Một số nhóm thực phẩm có thể giúp các cơ quan trong cơ thể hoạt động trơn tru, tăng khả năng chống viêm, trong đó có giảm đau khớp, viêm khớp dạng thấp.
Ảnh minh họa: thethao247.vn
Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), xương khớp khỏe mạnh rất quan trọng trong hoạt động hàng ngày, giúp thực hiện các hoạt động dễ dàng, thoải mái. Khung xương c̣n giúp bảo vệ tim, năo bộ và các cơ quan khác khỏi bị tổn thương. Chế độ ăn uống đủ chất dinh dưỡng giúp các cơ quan trong cơ thể hoạt động trơn tru, tăng khả năng chống viêm, trong đó có giảm đau khớp, viêm khớp dạng thấp.
Việc thay đổi chế độ ăn uống không thể loại bỏ hoàn toàn cơn đau do xương khớp. Tuy nhiên, một chế độ ăn uống được lựa chọn cẩn thận là một phần quan trọng trong quá tŕnh chăm sóc khớp. Các nghiên cứu cho thấy chế độ ăn với nhiều trái cây và rau quả, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh là lựa chọn tốt cho những người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp. Có thể nhắc đến một số loại thực phẩm sau đây:
Các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá ṃi, cá trích và các loại cá nước lạnh khác rất giàu acid béo omega-3, có thể giúp kiểm soát t́nh trạng viêm. Cơ thể cần sự cân bằng lành mạnh của acid béo omega-3 và omega-6. Các nhà nghiên cứu đă phát hiện ra rằng tỷ lệ omega-6 so với omega-3 cao có liên quan đến sự gia tăng các bệnh viêm mạn tính như viêm khớp dạng thấp. V́ vậy, cần giảm omega-6, chất có thể gây viêm và có trong thịt, một số loại dầu cũng như trong thực phẩm chiên và chế biến sẵn có chứa các loại dầu đó – đồng thời tăng cường omega-3. Những người không thích ăn cá nếu muốn thay thế bằng dầu cá th́ cần hỏi ư kiến bác sĩ chuyên khoa.
Trái cây và rau quả rất giàu chất chống oxy hóa, giúp ổn định các phân tử gọi là gốc tự do có thể gây viêm và làm tổn thương tế bào. Chúng cũng chứa nhiều vitamin và khoáng chất mà cơ thể cần và polyphenol, tất cả đều có thể giúp giảm protein phản ứng C - một dấu hiệu của t́nh trạng viêm. Để có được nhiều lợi ích sức khỏe lớn nhất, hăy ăn nhiều loại trái cây tươi hoặc đông lạnh mỗi ngày, nhưng cần chú ư đến hàm lượng đường trong các loại trái cây đông lạnh.
Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, lúa ḿ nguyên hạt, gạo lứt... có thể làm giảm viêm nhiễm và giảm nguy cơ mắc bệnh tim, vốn tăng cao ở những người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp. Ngũ cốc nguyên hạt có hàm lượng chất dinh dưỡng và chất xơ cao hơn ngũ cốc tinh chế. Ngoài ra, nhiều sản phẩm làm từ ngũ cốc tinh chế có chứa các thành phần không tốt cho sức khỏe, chẳng hạn như đường bổ sung và chất béo băo ḥa.
Đậu Hà Lan và các loại đậu là nguồn cung cấp protein tuyệt vời, rất quan trọng đối với sức khỏe cơ bắp và những người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp dễ bị mất cơ. Ngoài ra, đậu Hà Lan và các loại đậu không chứa chất béo nhưng chứa chất chống oxy hóa và một số loại giàu acid folic, magie, sắt, kẽm và kali, tất cả đều có lợi cho tim và hệ miễn dịch.
Các loại hạt được công nhận là có đặc tính bảo vệ tim và các chất dinh dưỡng quan trọng. Ví dụ như hạt thông, quả hồ trăn, hạnh nhân... Quả óc chó cũng là lựa chọn tốt cho những người bị viêm khớp dạng thấp v́ chúng có nhiều acid béo omega-3. Hạt lanh xay là một nguồn thực vật tốt khác cung cấp omega-3. Tuy nhiên không nên ăn quá nhiều v́ chúng chứa chất béo lành mạnh nhưng cũng chứa nhiều calo.
Ngoài chất béo không băo ḥa đơn lành mạnh, một số nghiên cứu nhận thấy một hợp chất trong dầu ô liu nguyên chất có thể giúp giảm đau. Các thí nghiệm trên người, động vật và pḥng thí nghiệm đă chỉ ra rằng polyphenol trong dầu ô liu chống viêm hiệu quả và cải thiện các triệu chứng viêm khớp ở khớp và khắp cơ thể
Các loại gia vị như nghệ, gừng đă được sử dụng để làm dịu các khớp bị đau, sưng tấy từ rất lâu. Khả năng giảm đau có được nhờ chất curcumin trong củ nghệ. Gừng có đặc tính chống oxy hóa và làm giảm các enzyme gây viêm. Điều đó một phần là nhờ vào hợp chất gingerol. Các thử nghiệm lâm sàng đă chỉ ra rằng gừng rất hữu ích trong việc đối phó với nhiều t́nh trạng viêm nhiễm, từ viêm xương khớp đến Lupus. Khi gừng được đun nóng sẽ được chuyển hóa thành shogaol, có khả năng chống viêm mạnh hơn.
Trà là một trong những đồ uống giàu các hợp chất polyphenolic mà giúp giảm viêm trên diện rộng chứ không phải chỉ ở khớp. Các loại trà xanh, đen và trắng đều giàu polyphenol – hợp chất từ thực vật có tác dụng chống viêm mạnh. Trong đó, trà xanh thường được coi là có lợi nhất v́ thành phần hoạt chất của nó là EGCG, đă được chứng minh là có hoạt tính chống oxy hóa mạnh hơn gấp 100 lần so với vitamin C và E. Các nghiên cứu cho thấy nó cũng giúp bảo vệ sụn và xương, tuy vậy chưa có thử nghiệm kiểm soát rộng răi nào về nó ở những người bị viêm khớp. Tuy nhiên các loại trà xanh, trắng và đen thường chứa caffeine, do đó nên uống ở mức vừa phải và không uống trước khi đi ngủ.