11/11/19
Cộng đồng người Việt Nam tại Mỹ nói riêng và phương Tây nói chung, là một cộng đồng mang đặc điểm chính trị rất rơ ràng, đó là một cộng đồng chống cộng sản, không giống như các cộng đồng thiểu số khác như Ấn Độ, Mexico,… thâm chí so với cộng đồng người Tàu, những người mà một tỉ người đồng tộc của họ vẫn sống dưới chế độ cộng sản.
Người Việt Nam tại Mỹ chống cộng là v́ họ là nạn nhân của các chính sách chính trị độc tài và mất tự do của chế độ cộng sản. Nhiều người mất hết tài sản v́ bị cộng sản chiếm đoạt, nhiều người bỏ ḿnh trên biển cả, trên đường chạy trốn, t́m tự do.
V́ căn cước chống cộng sản đó nên người Việt Nam ở Mỹ rất chú ư đến những chuyển biến chính trị bên trong Việt Nam, ước ao một sự thay đổi, xóa bỏ chế độ cộng sản tại quê nhà.
Tuy nhiên mong ước đó có vẻ như không thành hiện thực sau 44 năm, v́ chế độ cộng sản vẫn tồn tại ở Việt Nam. Chế độ này có nới rộng việc làm ăn kinh tế một chút, nhưng vẫn là một chế độ chính trị độc tài, không có tự do ngôn luận, không có luật pháp công b́nh và độc lập.
Bên cạnh đó, các tổ chức chống cộng của người Việt dường như càng ngày càng phân hóa thành nhiều hướng khác nhau, cách thức chống cộng cũng khác nhau.
Quan sát của tác giả ở đây không đi vào những điều cụ thể như tổ chức đảng phái, hoạt động chính trị thực tế,… mà chỉ đưa ra những nhận xét về hai lớp chống cộng hiện nay nổi bật lên trong ba năm gần đây sau khi ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ.
Nhóm thứ nhất
Đây là nhóm người Việt chống cộng và ủng hộ ông Donald Trump. Sự ủng hộ này có nhiều lư do. Một số nhà nghiên cứu Mỹ đưa ra phân tích một số đặc điểm về con người Donald Trump, mà những đặc điểm này có vẻ phù hợp với người Việt Nam “truyền thống”, chẳng hạn như giàu có, lanh lợi trong mua bán đổi chác, có cách nói bắt nạt đối thủ, thay trước đổi sau có lợi cho ḿnh,… Tất cả những điều này người ta hay gọi là: con đực đầu đàn. Đây là lư do quan trọng để người Việt thích Donald Trump.
Xă hội Việt Nam truyền thống rất kính nể những “con đực đầu đàn”, ngay cả những người cộng sản, v́ thế nên người ta yêu mến Donald Trump.
Xă hội Việt Nam vốn thoát thai từ chế độ quân chủ chuyên chế chưa bao lâu, hiện vẫn c̣n nằm trong một t́nh trạng bán khai lai tạp giữa vua chúa và cộng sản, nên người ta ao ước có một “kẻ mạnh”, một minh quân, mà họ có thể tôn kính cho ước mơ của họ.
Bản thân hệ thống cộng sản cũng là một hệ thống tôn sùng cá nhân lănh tụ, cho nên những người có ảnh hưởng nặng của hệ thống cộng sản cũng sẽ tôn sùng cá nhân, tôn sùng kẻ mạnh, kiểu như Putin, Hunsen, hay Donald Trump cũng là điều dễ hiểu.
Nhiều người Việt hiện sống ở Mỹ nhưng cũng ảnh hưởng không ít bởi hệ thống cộng sản trước khi họ di cư qua Mỹ.
Trong phân tích về “con đực đầu đàn” kể trên, ta phân biệt hai nhóm, nhóm người Việt “truyền thống” ở Mỹ, và nhóm có bị ảnh hưởng vừa truyền thống, vừa cộng sản ở Việt Nam. Hai nhóm này đều rất yêu mến Donald Trump.
Thế cho nên, mặc dù những câu nói, việc làm của Donald Trump về chủ nghĩa cộng sản hay đi ngược nhau, khi th́ ông lớn tiếng chỉ trích cộng sản, nhưng mặt khác ông lại ca ngợi Tập Cận B́nh, phất cờ Việt Nam cộng sản,… Người Việt yêu mến Donald Trump vẫn muốn tin cái khía cạnh chỉ trích cộng sản của ông hơn, vẫn tin rằng ông sẽ đánh sập nước Tàu cộng sản, rồi sau đó đánh sập luôn nước Việt cộng sản. Đó là một suy nghĩ kiểu wishful thinking, người ta tin những điều người ta ao ước, hơn là những ǵ thực sự đang diễn ra.
Thậm chí họ ủng hộ cả việc cắt giảm người tị nạn chính trị vào nước Mỹ của Donald Trump, mặc dù bản thân họ vốn là những người tị nạn chính trị.
Thống kê cho thấy, tỉ lệ người Việt bầu cho Donald Trump là cao nhất trong các cộng đồng thiểu số tại Mỹ.
Trên mạng xă hội, người ta thấy hoạt động chống cộng của nhóm này cũng rất lớn tiếng, như lập chính phủ, biểu t́nh, ra thông cáo, chửi mắng cộng sản thậm tệ… Một ví dụ rất tiêu biểu cho nhóm này là trường hợp ông Chân Như của đài RFA. Ông Chân Như vốn nổi tiếng trước đây khi ông tung một video ông bị chính quyền cộng sản trục xuất, và ông rất lớn tiếng ca ngợi ông Trump, đến nổi miệt thị cả những đối thủ chính trị của ông Trump. V́ sự miệt thị đó của ông mà nhiều người Việt đă lên tiếng đ̣i RFA sa thải ông.
Nhóm thứ hai
Đây là nhóm chống Donald Trump. Có thể đa số họ là những cử tri của Đảng Dân chủ Mỹ, nhưng cũng có khi là những cử tri độc lập hay Cộng ḥa.
Điều làm cho họ ghét Donald Trump chính là điều làm cho nhóm kia yêu thích, đó là tính cách “con đực đầu đàn” của ông Trump.
Nhóm thứ hai này chịu ảnh hưởng của xă hội phương Tây nhiều hơn nhóm thứ nhất. Họ không sùng bái kẻ mạnh, mà tin vào những thiết chế dân chủ của Mỹ và phương Tây. Họ có quan điểm cởi mở về xă hội hơn, như chấp nhận những người đồng tính, đề cao vai tṛ phụ nữ, ủng hộ những chương tŕnh trợ giúp xă hội về y tế, người vô gia cư, người tị nạn,…
Những người này trẻ tuổi hơn, có học thức hơn, nhưng cũng có những người lớn tuổi từng là những viên chức của Chính phủ Việt Nam Cộng ḥa.
Bên trên có đề cập đến tỉ lệ người Việt Nam ở Mỹ đi bầu cho Donald Trump là cao nhất trong số các cộng đồng thiểu số, nhưng điều đó không có nghĩa là phần đông người Việt đi bầu cho ông Trump. Và điều này ngày càng bất lợi hơn cho ông Trump và Đảng Cộng ḥa, khi khuynh hướng bầu cử của cử tri người Việt trẻ tuổi là bầu cho Đảng Dân chủ và xa lánh Donald Trump. Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Orange County hồi 2018 chứng minh điều đó. Đây là thành tŕ của phe đỏ từ lâu nay, có cộng đồng người Việt đông đúc nhất nước Mỹ, nhưng vào năm 2018, phe xanh đă thắng lớn ở đây.
Hoạt động chống cộng của nhóm này thầm lặng lơn, như là tổ chức cung cấp máy tính cho những người bất đồng chính kiến ở Việt Nam, tổ chức các lớp huấn luyện xă hội dân sự để tung vào Việt Nam,… Theo nhận xét chủ quan của người viết, th́ nhóm thứ hai này hiểu rơ xă hội cộng sản hơn nhóm thứ nhất.
Cộng sản Việt Nam được lợi khi có sự phân hóa đó?
Câu trả lời rất rơ ràng là họ được lợi.
Sự ồn ào chống cộng của nhóm thứ nhất càng làm cho họ hài ḷng, v́ họ sẽ dùng những h́nh ảnh đó để nói với công chúng trong nước: Đấy bọn chống cộng ồn ào như thế đấy!
Hiện nay các cơ sở ngoại giao của Hà Nội ở Mỹ có khi thậm chí đă không cần kêu cảnh sát bảo vệ khi có những cuộc biểu t́nh xảy ra xung quanh các ṭa đại sứ hay lănh sự của họ.
Tính cách chống cộng của nhóm thứ hai sẽ làm cho Hà Nội e dè hơn.
Có thể là đối với giới trẻ người Việt ở Mỹ hiện nay họ vẫn chưa có những tổ chức mạnh để chống cộng sản, có thể là sắp tới đây các viên chức Hà Nội sẽ không c̣n gặp những cuộc biểu t́nh với nhiều cờ quạt, nhưng họ cũng chẳng thuyết phục được những người Việt trẻ tuổi không chống cộng.
Những người Việt thế hệ trẻ sẽ không chống cộng bằng sự ồn ào mà bằng lư trí. Họ không tin rằng những “con đực đầu đàn” sẽ chống được cộng sản, mà chính những giá trị dân chủ mới là vũ khí chống cộng dài lâu.
Jackhammer Nguyễn, từ San Francisco