Cho đến thời điểm hiện tại, các chuyên gia y tế vẫn gặp khó khăn trong việc điều trị hậu Covid-19, chứng rối loạn gây ra mệt mỏi mạn tính, mất ngủ, sương mù năo cùng hàng chục triệu chứng khác.
Mệt mỏi, khó chịu là t́nh trạng phổ biến nhất ở những người trải qua Covid-19. Ảnh: Pinterest.
Theo Pain News Network, sau khi nhiễm virus SARS-CoV-2, bệnh nhân thường có các triệu chứng khác nhau nên rất khó xác định nguyên nhân. Liệu đó có phải là hậu Covid-19 (c̣n gọi là long covid)? Hay là bệnh đau cơ xơ hóa? Cũng có thể là hội chứng mệt mỏi mạn tính? Bệnh lao hay chỉ là bệnh cúm nghiêm trọng?
12 triệu chứng phổ biến
Nghiên cứu mới do Sáng kiến PHỤC HỒI của Viện Y tế Quốc gia Mỹ chỉ đạo đă xác định 12 triệu chứng phổ biến nhất của hậu Covid-19. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mục tiêu tạo ra một định nghĩa hiệu quả về t́nh trạng bệnh nhằm giúp chẩn đoán và điều trị dễ dàng hơn.
Tiến sĩ y khoa Leora Horwitz, Giám đốc Trung tâm Khoa học Chuyển phát và Đổi mới Chăm sóc Sức khỏe tại NYU Langone Health, tác giả chính, cho biết: “Nghiên cứu này là một bước quan trọng để xác định hậu Covid-19 ngoài các triệu chứng riêng lẻ. Định nghĩa này - có thể phát triển theo thời gian - sẽ đóng vai tṛ nền tảng cho việc phát hiện và điều trị khoa học”.
Tiến sĩ Horwitz cùng các đồng sự đă nghiên cứu dữ liệu khảo sát từ 9.764 t́nh nguyện viên là người trưởng thành trên khắp nước Mỹ. Gần 90% đă bị mắc Covid-19. Một số đă hồi phục hoàn toàn, trong khi những người khác có các triệu chứng hậu Covid-19 - về mặt kỹ thuật được gọi là di chứng hậu cấp tính của nhiễm SARS-CoV-2 (PASC). Khoảng 23% những người tham gia nhiễm virus corona trước đó có biểu hiện phù hợp với định nghĩa hậu Covid-19.
Kết quả nghiên cứu, được công bố trên JAMA, đă kiểm tra 37 triệu chứng trên nhiều vùng và cơ quan của cơ thể. Sau đó, các nhà nghiên cứu đă áp dụng phân tích thống kê để xác định 12 triệu chứng mà một người mắc hậu Covid-19 rất có thể gặp phải.
Chúng bao gồm khó chịu sau khi gắng sức, mệt mỏi, sương mù năo, chóng mặt, các triệu chứng tiêu hóa, tim đập nhanh, các vấn đề về ham muốn t́nh dục, mất khứu giác hoặc vị giác, khát nước, ho mạn tính, đau ngực và rối loạn vận động.
Mức độ phổ biến của các triệu chứng xuất hiện trên những người tham gia nghiên cứu từng mắc Covid-19 (đơn vị: %). Nguồn: JAMA.
Ư nghĩa của nghiên cứu
Bằng cách cho điểm cho từng từng triệu chứng, các nhà nghiên cứu xác định điểm PASC của từng người tham gia nghiên cứu dựa trên sự kết hợp các triệu chứng của họ. Một số triệu chứng xuất hiện với tỷ lệ cao hơn những triệu chứng khác, trong đó, t́nh trạng khó chịu và mệt mỏi là nổi bật nhất, xảy ra trong gần 90% trường hợp.
Đồng tác giả Andrea Foulkes, điều tra viên chính của Lơi Tài nguyên Dữ liệu RECOVER, cho biết: “Giờ đây, chúng tôi có thể xác định những người mắc hậu Covid-19 và bắt đầu thực hiện các nghiên cứu chuyên sâu hơn để hiểu các cơ chế đang diễn ra. Những phát hiện này tạo tiền đề cho việc xác định các chiến lược điều trị hiệu quả cho những người mắc long Covid. Việc hiểu được nền tảng sinh học rất quan trọng đối với nỗ lực đó”.
Các nhà nghiên cứu phát hiện hậu Covid-19 phổ biến và nghiêm trọng hơn ở những người tham gia bị nhiễm trước khi chủng Omicron xuất hiện vào cuối năm 2021. Những người chưa được tiêm pḥng và người bị mắc Covid-19 nhiều lần cũng có nhiều khả năng gặp các triệu chứng nghiêm trọng hơn.
Các nhà nghiên cứu đă xác định 4 nhóm bệnh nhân với các nhóm triệu chứng khác nhau. Một số cụm bao trùm nhiều cơ quan, chẳng hạn tim, phổi và năo, cho thấy phản ứng toàn cơ thể với virus có thể xảy ra ở một số người mắc long Covid.
Tính đến tháng 5, hơn 100 triệu người Mỹ đă nhiễm SARS-CoV-2. Các chuyên gia ước tính khoảng 6% trong số này tiếp tục gặp phải các triệu chứng Covid-19 kéo dài.
VietBF@ sưu tập