Là một người có năng lực, làm giáo sư nhiều năm ở nước ngoài. Anh trở về nước xin việc nhưng bị làm khó đủ chuyện. Cuối cùng cũng chỉ v́ không có "điều này" khiến anh không được nhận.
Tôi có một người bạn là tiến sĩ tốt nghiệp Học viện Kỹ thuật châu Á (AIT), đă làm giáo sư nhiều năm ở một trường đại học Thái Lan, đào tạo nhiều tiến sĩ chuyên ngành. Trường đại học Thái Lan anh giảng dạy bằng tiếng Anh và tiếng Thái.
Vài năm trước, anh hồ hởi trở về nước khi đọc thấy chính sách ưu đăi chuyên gia, lại thấy tỉnh nhà mở trường đại học, anh bèn ứng thí.
Sau khi tiếp anh, người ta biết rơ trường đại học, lĩnh vực của anh, nhưng rất băn khoăn v́ anh không có thư giới thiệu của ai cả. Người ta đ̣i hỏi anh phải có chứng chỉ tiếng Anh. Anh nói anh đă dùng tiếng Anh ba chục năm nay, không c̣n nhớ ḿnh phải có cái chứng chỉ ǵ, nếu cần th́ anh có thể thi bất kỳ chứng chỉ nào, ngoài ra anh c̣n có 6 ngoại ngữ nữa có thể đọc, nói, viết sách và dạy ngoại ngữ đó, nếu cần anh sẽ bổ sung chứng chỉ.
Nhưng cái khó là anh không có lời giới thiệu của một quan chức cấp chính phủ. Nếu có sự “gửi gắm” đó th́ có thể chứng chỉ tiếng Anh hoăn cũng được.
Anh nói với tôi, anh có học tṛ, bạn bè nhiều người làm ở chính phủ, ở các tổ chức quốc tế, nhưng vấn đề là, anh có tự trọng để không hành xử đến mức nhờ họ phải giới thiệu cho ḿnh đến lănh đạo tỉnh. Dù anh biết, có thể chỉ cần một tiếng nói từ trên thôi, nhà trường tất nhiên sắp xếp mọi thứ cho anh.
Anh là người sẵn sàng cống hiến những ǵ ḿnh có sau hàng chục năm giảng dạy ở nước ngoài, chứ không phải là người thất nghiệp xin việc.
Oái oăm thay, khi trở về, anh đă xin thôi chân giáo sư ở nước ngoài, và trở thành thất nghiệp thực sự.
May thay, trường cũ ở Thái Lan thấy t́nh cảnh của anh, lại sẵn sàng nhận anh trở lại. Anh làm thêm 6 năm nữa, gần đây mới chuyển sang giảng dạy luân phiên ở Malaysia và trở về ở trong nước. Bây giờ th́ anh không muốn cống hiến ở đâu nữa, anh mở lớp dạy tiếng Anh, dạy toán tại nhà.
Vừa qua, tôi đi qua địa phương trên đây, đó cũng là quê hương của tôi và anh bạn tôi. Vui chuyện nói lại chuyện năm xưa, một người có chức sắc hiểu chuyện nói: Cũng khó cho tổ chức ở trường đó v́ khi mới lập trường, họ nhận được nhiều trường hợp là “con, cháu” được gửi gắm.
Nếu họ “giải quyết” người này th́ mất ḷng người kia, nên họ cần biết là ai đúng là chuyên gia thứ thiệt, cần soi đến hồ sơ, bằng cấp, chứng chỉ cả, tức là họ cần có “cái ô” để nhà trường đứng ra bảo vệ v́ nếu không làm như vậy th́ ông cấp cao đè được ông cấp thấp.
Những người không được nhận sẽ phản đối v́ họ có cần biết trường nào thứ hạng cao trên thế giới đâu, họ không cần so đo thực tài, chỉ chăm chăm t́m kẽ hở để khiếu nại. V́ thế, những người làm tổ chức ở trường đó cần bằng cấp, cần lời giới thiệu từ “trên” để họ che chắn cho ḿnh, nếu không mất ghế như chơi. Đúng là bằng cấp không bằng bằng ḷng.
Như vậy, vấn đề đă hé mở. Đó là các trường đại học thực chất không tự chủ được cơ cấu bộ máy của ḿnh, không tự quyết nhận người tài.
Trường hợp bạn tôi làm giáo sư ở trường đại học nước ngoài, nhưng không có quan hệ giảng dạy trong nước, không được phong phó giáo sư trong nước th́ các trường trong nước không dám nhận.
Trớ trêu thay, học tṛ của anh về nước, làm phó giáo sư, khi so sánh hồ sơ, th́ hơn hẳn thầy, thầy chỉ là giáo sư ở nước ngoài, chứ trong nước là “chân trắng”.
Trên đây chỉ là câu chuyện về chuyển dịch công việc của một chân giảng dạy đại học, c̣n biết bao nhiêu chuyện khác về tuyển dụng, sử dụng nhân lực trái khoáy ở nước ta? Nếu không có các chính sách chi tiết, nếu không thay đổi tận gốc việc này th́ lời kêu gọi phụng sự tổ quốc đối với những người Việt Nam ở nước ngoài chỉ dừng lại ở mong muốn. Mà có hàng ngàn người Việt Nam tài năng sống trên thế giới và họ không nổi tiếng như Ngô Bảo Châu, Vũ Hà Văn…
Họ không nổi tiếng, nhưng công việc của họ, thành tựu của họ đang vượt xa chuẩn tương ứng trong nước, họ cũng có nguyện vọng được góp sức xây dựng Tổ quốc, nhưng con đường về khúc khuỷu th́ khó có ai vượt qua.
Nếu chúng ta không định chuẩn lại thang bậc giá trị giáo sư ở Việt Nam, th́ việc thực học, thực dạy chưa đâu vào đâu cả.
Chủ trương gọi người tài ở nước ngoài, hay các thủ khoa trong nước về trở thành chuyên viên cấp bộ, hay làm quản lư ở các cơ quan địa phương là rất đáng hoan nghênh, nhưng rơ ràng khi đi vào cụ thể từng trường hợp th́ rất nhiều chuyện.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Tin từ :
:haf ppy:
