Theo như sự xuất hiện đột ngột của phó tổng thống Mỹ Kamala Harris trong cuộc đua vào Nhà Trắng thổi bùng ngọn gió hy vọng trong đảng Dân Chủ, nhưng cùng lúc cũng làm xáo trộn các nước cờ của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump. Liệu rằng bà Kamala Harris có đủ sức đối đầu với một Donald Trump nổi tiếng với những phát biểu «quá thể» và hiếu chiến hay không ?
Bà Kamala Harris tiếp tục cuộc chạy đua vào Nhà Trắng, thay thế tổng thống Joe Biden. AP - Evan Vucci
Ngày 21/07/2024, Joe Biden bất ngờ thông báo rút khỏi cuộc tranh cử tổng thống Mỹ tháng 11/2024, đồng thời tuyên bố ủng hộ bà Kamala Harris đại diện đảng Dân chủ ra tranh cử. Sự xuất hiện đột ngột của phó tổng thống Mỹ trong cuộc đua vào Nhà Trắng thổi bùng ngọn gió hy vọng trong đảng Dân Chủ, nhưng cùng lúc cũng làm xáo trộn các nước cờ của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump. Câu hỏi đặt ra : Liệu bà Kamala Harris có thể đánh bại Donald Trump ?
Nhiều tín hiệu trong những ngày qua cho thấy phó tổng thống Mỹ Kamala Harris, trừ phi có những bất ngờ vào phút chót, sẽ được đại hội Dân Chủ trong tháng Tám chỉ định là ứng viên ra tranh cử tổng thống Mỹ.
Các thăm ḍ mới nhất (ngày 27/07) c̣n khẳng định Kamala Harris đă rút ngắn khoảng cách với Donald Trump, với tỷ lệ cử tri ủng hộ chỉ thấp hơn cựu tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ hai điểm (44/46%) khi chỉ c̣n 100 ngày nữa là đến kỳ bỏ phiếu chính thức. Một số thăm ḍ khác thậm chí c̣n cho thấy phó tổng thống Mỹ qua mặt Donald Trump.
Những ưu thế
Nếu những số liệu này phần nào xác nhận quyết định chiến lược trên của đảng Dân Chủ đang gặp hái kết quả, th́ điều đó cũng cho thấy cuộc song đấu Kamala Harris – Donald Trump dự báo rất gay go. Liệu rằng bà có đủ sức đối đầu với một Donald Trump nổi tiếng với những phát biểu « quá thể » và hiếu chiến hay không ?
Bước vào cuộc đua lớn ở độ tuổi 59, bà đang mang lại nhiều hy vọng, một làn gió mới cho nhiều cử tri Mỹ khao khát một gương mặt mới, trẻ trung hơn lănh đạo đất nước. Luôn tự hào là một người mang hai ḍng máu Á – Phi, có cha là người gốc Jamaica – giáo sư kinh tế, mẹ người Ấn Độ - chuyên gia nghiên cứu về ung thư, Kamala Harris đă từng không ngần ngại đả kích Joe Biden trong một cuộc tranh luận sơ bộ của đảng Dân Chủ hồi năm 2019 về việc ông từng phản đối chính sách xóa bỏ phân biệt chủng tộc trong quá khứ, bao gồm cả việc buộc một số trẻ em phải đi xe buưt đến trường học ở xa, mà bà cũng là người nằm trong số trẻ đó.
Nếu như việc công khai khẳng định nguồn gốc giúp mang lại cho Kamala Harris « tấm vé » trở thành phó tổng thống, th́ chúng lại là đích ngắm cho mọi công kích từ Donald Trump. Từ năm 2020, cựu tổng thống Mỹ đă gọi phó tổng thống Dân Chủ là « quái vật » và người « phụ nữ nóng nảy », những từ ngữ ám chỉ định kiến phân biệt chủng tộc về phụ nữ da đen.
Nếu như năm 2017, Kamala Harris được biết đến với tư cách là người phụ nữ gốc Nam Á đầu tiên trở thành thượng nghị sĩ Mỹ, là nữ thượng nghị sĩ da đen thứ hai trong lịch sử Hoa Kỳ, th́ năm 2022, bà là người bảo vệ nhiệt thành quyền phá thai, khi chỉ trích mạnh mẽ một số nhà lănh đạo đảng Cộng Ḥa sử dụng luật cấm phá thai để chống phụ nữ.
Theo nhận định chung từ nhiều thành viên đảng Dân chủ, Kamala Harris là một chọn lựa hợp lư nhất. Ông Bob Vallier, phát ngôn viên của đảng Dân Chủ ở hải ngoại tại Pháp, trên làn sóng RFI tiếng Pháp nhắc lại những ưu thế của bà Kamala Harris:
« Trước hết, bà ấy từng là chưởng lư của bang California. Tiếp đến, bà ấy là thượng nghị sĩ Mỹ tại bang California trong ṿng bốn năm. Rồi trong ṿng từ ba đến ba năm rưỡi qua, bà là phó tổng thống Mỹ. Trong khoảng thời gian này, bà đảm trách nhiều hồ sơ lớn, dẫn đầu nhiều phái đoàn Mỹ dự các hội nghị quốc tế quan trọng như về khí hậu, trao đổi thương mại, tấn công mạng, chống khủng bố. Do vậy, bà có khá nhiều kinh nghiệm quư báu và hữu ích đối với một ai t́m kiếm vị trí tổng thống ».
Kamala Harris làm đảo lộn thế cờ của Donald Trump
Một điều chắc chắn là sự xuất hiện của Kamala Harris đang làm đảo lộn mọi kế hoạch "tác chiến" do phe Cộng Ḥa vạch ra từ nhiều tháng qua. Nhà nghiên cứu về lịch sử nước Mỹ, Romain Huret, trên L’Express nhấn mạnh, « hiện tại các cuộc đả kích nhằm vào tuổi tác của Joe Biden đang xoay lại chống Trump ».
Một quan sát cũng được nhà sử học Ludivine Gilli, chuyên gia về nước Mỹ, trên kênh truyền h́nh quốc tế TV5 Monde, đồng chia sẻ, khi cho rằng quyết định của Joe Biden đă gây rắc rối cho chiến dịch vận động tranh cử của Donald Trump :
« Đúng là đối với Đảng Cộng ḥa, không cần phải nói, vụ mưu sát là một điều tốt v́ điều đó lẽ ra không thể xảy ra nhưng xét về tác động đối với chiến dịch tranh cử, vụ ám sát hụt Trump đă thực sự tiếp thêm động lực cho đảng Cộng ḥa, nhất là ngay sau đó là đại hội đảng ở Milwaukee.
Nhưng thông báo rút lui của Joe Biden một mặt đă phá vỡ thế chủ động này, mặt khác hiện ngăn cản đảng Cộng ḥa tiếp tục chiến dịch tranh cử với chủ đề về sự yếu kém của ứng viên đối thủ, về khả năng nhận thức yếu của Joe Biden khi đối mặt với Trump. V́ vậy, đảng Cộng ḥa buộc phải điều chỉnh lại hoàn toàn chiến lược của ḿnh để chống đảng Dân chủ, vốn là một cái gai đối với họ. »
Theo tuần báo Pháp L’Express, một dấu hiệu cho thấy một sự lo lắng lan rộng : Donald Trump ngày 29/7 đả kích kịch liệt kênh truyền h́nh bảo thủ Fox News đă cho phát sóng các cuộc mit-tinh của đối thủ. Cùng ngày, Donald Trump tỏ ra hoài nghi về khả năng ông tham gia cuộc tranh luận thứ hai, dự kiến diễn ra vào ngày 10/09 sắp tới.
Đối mặt với một ứng cử viên kém ḿnh gần 20 tuổi, nhà tỷ phú Mỹ giờ đây rơi vào vị thế ứng cử viên lớn tuổi nhất trên đường chinh phục Nhà Trắng. « Chú tôi đang hoảng sợ » Mary Trump, cháu gái của tỷ phú, người chỉ trích mạnh mẽ Donald Trump, trên blog Substack The Good in US ngày 24/07 c̣n ghi rằng, « ông ấy đang chống lại một phụ nữ da đen mạnh mẽ – cũng là một cựu công tố viên – người không ngại chỉ trích ông hoặc chế giễu ông. Toàn bộ chiến lược tranh cử của ông ấy đều dựa trên việc tấn công Joe Biden – về tuổi tác, t́nh trạng ốm yếu, suy nhược nhận thức của ông ta ».
Di dân, thiếu minh bạch : Điểm yếu của Kamala Harris ?
Chỉ c̣n chưa đầy 100 ngày nữa là đến kỳ bỏ phiếu. Liệu chiến dịch tranh cử của Donald Trump có thể điều chỉnh để thích ứng với t́nh thế mới ? Bảng thành tích mờ nhạt của Kamala Harris trong ba năm rưỡi ở vị trí phó tổng thống có thể là điểm bất lợi cho bà để Donald Trump và phe Cộng Ḥa công kích. Nhà sử học Ludivine Gilli, trên TV5 Monde giải thích :
« Ông ấy đă bắt đầu tấn công vào cá nhân và nguồn gốc của Kamala Harris, v́ bà có cả nguồn gốc Jamaica và Ấn Độ. Những cuộc tấn công này, nếu ông tiếp tục, có thể sẽ phản tác dụng đối với ông v́ chúng có nguy cơ làm mất đi sự ủng hộ của các cử tri ôn ḥa hơn trong đảng Cộng Ḥa hoặc các cử tri độc lập.
Một chủ đề khác mà ông ấy rất có thể sẽ tập trung tấn công là vấn đề nhập cư, mà ông Trump đă từng sử dụng để chống Joe Biden và có thể sẽ tiếp tục dùng đến, v́ số lượng các vụ vượt biên và bắt giữ ở biên giới ngày nay vẫn c̣n cao, ngay cả khi các con số đưa ra cho thấy thấp hơn những số liệu vào thời điểm cuối nhiệm kỳ của D. Trump.
Đó cũng là thời điểm nước Mỹ vừa thoát khỏi đại dịch, và do đó đại dịch đă giải thích cho những con số thấp này, nhưng Donald Trump vẫn sử dụng chúng như một lập luận tranh cử ».
Ngoài vấn đề nhập cư, đảng Cộng ḥa c̣n chỉ trích Kamala Harris « đồng lơa » che giấu về t́nh trạng suy nhược nhận thức của Joe Biden. Ông Randy Yaloz, chủ tịch hội Republicans Overseas tại Pháp, trong cuộc tranh luận trên đài RFI Pháp ngữ, đă cho rằng bà Kamala Harris phải chịu trách nhiệm với tư cách là phó tổng thống Mỹ về việc đă không minh bạch về t́nh trạng sức khỏe của Joe Biden.
Thắng hay bại trong cuộc đua vào Nhà Trắng sẽ do những bang chủ chốt (swing-states) định đoạt như Arizona, Pennsylvania, Wisconsin, Michigan và Georgia. Nhưng cũng theo ông Randy Yaloz, việc bà Kamala Harris không khai báo về năng lực tâm thần của ông Biden, theo nghĩa vụ được quy định trong điều luật số 25 của Hiến Pháp, sẽ gây khó khăn cho bà trong việc thay đổi lá phiếu của các đại cử tri tại ít nhất ba trong số bang này.
Người liên danh: Quân cờ chủ chốt cho Harris ?
Cuối cùng, ai có thể là « phó tướng » cho Kamala Harris là một câu hỏi ớn hiện nay. Hăng tin Pháp AFP lưu ư, việc tuyển chọn người liên danh c̣n là cơ hội lư tưởng để mở rộng cơ sở cử tri, khi chọn ra người có thể thu hút ngoài cơ sở cử tri của bà. Trên nguyên tắc đó là một quá tŕnh kéo dài nhiều tháng, nhưng việc ông Biden thoái lui bất ngờ đă khiến cho tiến tŕnh này bị rút ngắn.
Từ đây đến ngày 7/8, bà Kamala Harris phải thông báo tên của đối tác. Nhiều nhà quan sát chính trị dường như đồng t́nh về việc « phó tướng » của Kamala Harris rất có thể sẽ là một người đàn ông da trắng. Joel Goldstein, giáo sư đại học Saint-Louis tại Mỹ giải thích : « Một trong số các đặc tính của việc tuyển chọn phó tổng thống là sự t́m kiếm một kiểu cân bằng ».
Hiện tại, ít nhất có năm tên tuổi được nhắc đến liên tục, trong đó có bốn vị thống đốc Josh Shapiro (Pennsylvania), Roy Cooper (North Carolina) Andy Beshear (Kentucky) và Tim Walz (Minnesota). Tuy nhiên, theo tin mới nhất th́ thống đốc North Carolina đă thông báo rút khỏi cuộc đua.
Cũng theo AFP, tiến tŕnh chọn « phó tướng » của Kamala Harris cũng đang được theo dơi sát sao vào lúc ông James David Vance, người được Donald Trump chọn đứng liên danh đang bị chỉ trích mạnh mẽ. Uy tín của vị dân biểu bang Ohio tuột dốc sau khi xuất hiện nhiều đoạn video trong đó ông chế giễu « những người phụ nữ độc thân bất hạnh », ám chỉ đến những người phụ nữ chọn lối sống không bạn đời hay không con. Nhiều đoạn video khác cho thấy ông đả kích Donald Trump, một ứng viên mà ông thề kể từ giờ sẽ trung thành tuyệt đối.
Đối với nhà nghiên cứu Joel Goldstein, ṿng xoáy mà ông J.D. Vance đang vướng phải cho thấy tiến tŕnh chọn ứng viên phó tổng thống nhạy cảm đến mức nào.
Dù vậy, tại Mỹ, chức vụ phó tổng thống Mỹ trước hết được tạo ra là nhằm để thay thế tổng thống trong trường hợp qua đời hay từ nhiệm. Tính đến hiện tại, tổng cộng có đến 9 phó tổng thống tiếp nhận vị trí tổng thống trong những điều kiện như trên. Ngoài ra, vai tṛ của phó tổng thống là cực kỳ hạn chế.
John Adams, phó tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ, từng cay đắng phàn nàn trong thư gởi vợ năm 1793 : « Đất nước của anh, với sự thông thái tuyệt vời, đă thiết kế cho anh một vị trí tầm thường nhất mà Con Người nghĩ ra ».
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
