Thượng nghị sĩ bang Utah và cũng là cựu ứng viên tổng thống đảng Cộng ḥa Mỹ Mitt Romney đă gay gắt chỉ trích những chính sách của Tổng thống Donald Trump trong ṿng 2 năm qua và cho rằng ông Trump chưa xứng đáng với vai tṛ của người đứng đầu đất nước, khiến hành động này của ông Romney đă bị ông Trump và những người trung thành với Tổng thống lên án.
Hai ông Trump và Romney gặp nhau hồi năm 2016 sau khi ông Trump đắc cử tổng thống
Ông Romney sẽ nhận nhiệm sở vào ngày 3/1 và ông nêu ư kiến này trong bài xă luận trên tờ Washington Post hôm 1/1/2019.
‘Không đủ phẩm cách’
“Chính quyền Trump đă có một bước thụt lùi sâu sắc trong tháng 12,” ông Romney viết và đưa ra những dẫn chứng như là sự ra đi của Bộ trưởng Quốc pḥng Jim Mattis và Chánh văn pḥng Nhà Trắng John F. Kelly, việc bổ nhiệm những người thiếu kinh nghiệm vào các vị trí cao, việc từ bỏ những đồng minh đă từng chiến đấu bên cạnh nước Mỹ và lời tuyên bố ‘thiếu suy nghĩ’ của ông Trump rằng ‘nước Mỹ từ lâu là kẻ khờ khạo trong quan hệ quốc tế’.
“Ai cũng biết rằng ông Donald Trump không phải là lựa chọn của tôi để đại diện cho Đảng Cộng ḥa ra tranh cử Tổng thống,” ông Romney viết tiếp và cho rằng cách hành xử của ông Trump trong ṿng hai năm qua, nhất là trong tháng vừa qua, là ‘bằng chứng cho thấy ông ấy không đáp ứng được tầm vóc của Tổng thống’.
Mặc dù ông Romney cho biết ông đồng t́nh với một số chính sách của ông Trump như giảm thuế cho doanh nghiệp, băi bỏ những quy định kinh doanh phiền hà hay trấn áp hành vi thương mại không công bằng của Trung Quốc, nhưng ông nhấn mạnh chính sách ‘chỉ là một phần trong vai tṛ của Tổng thống’ và rằng cách hành xử của ông Trump ‘đă không giúp định h́nh tính cách đất nước’.
“Một Tổng thống phải đoàn kết chúng ta và khơi nguồn cho chúng ta theo tấm gương của ‘những thiên thần tốt’. Một Tổng thống phải thể hiện những phẩm chất thiết yếu là trung thực và ngay thẳng và nâng tầm những tranh luận quốc gia với sự nhă nhặn và tôn trọng lẫn nhau,” ông phân tích. “Với t́nh trạng đất nước chia rẽ như thế, đầy sự hằn học và giận dữ như thế th́ vai tṛ lănh đạo của Tổng thống trong tính cách cao đẹp hết sức cần thiết.”
'Thế giới lo ngại’
Không những đả kích phẩm cách của ông Trump là không tốt cho đất nước, ông Romney c̣n cho rằng ông Trump đă làm tổn hại vai tṛ của nước Mỹ trên trường quốc tế.
“Từ lâu thế giới đă t́m đến nước Mỹ để đảm nhận vai tṛ lănh đạo. Đương nhiên, sức mạnh kinh tế và quân sự của chúng ta là một phần trong sự lănh đạo đó nhưng cam kết bền vững của chúng ta về cách hành xử có nguyên tắc trong quan hệ quốc tế, về quyền tự do và công lư của tất cả mọi người thậm chí c̣n được trân trọng hơn nữa. Lời nói và hành động của ông Trump đă gây bất b́nh trên toàn thế giới.”
Với chính sách ‘nước Mỹ trên hết’ , Tổng thống Trump triệt thoái khỏi những cam kết đa phương, thể hiện sự hoài nghi với các liên minh, đả kích đồng minh khiến cho nhiều nước trên thế giới đặt dấu hỏi về sự lănh đạo của nước Mỹ.
“Thế giới cần sự lănh đạo của nước Mỹ và nước Mỹ cũng được lợi khi lănh đạo thế giới. Mô h́nh Nga hay Trung Quốc lănh đạo thế giới là mô h́nh chuyên chế, tham nhũng và tàn bạo,” ông Romney nhận định. “Khi thế giới do các chế độ độc tài lănh đạo th́ thế giới đó, và cả nước Mỹ nữa, sẽ không c̣n phồn vinh, không c̣n tự do và không c̣n yên b́nh như trước.”
Theo ông Romney th́ để khôi phục lại vị thế lănh đạo của nước Mỹ th́ ‘cần phải sữa chữa những sai lầm về chính trị ở trong nước’. Ông kêu gọi thúc đẩy những chính chính sách ‘làm cho chúng ta mạnh hơn chứ không phải thúc đẩy sự chia rẽ bằng cách lợi dụng nỗi sợ và sự thù hằn’.
Ông Romney cũng cho rằng lănh đạo nước Mỹ phải bảo vệ những định chế cơ bản của đất nước như tự do báo chí, pháp trị, các tập đoàn và công đoàn có trách nhiệm.
Ông nói rằng với vai tṛ là thượng nghị sĩ, ông sẽ hành xử đúng bổn phận và chức trách với ông Trump cũng như với bất kỳ Tổng thống nào.
“Tôi sẽ ủng hộ những chính sách mà tôi tin rằng phục vụ lợi ích tốt nhất của đất nước và tiểu bang tôi đại diện và chống đối những chính sách đi ngược lại lợi ích đó,” ông viết. “Tôi không có ư định b́nh luận về mỗi ḍng tweet hay từng lỗi lầm, nhưng tôi sẽ lên tiếng chống lại những phát ngôn hay hành động đáng kể nào đó mà gây chia rẽ, phân biệt sắc tộc, phân biệt giới tính, chống di dân, dối trá hay phá hoại các định chế dân chủ.”
'Phản tác dụng’
Ông Trumg đă phản pháo ngay lập tức sau khi bài b́nh luận của ông Mitt Romney được đăng trên Washington Post. “Câu hỏi đặt ra là, ông ta có phải là một ông Flake (ngụ ư nhắc đến thượng nghị sĩ Jeff Flake) thứ hai không?” ông Trump viết trên Twitter. “Tôi thắng lớn, c̣n ông ta th́ không. Ông ta nên vui cho tất cả những người Cộng ḥa mới phải. Hăy v́ tinh thần đồng đội và chiến thắng!”
Jeff Flake là Thượng nghị sĩ măn nhiệm của Cộng ḥa đại diện cho bang Arizona. Ông là người trong cùng đảng thường công khai chỉ trích nặng nề ông Trump và các chính sách của ông.
Phát biểu trước các phóng viên trong Pḥng Bầu dục vào chiều ngày 2/1, ông Trump nhắc lại ông Romney ‘đă cảm ơn ông không hết lời v́ đă ủng hộ cuộc chạy đua vào Thượng viện của ông Romney’ và đặt vấn đề rằng ‘nếu ông Romney cũng đả kích ông Barack Obama mạnh mẽ như vậy th́ ông ấy có lẽ đă thắng cử’.
Những người trung thành với ông Trump bên Đảng Cộng ḥa c̣n lên tiếng quở trách ông Romney ác liệt hơn nữa. Nổi bật trong số này là bà Ronna McDaniel, Chủ tịch của Ủy ban Cộng ḥa Toàn quốc và là cháu gọi ông Romney bằng bác ruột.
“Đối với một thượng nghị sĩ Cộng ḥa mới toanh sắp nhận nhiệm sở th́ hành động đầu tiên là chĩa mũi dùi vào Tổng thống Donald Trump đúng là những ǵ mà Đảng Dân chủ và truyền thông mong muốn và đáng thất vọng và phản tác dụng,” bà McDaniel, người đă đổi họ thời con gái của ḿnh từ Romney thành McDaniel theo lời khuyên của ông Trump, viết trên Twitter.
Muốn ra tranh cử lần nữa?
Thời điểm (ngay trước khi ông Romney bước vào Thượng viện) và giọng điệu của bài xă luận làm nảy sinh nhiều đồn đoán về ư định của ông Romney. Nhiều người cho rằng ông Romney muốn xác định lập trường của ḿnh ở vai tṛ mới là ‘Jeff Flake mới’.
Cũng có người đặt vấn đề liệu ông Romney, người hai lần ra tranh cử Tổng thống và giành được đề cử của Đảng Cộng ḥa hồi năm 2012, có phải đang tỏ dấu hiệu cho thấy ông ấy sẽ thách thức ông Trump trong kỳ bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng ḥa vào năm 2020 để ra tranh cử lần thứ ba?
Vào lúc này khi sắp bắt đầu chiến dịch tái tranh cử, ông Trump dường như không có vẻ ǵ là dễ bị tổn thương trước mối đe dọa nào từ nội bộ Đảng Cộng ḥa. Ông vẫn rất được ḷng các cử tri trong Đảng và thậm chí c̣n được ủng hộ nhiều hơn từ những cử tri tích cực đi bầu nhất.
Tuy nhiên, giờ đây khi Đảng Dân chủ đă kiểm soát Hạ viện cùng với các cuộc điều tra dài đăng đẵng về tất cả các khía cạnh đời sống của ông Trump, ông đang chịu sức ép về sự giám sát và soi mói chặt chẽ hơn của Quốc hội so với hai năm trước.
Theo New York Times, trong ṿng hai năm qua, các nhà lập pháp Cộng ḥa đă giữ im lặng dù họ có những quan ngại về ông Trump hay chỉ trao đổi riêng tư với nhau. Tuy nhiên, bài xă luận của ông Romney đă đánh trúng vào nỗi bất an về ông Trump của các quan chức Cộng ḥa cấp cao – nỗi quan ngại mà cuối cùng cũng khiến một số nghị sĩ công khai nêu lên hồi tháng trước sau khi ông Trump đột ngột tuyên bố rút quân khỏi Syria và Afghanistan.
Một số những người ủng hộ ông Trump nhiệt thành trong Đảng Cộng ḥa đang cảm nhận rằng có mối đe dọa đối với ông Trump trong kỳ bầu cử sơ bộ để t́m ứng viên của Đảng ra tranh cử vào năm 2020. Họ đề xuất thay đổi luật lệ của đảng để đảm bảo khả năng ông Trump được Đảng tái đề cử.
Gọi bài xă luận của ông Romney là ‘sự phản bội chính trị có tính toán’, ông Jevon Williams, thành viên Ủy ban Cộng ḥa Toàn quốc, đă gửi email cho các thành viên khác trong ủy ban rằng Đảng này nên bảo vệ ông Trump bằng cách sửa đổi các điều luật Đảng để khiến cho các ứng viên khác khó có cơ hội thách thức ông trong kỳ đại hội của Đảng vào năm 2020 và thông qua một nghị quyết ủng hộ ông Trump tại kỳ họp mùa đông của Đảng vào tháng này và tuyên bố ông Trump là ‘ứng viên mặc định của Đảng’.
Về phần ḿnh, ông Trump đă cảnh giác khi ông Romney sắp sửa bước vào Thượng viện, tờ New York Times cho biết.
Theo tờ báo này th́ mùa thu vừa rồi, do lo ngại ông Romney sẽ nhanh chóng khẳng định bản thân ở Washington, ông Trump đă yêu cầu lănh đạo phe Cộng ḥa tại Thượng viện Mitch McConnell đừng giao cho ông Romney bất cứ vai tṛ lănh đạo nào.
Nhưng ngay cả khi ông Romney không có vai tṛ chính thức nào trong hàng ngũ Đảng Cộng ḥa ở Thượng viện, các trợ lư của ông Trump vẫn lo ngại rằng mạng lưới gây quỹ rộng khắp của ông Romney sẽ khiến cho ủy ban vận động của Đảng Cộng ḥa khó ḷng mà không nhờ đến ông trong cuộc bầu cử vào năm 2020.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
