Những phản ứng sau tiêm có thể 'không phải do vắc xin', nhiều người đang nhầm lẫn

[june04]

Hiện nay việc tiêm vắc xin ngừa nCoV đã trở nên quen thuộc, tuy nhiên nhiều người vẫn cảm thấy lo lắng vì sợ tác dụng phụ, nhất là sốc phản vệ dù trường hợp này cực hiếm.

Tuy nhiên, thực tế có những người đúng là phải nhập viện do phản vệ nhưng nguyên nhân thật sự lại không liên quan gì tới vắc xin nCoV đâu mà là do các yếu tố khác. Chỉ có điều, có lẽ trong thời gian này nhiều người khá ‘nhạy cảm’ với vắc xin nên nhiều người rất dễ hiểu lầm do tác dụng phụ của vắc xin.

Liên quan tới vấn đề này BS. Nguyễn Tiến Dũng đã có những chia sẻ.

Không phải phản ứng phản vệ nào cũng tại vắc xin

Theo BS. Dũng, sốt là phản ứng thường gặp sau tiêm, với bất kỳ loại vắc xin nào cũng có thể gặp phản ứng này chứ không riêng gì vắc xin nCoV.

Đối với vắc xin phòng nCoV như Astra thì ghi nhận khoảng 40% bệnh nhân có biểu hiện sốt sau tiêm. Trong đó có 7,6% người sốt trên 38 độ.



Thực chất, sốt không phải là phản ứng gì quá nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu sốt trên 38,5 độ thì nên sử dụng thuốc hạ sốt để kiểm soát nhiệt độ cơ thể. Việc này giúp làm giảm các biến chứng khi bị tăng thân nhiệt quá mức và khiến người bệnh thấy dễ chịu hơn.

Song, có không ít người sau tiêm bị sốt, mệt mỏi… nên ra hiệu thuốc mua thuốc về uống. Uống xong thì nổi mẩn đỏ toàn thân, phù mắt, thở rít, tím tái… Thực chất, đây là những biểu hiện phản vệ có thể gặp khi chúng ta dùng thuốc. Tuy nhiên, nhiều người lại lầm tưởng đó là do phản ứng của vắc xin. Vì vậy, mọi người cần hiểu rằng: Sốc phản vệ không phải chỉ do vắc xin nCoV gây ra mà đôi khi nó còn đến từ những loại thuốc mà chúng ta sử dụng.

Những biểu hiện hay bị hiểu lầm là phản vệ sau tiêm nhưng không phải do vắc xin gây ra:

+ Mất kiểm soát huyết áp

Nhiều người có tiền sử bị tăng huyết áp, Khi đi tiêm, vì quá lo lắng nên huyết áp tăng lên trước, trong và sau khi chích ngừa.

Có một số người khác thì khi khám sàng lọc mới biết mình bị cao huyết áp. Bởi, trước đó chưa từng đo huyết áp nên không biết mình bị bệnh này.



Những điều này không hề liên quan gì tới vắc xin mà là do bản thân người đi chích ngừa.

+ Rối loạn nhịp tim

Có người vì lo lắng quá nên khi tiêm hoặc sau khi tiêm thì nhịp tim tăng nhanh. Đây là do yếu tố tâm lý nên sau đó nhịp tim sẽ sớm ổn định trở lại.

Tuy nhiên, cũng có những người mà nhịp tim cao trên 100 chu kỳ/phút cả trước, trong và sau tiêm chủng. Những người này hầu như đều có sẵn bệnh rồi song không đi khám nên không có phát hiện và điều trị. Vậy nên, vắc xin không có gây rối loạn nhịp tim.

+ Rối loạn glucose máu/tiểu đường

Nguyên nhân gây ra tình trạng này là do sử dụng các loại thuốc điều trị triệu chứng làm tăng glucose máu như thuốc giảm đau chống viêm, hoặc các loại corticoid. Những thuốc này hiện được rất nhiều hiệu thuốc bán mà không cần đơn của bác sĩ.

+ Rối loạn ý thức, co giật do hội chứng cai rượu

Đây là hiện tượng dễ gặp ở người nghiện hoặc hay uống rượu. Những người này cần ngưng uống rượu 3 hôm trước và sau khi tiêm.

Tuy nhiên, có những người khi ngừng uống rượu tới ngày thứ 3 thì tay chân bắt đầu run rẩy. Sau tiêm thì nằ co quắp trên giường, gọi không nói hỏi không thưa, thậm chí sùi bọt mép và co giật từng cơn nên đổ tại vắc xin. Người nhà nghĩ là họ bị phản vệ do vắc xin nên đưa vào bệnh viện. Song, đây là do hội chứng cai rượu chứ không liên quan gì đến vắc xin cả.

+ Đột quỵ

Số liệu năm 2020 – thời điểm mà Việt Nam chưa triển khai tiêm vắc xin thì chỉ trong mấy tháng cuối năm (từ ngày 9/11 đến 15/12/2020), Trung tâm Đột quỵ BV Bạch Mai đã tiếp nhận khoảng 1.000 ca đột quỵ. Trong đó có hơn 100 ca là người trẻ trong độ tuổi từ 18 – 44.

Cả nước mỗi năm có khoảng 200.000 người bị đột quỵ phải nằm viện. Điều đó có nghĩa cứ 6 người thì có 1 người có nguy cơ bị đột quỵ. Đột quỵ thường hay xảy ra vào mùa đông nên còn được gọi là ‘mùa đột quỵ’.



Vì thế, tỷ lệ bệnh nhân nhập viện do đột quỵ ở thời điểm này tăng cao nhưng không phải do tiêm vắc xin nCoV.

Cho đến giờ, vắc xin vẫn làm tốt nhiệm vụ của mình, không có gì phải hoài nghi

Tới nay, khi mà tình hình virus diễn biến phức tạp, nhiều người vẫn còn bày tỏ mối hoài nghi về tính an toàn của vắc xin. Bởi, họ nghĩ là vắc xin mới được cấp phép khẩn cấp, không qua thời gian kiểm chứng dài lâu…

Tuy nhiên, bạn cần hiểu rằng: Vắc xin một khi được cấp phép thì tức là đã được Cơ quan quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ thông qua, cấp phép. Do đó, dù là khẩn cấp thì để được cấp phép, nó phải đảm bảo được tính an toàn và hiệu quả.

Một số người lại lo ngại về việc vắc xin gây biến đổi vật chất di truyền của cơ thể. Song, các vật liệu của vắc xin sẽ nhanh chóng được hàng rào miễn dịch và hệ thống bài tiết đào thải ra ngoài.

Bộ gen của chúng ta không dễ biến đổi thế đâu. Vì nếu nó dễ biến đổi thế thì chắc chúng ta chỉ sống được vài năm mà thôi. Bởi, đột biến, tế bào bất thường… luôn luôn được sinh ra trong quá trình sinh trưởng. Tuy nhiên, nó sẽ nhanh chóng bị hệ miễn dịch phát hiện và tiêu diệt ngay. Nhờ đó mà chúng ta mới duy trì cơ thể khỏe mạnh được.

Cũng có không ít người bày tỏ mối lo ngại về việc hiệu quả của vắc xin chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Rồi thì tiêm xong mà vẫn có người bị nhiễm thậm chí là qua đời dù đã tiêm đủ 2 mũi.

Về vấn đề này, BS. Dũng giải thích: Chúng ta cần hiểu rằng, cơ chế tác động của vắc xin chỉ ngăn ngừa virus xâm nhập tế bào và gây bệnh. Chứ nó không phải là ‘lá chắn thép’ hoàn hảo, ngăn chặn được tất cả virus bám vào cơ thể hoặc xâm nhập vào vùng mũi họng.

Do đó, khi bạn tiêm đủ vắc xin thì virus dù vẫn tồn tại ở mũi họng nên cho kết quả dương tính. Tuy nhiên, nó không vào được tế bào hoặc rất ít thôi nên không thể gây bệnh hoặc khiến bạn bị nhẹ. Mà nếu không vào tế bào được thì virus không thể nhân lên nên sẽ nhanh chóng bị ‘xóa sổ’. Còn về việc có người qua đời dù đã tiêm đủ thì lại liên quan tới nhóm người có hệ miễn dịch suy yếu.

Nói tóm lại, việc chích ngừa không hề đáng sợ như một số người vẫn đang lo lắng.

Bằng chứng là kết quả đánh giá từ tháng 12/2020 đến tháng 7/2021 với 182 triệu liều vắc xin tại Mỹ cho thấy vắc xin không làm tăng nguy cơ qua đời trên bất cứ nhóm nào cả.