sĩ c̣n nhỏ nước muối sinh lư cho bé để ngăn nhiễm trùng.
3. Bé sẽ nh́n thấy ǵ?
Ngay khi sinh ra, bé chỉ nh́n được sự vật xung quanh trong hai màu: đen, trắng và sắc độ xám trung gian. Điều này là do các tế bào thần kinh năo và các tế bào mắt chưa phát triển hoàn toàn.
4. Tầm nh́n bị hạn chế
Bé sẽ không thể di chuyển mắt của ḿnh để quan sát cùng lúc hai đối tượng và chỉ có thể nh́n thấy vật thể trong phạm vi 20 – 30cm trước mặt.
5. Tật khúc xạ
Trẻ sơ sinh sẽ mắc phải một số tật khúc xạ tự nhiên. Người lớn mắc tật khúc xạ th́ sẽ phải đeo kính. Tuy nhiên, đối với trẻ nhỏ, bạn không cần phải lo lắng v́ đây là do vơng mạc của bé đang phát triển. Ngoài ra, bạn cũng sẽ thấy bé thường phản ứng với những ánh sáng rực rỡ bằng cách nhấp nháy mắt.
Sự phát triển thị giác của bé từ 0 – 2 tháng tuổi
1. Bé sẽ thấy màu ǵ đầu tiên?
Bé có thể nh́n thấy tất cả màu sắc, nhưng có một số màu bé thấy rơ hơn những màu c̣n lại. Một số nghiên cứu cho rằng trẻ sơ sinh có thể phân biệt được những màu sắc cơ bản như đỏ, xanh dương và xanh lá cây. Tuy nhiên, bé không phân biệt được các màu tương tự nhau như màu đỏ và màu cam. Điều này có nghĩa là bé vẫn có thể nhận biết được các màu sắc nhưng không phân biệt được các sắc thái màu.
2. Bị “đơ”
Những màu sắc có sự tương phản cao dễ khiến bé chú ư. Thế nhưng, năo của bé vẫn chưa thể xử lư hết các dữ liệu h́nh ảnh. Do đó, đừng quá ngạc nhiên khi bé bỗng rơi vào trạng thái “vô hồn” khi bạn mỉm cười hoặc nhấp nháy mắt.
3. Giăn đồng tử
Đồng tử của bé thường co lại trong hai tuần đầu để hạn chế sự xâm nhập của ánh sáng v́ vơng mạc của bé c̣n rất nhạy cảm. Đến tuần thứ ba, đồng tử của bé sẽ bắt đầu giăn ra để ánh sáng lọt vào nhiều hơn. Sau khi chào đời vài tuần, bạn sẽ thấy bé mở mắt trong một khoảng thời gian xác định.
4. Thị lực mờ
Ở tháng đầu tiên, tầm nh́n của bé giống như bị một lớp sương mù bao phủ. Do đó, bé chỉ có thể phản ứng khi đối tượng mà bé nh́n thấy lớn, h́nh thể rơ ràng và có nhiều màu sắc tương phản.
Cuối tháng đầu tiên, bé sẽ phát triển kỹ năng phối hợp giữa tai và mắt. Điều này có nghĩa là khi bạn rung cái lúc lắc cách mặt bé từ 20 – 30 cm, bé sẽ phản ứng lại bằng cách nh́n vào nó.
6. Phát triển tầm nh́n ngoại vi
Bé sẽ có tầm nh́n ngoại vi tốt hơn và có thể tập trung vào một vật cách bé 1m.
7. Học cách tập trung
Ở thời điểm này, bạn sẽ có cảm giác dường như bé bị lé. Điều này là hoàn toàn b́nh thường v́ bé vẫn đang học cách để nh́n chăm chú vào một vật.
8. Phân biệt màu sắc
Cuối tháng thứ hai, bé sẽ bắt đầu phân biệt được các sắc thái màu. Trẻ nhỏ thường thích màu sáng và đó là lư do tại sao đồ chơi trẻ em thường có màu sắc rực rỡ.
9. Mẹ đang mỉm cười
Bây giờ bé đă nhận biết được nụ cười trên gương mặt bạn và biết nở nụ cười đáp lại. Đây là một dấu hiệu cho thấy bé đă có thể tập trung vào một đối tượng cụ thể.
Sự phát triển thị giác của bé từ 2 – 4 tháng tuổi
1. Mở rộng phạm vi thị giác
Ở giai đoạn này, phạm vi thị giác của bé sẽ được cải thiện. Điều này có nghĩa là bé nhận thức được vật thể cách bé bao xa. Ngoài ra, đây cũng là một dấu hiệu cho thấy sự phối hợp giữa mắt và năo đă trở nên tốt hơn.
2. Ghi nhận các vật thể
Lúc này, bé đă có thể ghi nhận sự chuyển động của vật thể tốt hơn. Nếu có vật thể nào thay đổi vị trí, bé sẽ nh́n nó. Bé sẽ bắt đầu quan sát mọi thứ xung quanh. Hăy di chuyển cái lúc lắc trong tầm nh́n, bé sẽ dựa theo âm thanh và nh́n theo nó.
3. Nhiều màu sắc hơn
Bé nh́n thấy nhiều màu hơn.
4. Bé nh́n thấy xa hơn và rơ hơn
Cuối tháng thứ tư, tầm nh́n của bé đă được cải thiện. Bây giờ khi bạn đặt bé ngồi bên cửa sổ, bé không chỉ nh́n thấy tấm kính mà c̣n nh́n thấy những vật xuyên qua đó.
Sự phát triển thị giác của bé từ 4 – 8 tháng
1. Một thế giới đầy màu sắc: Đến tháng thứ năm, thị giác màu sắc của bé đă phát triển rất mạnh mẽ.
2. Ghi nhớ khuôn mặt: Bé đă nhận thức được sự quen thuộc của khuôn mặt và vật thể ở cách ḿnh 2m.
3. Sự cố định: Lúc này, bé đă dần có tầm nh́n như người lớn. Bé đă nh́n được những chi tiết nhỏ và hiểu về sự cố định của các vật thể. Điều này có nghĩa là nếu bạn giấu một món đồ chơi dưới tấm chăn ngay trước mặt, bé sẽ biết món đồ chơi vẫn c̣n ở đó.
Sự phát triển thị giác của bé từ 9 – 12 tháng
su-phat-trien-thi-giac-cua-tre-so-sinh-hinh-anh-2
1. Thị giác của bé dần hoàn thiện
Đây là lúc bé đă có khả năng thị giác giống như người lớn. Thị giác màu sắc và nhận thức của bé đă cải thiện rất nhiều.
2. Màu mắt cố định
Màu mắt của bé lúc này sẽ không c̣n thay đổi nữa và sẽ theo bé cho đến suốt cuộc đời.
3. Nhận thức được gần và xa
Khi 1 tuổi, bé sẽ có tầm nh́n như người lớn, sẽ phân biệt được giữa gần và xa, phân biệt được màu sắc và nhận ra khuôn mặt và vật thể quen thuộc.
4. Phối hợp giữa mắt và cơ
Bé sẽ dần dần học được cách phối hợp giữa cơ và mắt. Tuy nhiên, lúc này các cơ của bé vẫn chưa phát triển đầy đủ. Do đó, đôi lúc bạn sẽ thấy bé khá vụng về đấy.
Kiểm tra mắt thường xuyên là điều mà bác sĩ sẽ đề nghị bạn thực hiện để đảm bảo sức khỏe của đôi mắt.
Đôi mắt của bé vẫn đang phát triển. V́ vậy, bạn phải theo dơi cẩn thận để xem có ǵ bất thường hay không. Nếu bé có các triệu chứng sau đây th́ bạn cần phải lưu ư:
1. Mí mắt đỏ hoặc sưng: Bé có thể bị nhiễm trùng hoặc dị ứng.
2. Đảo mắt liên tục: Đôi mắt của bé vẫn đang phát triển nên mắt bé vẫn thường di chuyển. Tuy nhiên, nếu di chuyển quá nhiều th́ nhiều khả năng bé đang gặp phải một vấn đề nào đó.
3. Quá nhạy với ánh sáng: Nếu bé nhắm mắt lại mỗi khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời th́ có thể bé đang gặp vấn đề với các tế bào vơng mạc.
4. Chảy nước mắt quá nhiều: Điều này có thể do các tuyến lệ của bé vẫn đang phát triển hoặc là do tắc tuyến lệ.
5. Đồng tử trắng: Đây có thể là dấu hiệu của đục tinh thể. Bạn nên đưa bé đi khám ngay.
Khi nào nên đưa bé đi khám mắt?
Đưa bé đi kiểm tra mắt thường xuyên là điều mà bạn nên làm. Dưới đây là một số căn bệnh có thể được phát hiện thông qua kiểm tra mắt:
1. Đục thủy tinh thể
Đục thủy tinh thể là t́nh trạng có một bóng mờ trên thủy tinh thể. Bóng mờ này ngăn cản ánh sáng đến vơng mạc và khiến h́nh ảnh bị nḥe, mờ. Đục thủy tinh thể thường được phát hiện ngay sau khi sinh hoặc sau vài tuần. Để điều trị, bé cần được phẫu thuật để loại bỏ thủy tinh thể bị đục và thay thế bằng một thủy tinh thể nhân tạo.
2. Tắc tuyến lệ
Ống lệ là hai ống nhỏ có chức năng dẫn lượng nước mắt thừa từ mắt xuống mũi. Đôi khi, một hoặc cả hai ống lệ bị tắc nghẽn vào lúc trẻ sinh ra. Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch yếu, nếu một trong hai ống lệ bị viêm sẽ dễ khiến vi khuẩn sinh sôi. Đối với bệnh này, bác sĩ sẽ đề nghị can thiệp bằng kháng sinh để tránh nguy cơ bé bị mất thị lực.
3. Nhược thị
Nhược thị thường gây ra t́nh trạng một bên mắt phát triển không b́nh thường, đôi khi cũng có thể xảy ra ở cả 2 mắt, dẫn đến thị lực kém. Bệnh này là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra các vấn đề về thị lực ở trẻ em. Để phát hiện được bệnh này không phải là điều dễ dàng v́ 2 mắt của bé nh́n giống như khỏe mạnh. Những cuộc kiểm tra định kỳ sẽ giúp bạn phát hiện ra điều này sớm hơn.
4. Lác mắt (lé mắt)
4 tháng đầu tiên, mắt bé thường di chuyển theo 2 hướng khác nhau, không có sự phối hợp. Từ tháng thứ 5, mắt bé đă dần trở nên b́nh thường. Tuy nhiên, nếu t́nh trạng này kéo dài đến tháng thứ 6 th́ có thể bé đă mắc phải chứng lác mắt. Bệnh này thường phát hiện khi bạn đưa bé đi kiểm tra mắt.
5. Bệnh vơng mạc
Đây là t́nh trạng vơng mạc bị tổn thương do sinh non. Nguyên nhân là do các mạch máu trong vơng mạc vẫn chưa phát triển đầy đủ hoặc có sự phát triển bất thường. Bệnh này rất dễ phát hiện khi đi kiểm tra mắt.
6. Sụp mi mắt
Mi mắt được giữ chặt bởi các cơ. Sụp mi bẩm sinh thường là do sự phát triển bất thường của các cơ nâng đỡ mi mắt, khiến mi mắt rơi tự do. Bệnh này không quá nghiêm trọng nhưng nó dẫn đến nhiều chứng bệnh khác như nhược thị. Tuy nhiên, bệnh này rất dễ phát hiện và điều trị.
Bạn có thể thực hiện các bước sau để giúp bé phát triển tốt hơn:
0 – 2 tháng tuổi
•Sử dụng những đồ chơi có màu sắc tương phản cao và đặt cách bé 30cm.
•Sử dụng ánh sáng mờ trong pḥng bé.
•Trẻ sơ sinh thường thấy khuôn mặt của mẹ khi bú. V́ vậy, hăy cho bú luân phiên cả hai bên để bé quan sát bạn bằng cả 2 mắt.
•Khi bé 1,5 tháng tuổi, hăy cho bé chơi những tṛ chơi đơn giản. Để bé xa bạn khoảng 15cm và nh́n vào mắt bé. Khi bé đă nh́n vào mắt bạn, hăy di chuyển từ từ sang 2 bên. Đây sẽ là một bài tập luyện mắt tuyệt vời.
•Khi 2 tháng tuổi, bé sẽ mỉm cười và phản ứng lại những biểu cảm trên khuôn mặt của bạn. Hăy nh́n vào mắt bé và mỉm cười hoặc nói chuyện. Điều này sẽ giúp bé cải thiện sự tập trung và tăng chú ư.
2 – 4 tháng tuổi
su-phat-trien-thi-giac-cua-tre-so-sinh-hinh-anh-3
•Thị giác màu sắc của bé đă bắt đầu phát triển trong giai đoạn này. Cho bé chơi những đồ chơi có màu sắc sống động.
•Kệ treo đồ chơi (kệ chữ A) là một nơi lư tưởng để bé phát triển thị giác. Bạn có thể treo những món đồ lủng lẳng để kích thích sự ṭ ṃ của bé.
4 – 8 tháng tuổi
•Cho bé chơi những món đồ chơi nhiều màu sắc. Mua các loại trái cây để bé nhận biết những màu sắc tự nhiên.
•Giấu đồ vật, kiếm kho báu… là những tṛ chơi bạn có thể chơi với bé. Những tṛ chơi này sẽ kích thích phát triển thị giác.
•Những đồ chơi với màu sắc rực rỡ sẽ là những thứ mà bé yêu thích. Do đó, mua cho bé nhiều món đồ chơi loại này để thu hút sự chú ư.
9 – 12 tháng tuổi
su-phat-trien-thi-giac-cua-tre-so-sinh-hinh-anh-1
•Chơi những tṛ chơi di chuyển vật thể đơn giản như ném bóng.
•Đọc truyện cho bé nghe. Bạn hăy mua những quyển truyện có nhiều màu sắc, để trước mặt bé, vừa đọc vừa minh họa. Khuyến khích bé chỉ vào h́nh ảnh minh họa và nhắc lại tên.
•Bé thích nh́n khuôn mặt con người. Do đó, bạn và các thành viên khác trong gia đ́nh nên chơi với bé nhiều hơn. Đây là cách tuyệt vời để kích thích khả năng ghi nhớ một khuôn mặt mới.
Sự phát triển thị giác ở trẻ sinh non
Trẻ sinh non thường rất dễ gặp các biến chứng, bao gồm các biến chứng về mắt. Bé sinh non thường có tốc độ phát triển chậm hơn so với những đứa trẻ khác. Thông qua việc chăm sóc và dùng thuốc, thị lực của bé sẽ phát triển b́nh thường. Trẻ sinh non dễ mắc các bệnh liên quan đến vơng mạc. Mắt bắt đầu phát triển vào khoảng tuần thai kỳ thứ 16, khi các mạch máu của vơng mạc bắt đầu h́nh thành ở dây thần kinh thị giác nằm ở mặt sau của mắt. Các mạch máu phát triển dần dần về phía các cạnh của vơng mạc đang phát triển, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng.
Trong 3 tháng cuối thai kỳ, mắt phát triển nhanh chóng. Nếu em bé sinh đủ tháng th́ mạch máu vơng mạc gần như phát triển hoàn chỉnh (vơng mạc thường ngưng phát triển vài tuần tới một tháng sau khi sinh). Nếu em bé sinh non th́ trước khi các mạch máu đến các cạnh của vơng mạc, mạch máu có thể ngừng phát triển. Các cạnh của vơng mạc ngoại vi có thể không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng. Bệnh vơng mạc do non tháng có thể được điều trị trong quá tŕnh chăm sóc và cho con bú.
Đôi mắt là một phần rất quan trọng đối với cơ thể. Để tránh những vấn đề bé có thể gặp phải trong tương lai, bạn nên chăm sóc mắt bé cẩn thận ngay từ bây giờ. Theo dơi sự phát triển của mắt, nếu thấy có ǵ bất thường, hăy đưa bé đến bác sĩ ngay lập tức.
Mờ mắt, nh́n không rơ hay không nh́n tập trung được là các vấn đề về thị lực phổ biến nhất. Không chỉ là dấu hiệu của các tật khúc xạ ở mắt, thỉnh thoảng, thị lực kém đi c̣n là triệu chứng của một số căn bệnh khác nguy hiểm hơn.
Bạn biết ǵ về những nguyên nhân gây ra suy giảm thị lực? Hăy đọc để nếu chẳng may có một ngày mắt nh́n mờ, bạn c̣n t́m được hướng điều trị đúng.
Các tật khúc xạ ở mắt
Cận thị, viễn thị, loạn thị là các tật khúc xạ ở mắt và cũng là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra mờ mắt. Chúng xảy ra khi đường cong của mắt cản trở ánh sáng đi vào vơng mạc.
Tuy nhiên, các tật khúc xạ ở mắt rất dễ để điều trị. Chỉ cần bạn đi khám, dùng thuốc theo đơn bác sĩ hoặc đeo kính theo đúng chỉ định. Ngoài ra, phương pháp phẫu thuật laser LASIK cũng có thể điều trị được các tật khúc xạ ở mắt.
Lăo thị
Lăo thị cũng là một tật khúc xạ và thường xảy ra ở người sau 40 tuổi. Lăo thị khiến mắt khó khăn trong việc nh́n tập trung vào những thứ ở gần, như đọc sách, tài liệu.
Tuy nhiên, khi để sách xa ra để đọc bạn lại gặp phải vấn đề là tật viễn thị không làm bạn nh́n rơ được. Nếu bạn không bị viễn thị, cận thị hay loạn thị th́ bạn có thể sử dụng kính đọc sách đo từ các cửa hàng kính thuốc.
Bệnh viêm kết mạc
Viêm kết mạc hoặc đau mắt đỏ thường do virus Adenovirus hoặc do nhiễm trùng. Mặc dù không nghiêm trọng, nhưng viêm kết mạc có thể lây lan và tạo thành dịch tại trường học, nơi làm việc và các khu vực tập trung đông đúc.
Viêm kết mạc thường hết sau một đến hai tuần mà không cần điều trị, nhưng nếu bạn có triệu chứng nặng, hăy đến gặp bác sĩ. Ngoài ra, hăy thử dùng các miếng gạc mát để làm giảm ngứa, chườm ấm để giảm sưng hoặc dùng thuốc nhỏ mắt để giảm kích ứng.
Giặt drap trải giường của bạn (đặc biệt là vỏ gối) cũng như rửa tay thường xuyên để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
Không nên đeo kính áp tṛng đi ngủ
thị lực kém do đâu
Ngày nay rất nhiều bạn trẻ sử dụng kính áp tṛng, ngoài tác dụng thẩm mỹ, kính áp tṛng c̣n giúp bạn nh́n rơ mà không cần phải đeo kính, nhưng nếu bạn không sử dụng chúng đúng cách th́ có thể gây ra nhiễm trùng giác mạc.
Kính áp tṛng di chuyển khắp mắt mỗi khi bạn chớp mắt, tạo ra các vết xước nhỏ trên bề mặt mắt gây nhiễm trùng.
Khi bạn ngủ mà đeo kính áp tṛng sẽ tạo thành một môi trường hoàn hảo để các sinh vật trong kính phát triển và gây loét giác mạc, các vết thương hở trên giác mạc có thể làm mờ tầm nh́n.
V́ vậy, bạn đừng bao giờ đeo kính áp tṛng khi đi ngủ và tốt nhất là nên sử dụng loại kính áp tṛng dùng một lần.
Nhiễm trùng mắt
Có nhiều cách gây ra bệnh nhiễm trùng ở mắt. Như khi đeo kính áp tṛng sẽ dễ bị nhiễm trùng mắt và làm hỏng giác mạc.
Ngoài ra, viêm giác mạc herpes là một bệnh nhiễm trùng ở mắt do virus herpes gây ra. Bạn sẽ bị nhiễm bệnh nếu chạm vào một vết loét trên da rồi sau đó đưa tay vào mắt.
Vi khuẩn và nấm xâm nhập vào cơ thể sau khi bị chấn thương ở mắt cũng có thể gây nhiễm trùng. Các phương pháp điều trị như thuốc nhỏ mắt và thuốc kháng sinh thường được sử dụng, nhưng phương pháp bảo vệ mắt tốt nhất là pḥng ngừa.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.