Lạm phát của Mỹ giảm xuống 6,4%, nhưng vẫn còn ở mức cao

Tốc độ tăng giá tiêu dùng đã giảm trở lại vào tháng 1 so với một năm trước đó, dấu hiệu mới nhất cho thấy tình trạng lạm phát cao đã đeo bám người Mỹ trong gần hai năm đang dần giảm bớt.

Đồng thời, báo cáo giá tiêu dùng hôm thứ Ba từ chính phủ cho thấy áp lực lạm phát trong nền kinh tế Mỹ vẫn còn dai dẳng và có khả năng khiến giá cả tăng cao trong năm nay. Chi phí gia tăng cũng sẽ gây áp lực buộc Cục Dự trữ Liên bang phải tăng lãi suất cơ bản hơn nữa và giữ lãi suất đó cho đến cuối năm.

Giá tiêu dùng tăng 6,4% trong tháng 1 so với một năm trước đó, giảm từ 6,5% trong tháng 12. Đây là lần suy giảm thứ bảy liên tiếp trong năm qua và thấp hơn nhiều so với mức cao nhất gần đây là 9,1% vào tháng Sáu. Tuy nhiên, nó vẫn vượt xa mục tiêu lạm phát hàng năm 2% của Cục Dự trữ Liên bang.

Và trên cơ sở hàng tháng, giá tiêu dùng tăng 0,5% từ tháng 12 đến tháng 1, cao hơn nhiều so với mức tăng 0,1% từ tháng 11 đến tháng 12. Xăng, thực phẩm và quần áo đắt hơn đã đẩy con số của tháng trước lên cao.

Dữ liệu cho thấy rằng mặc dù lạm phát đang giảm dần, nhưng nó có khả năng diễn ra chậm và không đều. Chính phủ cũng kết hợp các sửa đổi hàng năm về các phương pháp của mình vào báo cáo lạm phát tháng Giêng, khiến cho mức tăng hàng tháng trong ba tháng cuối năm ngoái cao hơn so với báo cáo ban đầu. Kết hợp với các số liệu về giá cả của tháng 1, lạm phát giảm dần kể từ khi giảm xuống hiện đã chậm hơn so với cách đây vài tuần.

Không bao gồm chi phí năng lượng và thực phẩm dễ bay hơi, cái gọi là giá “cốt lõi” đã tăng 0,4% trong tháng trước, tăng từ mức 0,3% trong tháng 12. Giá cốt lõi tăng 5,6% so với một năm trước, chỉ giảm một chút so với mức 5,7% của tháng 12.

Trong ba tháng qua, giá cốt lõi đã tăng với tốc độ hàng năm là 4,6%, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước và cho thấy rằng sẽ có nhiều đợt giảm hơn nữa. Nhưng con số đó tăng từ 4,3% trong tháng 12.

Tiffany Wilding, một nhà kinh tế tại PIMCO, một công ty quản lý tài sản, cho biết: “Những điều này không bao giờ xảy ra theo một đường thẳng. “Nhưng tôi nghĩ rằng sự cân bằng tổng thể của các bằng chứng cho thấy rằng chúng ta đang bắt đầu thấy lạm phát đi đúng hướng.”

Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết tuần trước rằng “quá trình giảm lạm phát đã bắt đầu.”

Nhưng “quá trình này có thể sẽ mất khá nhiều thời gian,” ông nói thêm. “Chúng tôi không nghĩ rằng nó sẽ diễn ra suôn sẻ, nó có thể sẽ gập ghềnh.”

Fed đã mạnh tay tăng lãi suất cơ bản trong năm qua lên mức cao nhất trong 15 năm trong nỗ lực kiểm soát lạm phát đang gia tăng. Mục tiêu của Fed là giảm tốc độ vay mượn và chi tiêu, hạ nhiệt tốc độ tuyển dụng và giảm bớt áp lực mà nhiều doanh nghiệp cảm thấy phải tăng lương để tìm hoặc giữ người lao động. Các doanh nghiệp thường chuyển chi phí lao động cao hơn cho khách hàng của họ dưới dạng giá cao hơn, do đó giúp thúc đẩy lạm phát.

Cho đến nay, phần lớn sự suy giảm lạm phát phản ánh chuỗi cung ứng tự do hơn và giá khí đốt giảm trước đó. Những yếu tố đó đã làm giảm mạnh lạm phát đối với hàng hóa, bao gồm ô tô, đồ nội thất và đồ chơi. Giá hàng hóa cốt lõi nói chung chỉ tăng 0,1% trong tháng 1, sau khi giảm trong ba tháng.

Giá đồ nội thất không thay đổi trong tháng 1 trong tháng thứ hai liên tiếp và chỉ tăng 2,2% so với một năm trước. Giá xe mới trung bình chỉ tăng 0,2% trong tháng trước, mặc dù chúng vẫn cao hơn 5,8% so với tháng 1 năm ngoái.

Giá ô tô đã qua sử dụng, vốn đã tăng vọt vào năm 2021 và đầu năm ngoái trong bối cảnh nguồn cung bị gián đoạn trên diện rộng, đã giảm 1,9% vào tháng trước, mức giảm thứ bảy liên tiếp. Bây giờ chúng thấp hơn 11,9% so với một năm trước.

Chính phủ cho biết giá xăng đã tăng 2,4% trong tháng 1, với mức giá trung bình là 3,50 đô la một gallon trên toàn quốc vào cuối tháng trước. Giá tại máy bơm kể từ đó đã giảm xuống còn 3,41 đô la vào thứ Ba, theo AAA.

Giá thực phẩm đã tăng 0,5% từ tháng 12 đến tháng 1, bất chấp hy vọng về mức tăng nhỏ hơn. Ngũ cốc và các sản phẩm bánh mì trở nên đắt đỏ hơn. Và giá trứng đã tăng 8,5% chỉ trong tháng 1 và đã tăng vọt 70% trong năm qua. Giá cả tăng cao do thức ăn đắt đỏ hơn và dịch cúm gia cầm tàn phá đàn gà.

Thực phẩm đắt hơn cùng với các chi phí khác tăng cao đã khiến Pat DeCandia, một giáo viên 65 tuổi đã nghỉ hưu ở Ridgefield, New Jersey, phải thay đổi thói quen mua hàng của mình. Cô ấy sẽ không còn mua những mặt hàng đặc sản như cá hồi hun khói từ Costco nữa.

“Tôi có thể làm mà không cần điều đó,” cô nói.

DeCandia đang mua nhiều mặt hàng có nhãn cửa hàng hơn, thường rẻ hơn. Đối với sốt mayonnaise, cô ấy đang bỏ qua Hellmann’s và hiện mua nhãn hiệu nhãn hiệu cửa hàng tại ShopRite có tên là Bowl & Basket. Và bất cứ khi nào bất cứ thứ gì được giảm giá, cô ấy đều tích trữ.

Mặc dù giá hàng hóa trên toàn nền kinh tế đã giảm, nhưng chi phí dịch vụ, bao gồm cả nhà ở, vẫn ở mức cao kinh niên. Chi phí thuê nhà tăng trở lại vào tháng 1, tăng 0,7% và cao hơn 8,6% so với một năm trước.

Chi phí nhà ở chiếm 2,75 điểm phần trăm trong mức tăng lạm phát 6,4% hàng năm, theo tính toán của Eric Winograd, nhà kinh tế học tại AllianceBernstein. Nhưng Powell và các nhà kinh tế khác dự kiến chi phí nhà ở sẽ bắt đầu giảm vào giữa năm nay. Lãi suất thị trường đối với các hợp đồng cho thuê mới đã giảm bớt kể từ mùa thu và Fed hy vọng những chi phí thấp hơn đó sẽ dần dần được đưa vào dữ liệu của chính phủ.

Tuy nhiên, loại trừ nhà ở, chi phí của các dịch vụ khác vẫn đang tăng nhanh. Giá bảo hiểm ô tô đã tăng 1,4% trong tháng 1 và cao hơn gần 15% so với một năm trước. Giải trí, bao gồm vé xem phim và chi phí thú y, đã tăng 0,7% trong tháng trước và tăng 5,8% so với một năm trước đó.

Fed đặc biệt tập trung vào chi phí dịch vụ không bao gồm nhà ở. Đó là bởi vì giá của các dịch vụ sử dụng nhiều lao động có xu hướng đặc biệt khó kiềm chế. Với thị trường việc làm mạnh mẽ buộc người sử dụng lao động phải tăng lương để thu hút và giữ chân người lao động, người sử dụng lao động thường chuyển chi phí lao động cao hơn đó cho khách hàng của họ bằng cách tính phí nhiều hơn.

Kathy Bostjancic, nhà kinh tế trưởng tại Nationwide, tính toán rằng trong tháng 1, giá dịch vụ không bao gồm nhà ở cao hơn 6,1% so với một năm trước đó, thấp hơn một chút so với con số 6,2% của tháng 12. Sự sụt giảm chậm chạp phản ánh thực tế rằng các đợt tăng lãi suất của Fed - tám lần kể từ tháng 3 năm ngoái - không có tác động rõ rệt đến thị trường việc làm của Mỹ, vốn vẫn đặc biệt mạnh mẽ.

Tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống 3,4%, mức thấp nhất trong 53 năm và cơ hội việc làm vẫn ở mức cao. Sức mạnh của thị trường việc làm đã giúp hỗ trợ chi tiêu của người tiêu dùng, vốn là nền tảng cho phần lớn nền kinh tế Hoa Kỳ. Với tỷ lệ thất nghiệp quá thấp, tiền lương trung bình đang tăng với tốc độ nhanh khoảng 5% so với một năm trước.

Nhiều nhà kinh tế dự đoán lạm phát sẽ giảm xuống khoảng 4% vào cuối năm nay. Nhưng nó có thể ổn định tại thời điểm đó miễn là việc tuyển dụng và tăng lương vẫn còn mạnh mẽ. Khi đó, Fed có thể cảm thấy buộc phải giữ lãi suất vay ở mức cao cho đến năm 2024 hoặc thậm chí tăng thêm trong năm nay.

Một câu hỏi quan trọng đối với nền kinh tế trong năm nay là liệu tỷ lệ thất nghiệp có phải tăng đáng kể để đạt được tốc độ tăng trưởng tiền lương chậm lại hay không. Powell và các quan chức khác của Fed đã nói rằng việc kiềm chế lạm phát cao sẽ đòi hỏi một số “đau đớn” đối với người lao động.