Giáo sư Steve Tsang, giám đốc Viện nghiên cứu Trung Quốc của trường SOAS (SOAS China Institute) thuộc Đại học London, cho rằng t́nh h́nh Biển Đông đang căng thẳng nhưng vùng biển này thực chất đă bị Trung Quốc chiếm giữ do sự yếu kém của tổng thống Mỹ trước đây, ông Barrack Obama.
Trong một cuộc phỏng vấn với báo Express của Anh Quốc, ông Tsang nói rằng chính quyền Obama đă thất bại trong việc ngăn chặn Trung Quốc xây dựng và quân sự hóa các ḥn đảo ở Biển Đông.
Vị chuyên gia về Trung Quốc cho biết: “Điều này thật sự là do ông Obama chứ không phải ông Trump, v́ tất cả những điều này đă diễn ra khi ông Obama là tổng thống”.
Ông Tsang giải thích: “Khi họ bắt đầu xây dựng các đảo nhân tạo, đó là lúc phải ngăn chặn họ”, nhưng chính quyền Obama đă không ngăn chặn Trung Quốc.
Giáo sư Tsang cho rằng hiện giờ chính quyền Tổng thống Trump khó có thể làm ǵ nhiều để giải quyết vấn đề này. “Khi những ḥn đảo đó đă bị biến thành các căn cứ quân sự, c̣n làm ǵ được chúng nữa?”, ông nói. “V́ vậy, không có nhiều điều mà người Mỹ hiện giờ có thể làm đối với các căn cứ quân sự đó”.
Vị giáo sư sinh ra tại Hồng Kông cho biết: “Việc xây dựng các ḥn đảo rất đáng ngờ và đáng lẽ phải được kiến nghị lên Liên Hợp Quốc ngay từ đầu”.
Chính quyền Obama đă không cho phép Hải quân Mỹ thực hiện các cuộc tuần tra tự do hàng hải trên Biển Đông từ năm 2012 đến năm 2015, điều này được cho là tác động của Phó Tổng thống đương thời Joe Biden, hiện là ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ trong mùa bầu cử sắp tới.
Năm 2015, Tổng thống Obama tiếp đón Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh tại Nhà Trắng, khi đó ông Tập cam kết Bắc Kinh sẽ không quân sự hóa các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng ở Biển Đông. Thực tế cho thấy cam kết này là một lời nói dối, ở cả thời điểm đó lẫn hiện nay, bởi v́ tạp chí Hải quân (Navy Times) của Mỹ cho biết, trong thời gian chính quyền Obama-Biden ngăn cản các cuộc tuần tra tự do hàng hải, Trung Quốc đă ra sức xây dựng các đảo nhân tạo và lắp đặt các thiết bị quân sự lên những ḥn đảo đó.
Tổng thống Trump từng nhiều lần phê phán chính sách mềm mỏng với Trung Quốc của người tiền nhiệm ông Obama. Ông Trump nói với Reuters hôm 23/2/2017, không lâu sau khi ông Trump tiếp quản Nhà Trắng: “Điều này không xảy ra dưới chính quyền Trump, điều này đă xảy ra dưới chính quyền Obama. Nhiều thứ đă diễn ra mà đáng lẽ chúng không được phép. Một trong số đó là việc xây dựng một tổ hợp quân sự khổng lồ ở giữa Biển Đông”.
Chính quyền Trump hiện cho phép Hải quân Hoa Kỳ triển khai đồng thời 3 nhóm tác chiến tàu sân bay tại vùng biển Tây Thái B́nh Dương, trong đó có Biển Đông, Biển Hoa Đông, Biển Philippines. Đây được cho là một “thông điệp mạnh mẽ” răn đe yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại các vùng biển chiến lược này.
MH
_____________
Tổng thống Mỹ Barack Obama và Phó Tổng thống Joe Biden nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh và các thành viên phái đoàn Trung Quốc, sau cuộc gặp song phương tại Pḥng Bầu dục, ngày 14/2/2012 (ảnh: Nhà Trắng).