Theo một thông báo của các chuyên gia nghiên cứu vào ngày 04/01, khi thực hiện một cuộc thí nghiệm về một loại virus Corona có liên quan chặt chẽ với virus gây ra bệnh COVID-19, các khoa học gia TQ đă phát hiện rằng virus này có tỷ lệ tiêu diệt 100% trên loài chuột nhỏ.
Trong số các chuyên gia đó bao gồm một bác sĩ trong quân đội TQ, cho biết trong bài báo in của
bioRxiv rằng họ đă t́m cách nhân bản một loại virus Corona từ loài tê tê và lây nhiễm trên những con chuột đă biến đổi gene để
"đánh giá khả năng gây bệnh của loại virus này".
Trong số 4 con chuột bị nhiễm virus, tất cả đều bắt đầu bị giảm cân sau 5 ngày bị nhiễm bệnh. Ngay sau đó, những con chuột này có biểu hiện các triệu chứng như lờ đờ và mắt trắng.
Bốn con chuột này đă chết trong ṿng tám ngày sau khi cho lây nhiễm virus. Các chuyên gia nghiên cứu mô tả kết quả này là
"đáng kinh ngạc!".
Một kỹ thuật viên pḥng thí nghiệm mặc thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) đang nghiên cứu các mẫu xét nghiệm virus Corona gây ra dịch Covid-19 tại pḥng thí nghiệm Fire Eye, cơ sở xét nghiệm Covid-19, ở Vũ Hán, TQ, vào ngày 05/08/2021. (Ảnh của STR/ AFP qua Getty Images)
Sau đó, họ đă tiếp tục cho lây nhiễm thêm 8 con chuột khác, an tử và chọn nội tạng từ 4 con chuột để đem đi phân tích. Họ phát hiện ra nồng độ RNA của virus cao ở nhiều bộ phận chuột khác nhau, bao gồm năo, phổi và mắt. Trong khi số lượng virus ở phổi có giảm vào ngày thứ sáu th́ ở năo lại tăng lên cao.
Các chuyên gia c̣n cho biết,
"Sự phát hiện này cho thấy nhiễm trùng năo trầm trọng trong giai đoạn nhiễm bệnh sau này có thể là nguyên nhân chính gây ra tử vong ở những con chuột này".
Các thí nghiệm tiến hành trên một chủng virus ở loài tê tê đột biến, gọi là
GX_P2V(short_3UTR).
Họ cho rằng, kết quả này cho thấy nguy cơ virus có thể
"dễ dàng lây lan sang người".
Các chuyên gia bày tỏ mối lo ngại
Ông Justin Kinney, phó giáo sư của Trung tâm Sinh học Định lượng Simons tại Pḥng thí nghiệm Cold Spring Harbor ở Mỹ, cho biết cuộc thí nghiệm nghiên cứu được mô tả trong bài báo dường như không rơi vào t́nh huống gain-of-function (tinh chỉnh và làm mạnh virus)
"v́ giới khoa học TQ đă không cố t́nh làm cho virus có khả năng gây bệnh hoặc lây truyền mạnh hơn".
Thông qua email, ông cho biết rằng,
"Tuy nhiên, việc nghiên cứu này vẫn rất nguy hiểm. Tôi đặc biệt lo ngại về việc báo cáo này không cho biết nghiên cứu được tiến hành ở mức độ an toàn sinh học nào. Nghiên cứu về virus Corona ở TQ thường được thực hiện ở mức độ an toàn sinh học 2 (BSL-2), vốn không đủ để tránh các mầm bệnh đại dịch tiềm ẩn có thể lây truyền trong không khí".
"Thật vậy, nghiên cứu về virus Corona được thực hiện ở mức BSL-2 có thể gây ra đại dịch COVID-19. Và bằng cách chứng minh rằng virus Corona có khả năng gây bệnh cao đáng ngạc nhiên, nghiên cứu này đă nhấn mạnh sự cần thiết phải hết sức thận trọng khi tiến hành các thí nghiệm với các loại virus Corona mới".
Các trường hợp nhiễm COVID-19 đầu tiên được phát hiện ở tỉnh Vũ Hán, TQ, ở gần một pḥng thí nghiệm đă tiến hành các cuộc thí nghiệm đầy rủi ro về virus Corona, bao gồm làm gia tăng khả năng gây bệnh của virus Corona ở loài dơi. Một số khoa học gia tin rằng, virus gây ra bệnh dịch COVID-19 có thể xuất phát từ pḥng thí nghiệm, bởi v́ dựa trên những kinh nghiệm quá khứ và thực tế là nhiều năm sau, người ta vẫn chưa thể xác minh nguồn gốc tự nhiên của virus này.
Ông Lihua Song, một khoa học gia ở Bắc Kinh, đồng tác giả của báo cáo mới này, đă không trả lời yêu cầu b́nh luận về cách thức mà các khoa học gia bảo đảm về sự an toàn trong các thí nghiệm nói trên.
Giới phê b́nh có lưu ư rằng trong số các chuyên gia khi công bố ra nghiên cứu mới này có bao gồm ông Yigang Tong, người được đào tạo trong chương tŕnh quân sự của TQ và làm việc trong các pḥng thí nghiệm do quân đội trực tiếp điều hành. Ông cũng là đồng tác giả một bài báo vào năm 2023 với ông Zheng-Li Shi, người đă giúp điều hành Viện Virus học Vũ Hán.
Ông Justin Goodman, phó chủ tịch cao cấp của
White Coat Waste Project (một tổ chức phi lợi nhuận của Hoa Kỳ) cho biết, nghiên cứu mới này đă bổ sung thêm bằng chứng cho thấy giới khoa học TQ đă từng cho tiến hành
"các thử nghiệm nguy hiểm và gây chết chóc hàng loạt trên loài chuột".
Ông Goodman có tŕnh bày qua email rằng,
"Đây là lư do tại sao việc chuyển tiền thuế của Mỹ cho các pḥng thí nghiệm động vật vô trách nhiệm của đối thủ nước ngoài là công thức dẫn đến thảm họa đại dịch và chúng tôi đang làm việc với giới lập pháp để ngăn chặn điều đó sẽ xảy ra trong tương lai".
Trong nhiều năm qua, Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (
NIH) đă có tài trợ cho hoạt động pḥng thí nghiệm
Fire Eye ở TQ và các quốc gia khác, bao gồm cả các cuộc thử nghiệm ở Vũ Hán.
Vào tuần này, Quốc hội đang tập trung mời Tiến sĩ Anthony Fauci thông báo thêm thông tin chi tiết về một số thí nghiệm đó.
Kết quả không rơ ràng
Giới khoa học TQ đă cho lây nhiễm những con chuột biến đổi gene có phổi được điều chỉnh để giống với phổi của người hơn. Người ta đă không so sánh kết quả gây ra bệnh của loài virus này với các loại virus sống khác như SARS-COV-2 (virus gây ra dịch COVID-19).
Ông Kinney cho biết điều đó đă khiến cho người ta không rơ liệu virus Corona từ loài tê tê có
"nguy hiểm hơn SARS-CoV-2 hay kết quả như vậy có phải là do những con chuột đă bị biến đổi gene. Và kết quả cũng không làm rơ điều ǵ có thể xảy ra nếu con người bị nhiễm loại virus Corona này?"
Ông Kinney là người đồng sáng lập nhóm
Biosafety Now, ủng hộ việc giám sát độc lập các cuộc thí nghiệm y học mang tính rủi ro.
Tiến sĩ Tong và các đồng nghiệp đă so sánh những thay đổi bệnh lư ở đàn chuột này với những con chuột trong nhóm đối chứng và không t́m thấy bằng chứng nào về t́nh trạng bị viêm nặng. Họ có lưu ư rằng, những kết quả này phù hợp với các báo cáo của ông Shi về virus Corona ở loài tê tê, cũng như các cuộc thí nghiệm trên chuột đồng vàng và một loại chuột khác của họ trước đây.
Các chuyên gia nghiên cứu đă kêu gọi nên cho điều tra thêm về khả năng gây bệnh cao của virus Corona và cho biết cuộc nghiên cứu của họ
"cung cấp một mô h́nh thay thế khác biệt để hiểu cơ chế gây bệnh của các loại virus Corona liên quan đến SARS-CoV-2".