SACRAMENTO, California (NV) – Thống Đốc Gavin Newsom dễ dàng thắng cuộc bầu cử băi nhiệm hôm Thứ Ba, 14 Tháng Chín, một cuộc bỏ phiếu được cả nước Mỹ theo dơi sát sao, hăng tin AP dự đoán chưa đầy một giờ sau khi pḥng phiếu đóng cửa.
Với 62% số phiếu đă kiểm và tỷ lệ cử tri chọn “No” dẫn trước với 67%, ông Newsom bắt đầu ăn mừng với ủng hộ viên ở Sacramento.
Thống Đốc California Gavin Newsom phát biểu
trước công nhân nghiệp đoàn và thiện nguyện viên tại văn pḥng nghiệp đoàn IBEW Local 6 ở San Francisco, California,
hôm Thứ Ba, 14 Tháng Chín. (H́nh: Justin Sullivan/Getty Images)
“‘Không’ không phải là thứ duy nhất được bày tỏ tối nay,” ông Newsom nói. “Tôi muốn tập trung vào những thứ mà tiểu bang chúng ta nói ‘Yes.’ Chúng ta nói ‘Yes’ với khoa học. Chúng ta nói ‘Yes’ với chích ngừa. Chúng ta nói ‘Yes’ với chấm dứt đại dịch này.”
Vị thống đốc Dân Chủ nói thêm: “Tôi xin cảm ơn hàng triệu người Mỹ đă thực hành quyền căn bản của họ là đi bỏ phiếu và bày tỏ suy nghĩ của ḿnh rất mạnh mẽ bằng cách bác bỏ sự chia rẽ này, bằng cách bác bỏ t́nh trạng hoài nghi, bằng cách bác bỏ rất nhiều điều tiêu cực xảy ra trong nền chính trị của đất nước này thời gian qua.”
Trước ngày bầu cử hôm Thứ Ba, Thống Đốc Newsom luôn dẫn đầu trong các cuộc thăm ḍ ư kiến. Ông là thống đốc thứ tư trong lịch sử Mỹ và thứ nh́ ở California vướng bỏ phiếu băi nhiệm. Cách đây chưa đầy ba năm, ông đắc cử vang dội.
Cuối ngày Thứ Hai, ông Newsom nhận được sự ủng hộ quư giá từ Tổng Thống Joe Biden. Đích thân đến California vận động cho vị thống đốc cùng đảng Dân Chủ, ông Biden cảnh báo cuộc bầu cử băi nhiệm có thể định hướng nước Mỹ về vấn đề COVID-19, quyền sinh sản và cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Kết quả cuộc bỏ phiếu rất có thể ảnh hưởng cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2022 để tiếp tục xác định đảng nào nắm quyền kiểm soát Quốc Hội. Theo lịch sử, đảng kiểm soát Ṭa Bạch Ốc thường mất ghế vào giữa nhiệm kỳ tổng thống.
Tổng Thống Biden tuyên bố những vấn đề trong cuộc bầu cử tổng thống 2020 nay lại nổi lên ở California, và hậu quả sẽ thê thảm nếu ông Newsom bị băi nhiệm. Phát biểu trước hàng trăm ủng hộ viên reo ḥ trong buổi mít tinh chiều tối Thứ Hai ở Long Beach, phía Nam Los Angeles, Tổng Thống Biden gọi ông Larry Elder, ứng cử viên hàng đầu của đảng Cộng Ḥa, là “bản sao” của cựu Tổng Thống Donald Trump.
“Mọi cặp mắt trên cả nước đang hướng về California,” ông Biden nói. Cuộc bầu cử băi nhiệm “sẽ vang dội khắp đất nước và khắp thế giới.”
Năm 2003, cư dân California bỏ phiếu băi nhiệm Thống Đốc Gray Davis (Dân Chủ) và bầu tài tử Arnold Schwarzenegger (Cộng Ḥa) lên thay. Ông Schwarzenegger tái đắc cử năm 2006, lần gần đây nhất mà một ứng cử viên Cộng Ḥa giành chức thống đốc ở California.
Cử tri xếp hàng chờ bỏ phiếu trong cuộc bầu cử băi nhiệm thống đốc California
tại văn pḥng Cơ Quan Bầu Cử Santa Clara County ở San Jose, California,
hôm Thứ Ba, 14 Tháng Chín. (H́nh: Justin Sullivan/Getty Images)
Cuộc bầu cử băi nhiệm lần này chủ yếu bắt nguồn từ việc một số cư dân bất b́nh với cách chống dịch COVID-19 của Thống Đốc Newsom, như ra lệnh đóng cửa toàn tiểu bang. Phe chỉ trích cho rằng ông quá mạnh tay, đóng cửa doanh nghiệp và trường học lâu hơn mức cần thiết. Thống Đốc Newsom khẳng định làm vậy là để cứu mạng người.
“Tôi rất bất b́nh. Lẽ ra nên để người dân tự do lựa chọn. Vậy là sao? Độc tài hả?” bà Janet Webb, 69 tuổi, cư dân Lafayette, nói. Bà Webb bỏ phiếu cho ông Elder.
Bà Webb kể gia đ́nh và bạn bè của bà bị chia rẽ v́ cứ căi nhau về cách chống dịch của Thống Đốc Newsom, và do đó, có thể bà phải dọn đi tiểu bang khác.
“Tôi không thể sống ở đây như thế này nếu họ ép buộc mọi người chích ngừa,” bà Webb nói.
Phiếu băi nhiệm gồm hai câu hỏi: Có nên băi nhiệm ông Newsom hay không? Và nếu có, nên chọn ai thay thế? Có 46 ứng cử viên thay thế để chọn. V́ đa số cử tri quyết định giữ lại ông Newsom, kết quả câu số hai coi như vô giá trị.
Cô Briana Mendoza, 30 tuổi, nhân viên xă hội ở San Diego, cho rằng không nên gây rối loạn thêm cho California. Cô bỏ phiếu cho ông Newsom.
“Đang giữa đại dịch. Tại sao chúng ta lại băi nhiệm vị thống đốc thời gian qua luôn cố ngăn chặn virus lây lan?” cô Mendoza nói.
Thống Đốc California Gavin Newsom với tỷ lệ cử tri chọn “No” dẫn trước với 67%.
(H́nh: Justin Sullivan/Getty Images)
Ngoài ông Elder, những ứng cử viên nổi bật khác của đảng Cộng Ḥa có cựu Thị Trưởng San Diego – Kevin Faulconer, Dân Biểu California – Kevin Kiley, cựu vận động viên Olympic – Caitlyn Jenner, và thương gia John Cox. Phía Dân Chủ th́ có ông Kevin Paffrath, chuyên gia cố vấn tài chánh rất đông ủng hộ viên trên YouTube.
Đến nay, không có bằng chứng nào được xác nhận là cuộc bầu cử bị gian lận lan tràn. Ban vận động tranh cử của ông Elder mở mục báo cáo gian lận trên trang web của họ, từ lâu trước khi có bất kỳ kết quả nào.
(Th.Long)