DUBAI, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất
Tên thủ lănh al-Qaida chi nhánh Yemen đă chết, theo nhóm dân quân loan báo tối hôm Chủ nhật, 10/3/24 nhưng không cho biết các chi tiết, theo hăng tin
AP.
Tên Khalid al-Batarfi đă từng bị chính phủ Hoa Kỳ treo giải thưởng là 5 triệu USD cho ai bắt được ông ta v́ đă cầm đầu bọn al-Qaida ở Bán Đảo Ả Rập trong nhiều năm. Hắn cũng tựng bị bắt cầm tù, nhưng đă vượt ngục và sau đó cai quản bọn phiến quân chống đối chính phủ Yemen trong bối cảnh cuộc chiến khốc liệt diễn ra tại quốc gia này.
Mặc dù được cho là bị suy yếu trong những năm gần đây do việc đấu đá trong nội bộ và người ta ngờ vực rằng, Hoa Kỳ có tiến hành tổ chức các cuộc không kích bằng máy bay không người lái để trừ khử các tên chóp bu của bọn này, được biết đến với danh xưng viết tắt
AQAP, từ lâu bị coi là có thế lực nguy hiểm nhất của đám cực đoan vẫn hoạt động sau cái chết của tên trùm Osama bin Laden.
Khalid al-Batarfi (H́nh: US Department of Justice)
Bọn Al-Qaida cho công bố ra một đoạn phim cho thấy tên al-Batarfi này được quấn trong tấm vải liệm màu trắng cùng lá cờ đen trắng của al-Qaida.
Bọn này không đưa ra thêm tin chi tiết nào về nguyên nhân dẫn đến cái chết của tên chóp bu này và không thấy có dấu hiệu bị thương tích rơ ràng nào trên gương mặt của hắn ta. Tên Al-Batarfi được cho là đang ở lứa tuổi tứ tuần.
Tổ Chức T́nh Báo
SITE có loan báo về cái chết của hắn ta vào đêm trước tháng Ramadan, tháng ăn chay linh thiêng của tín đồ Hồi giáo, tại Yemen thời gian này sẽ bắt đầu vào hôm thứ Hai, 11 tháng Ba.
Trong bản thông báo này,
SITE cho biết tên Saad bin Atef al-Awlaki sẽ tiếp quản vị trí cầm đầu bọn này. Hoa Kỳ có treo giải thưởng là 6 triệu USD cho cái mạng của al-Awlaki, cho biết tên al-Awlaki này đă công khai kêu gọi các cuộc tấn công chống lại Hoa Kỳ và các quốc gia đồng minh.
Hang ổ của bọn al-Qaida ở Yemen được Washington coi là một thế lực nguy hiểm nhất của mạng lưới khủng bố từ sau vụ cho đánh bom các phi cơ thương mại bùng nổ trên bầu trời nước Mỹ hồi năm 2009. Tổ chức al-Qaida nhận trách nhiệm về vụ tấn công chết chóc năm 2015 ở Paris nhắm vào tuần báo châm biếm
Charlie Hebdo của Pháp. Nhưng các hoạt động ở ngoại quốc của al-Qaida đă bị suy yếu trong những năm gần đây.
"Mặc dù có bị yếu đi nhưng AQAP vẫn là một bọn khủng bố mạnh mẽ nhất ở Yemen với ư định bành trướng ra các hoạt động trong khu vực", bản phúc tŕnh gần đây của Liên Hiệp Quốc về al-Qaida có cho biết
Số liệu được cung cấp cho Liên Hiệp Quốc cho thấy toàn bộ lực lượng của AQAP rơi vào khoảng từ 3,000 tới 4,000 tay súng đang hoạt động và tính luôn cả bọn trừ bị. Nhóm này đă hốt bạc từ các vụ cướp nhà băng và các cửa hàng đổi ngoại tệ, cũng như buôn lậu vũ khí, in tiền giả và các hoạt động bắt cóc tống tiền, theo Liên Hiệp Quốc.
Tên Al-Batarfi đảm nhận vị trí cầm đầu chi nhánh ở Yemen vào tháng Hai 2020. Ông tiếp bước tên chóp bu Qassim al-Rimi, bị giết do một đợt không kích bằng máy bay không người lái của Hoa Kỳ do Tổng Thống lúc bấy giờ là ông Donald Trump ra lệnh. Al-Rimi nhận trách nhiệm về vụ tấn công năm 2019 tại Căn Cứ Không Quân Hải Quân Hoa Kỳ Pensacola, trong đó có một thiếu sinh quân phi công người Ả Rập Saudi đă hạ sát ba thủy thủ Hoa Kỳ.
Dưới thời của tên al-Batarfi này,
AQAP càng bị sa lầy hơn dưới sự ảnh hưởng của nhóm al-Qaida Saif al-Adl, hiện được cho là đứng đầu bọn này sau khi tên Ayman al-Zawahiri đă bị giết trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ tại Afghanistan vào năm 2022.
Điều đó lại xảy ra khi Yemen bị kẹp trong cuộc chiến giữa bọn phiến quân Houthis, đang nắm giữ thủ đô Sanaa và liên minh do Ả Rập Saudi dẫn đầu, luôn ủng hộ chính phủ lưu vong của Yemen đóng quân tại Aden.
"Từ năm 2020, Saif al-Adel có thể thuyết phục al-Batarfi về cách hoạch định chiến lược của ḿnh, đó là tập trung vào đối đầu với các quốc gia Tây Phương và đồng minh ở Yemen, gồm có liên minh do Ả Rập Saudi dẫn đầu, với chính phủ tọa lạc tại Aden, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất và đồng minh của họ, thay v́ đối đầu với bọn Houthis do Iran chống lưng", bản phúc tŕnh hồi năm 2023 của Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược Sanaa chỉ ra.
Al-Adel được cho là đang ở Iran, như một phần của sự hiện diện lâu đời của al-Qaida tại nước Cộng ḥa Hồi Giáo này. Điều này đă bị Tehran phủ nhận từ lâu nhưng lại nằm rành rành trong các tài liệu tịch thu được từ các cuộc đột kích của Mỹ ở Pakistan năm 2011 nhằm tiêu diệt tên bin Laden, kẻ đă dàn dựng vụ tấn công ngày 11/9/2001 tại Hoa Kỳ.
Sự cấu giữa Al-Batarfi và al-Adel làm cho nội bộ AQAP bị lục đục lớn, các chuyên gia cho biết. Tuy nhiên, người ta cũng có chứng kiến bọn al-Qaida được trang bị máy bay không người lái có chứa bom nhỏ, thứ mà bọn phiến quân Houthis hiện sử dụng để khai hỏa vào các hoạt động vận chuyển hàng hải ở Biển Đỏ trong bối cảnh cuộc xung đột giữa Israel và bọn Hamas ở Dải Gaza.
Lịch sử và gia phả theo kiểu bộ lạc của Yemen từ lâu đă chứng kiến các thay đổi nhanh chóng giữa các liên minh, điều mà cố Tổng thống kiên cường Ali Abdullah Saleh ví như đang
"nhảy nhót trên đầu rắn".
Al-Batarfi, sinh ra ở Riyadh, Ả Rập Saudi, đến Afghanistan vào năm 1999 và sánh vai chiến đấu cùng bọn Taliban chống lại Hoa Kỳ các quốc gia đồng minh. Hắn ta gia nhập
AQAP vào năm 2010 và cầm đầu bọn khủng bố để tiếp quản tỉnh Abyan của Yemen, theo nguồn tin Hoa Kỳ.