Trung Cộng tiếp tục thiết chặt với Nga để chống Mỹ?. Mối quan hệ Nga – Trung đang ở giai đoạn tốt nhất trong lịch sử, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Igor Morgulov nói trong một hội thảo quốc tế có tên “Trung Quốc và Nga: Hợp tác trong một kỷ nguyên mới.”
“Mối quan hệ đối tác Nga – Trung là một ḥn đảo vững vàng trong đại dương biến động. Mối quan hệ Nga – Trung đang chứng kiến thời kỳ tốt nhất trong lịch sử” – ông Morgulov nói.
Thứ trưởng Ngoại giao Nga cũng nói rằng Mạc Tư Khoa và Bắc Kinh đă đưa quan hệ song phương bước sang một trang mới. “Ngày nay, đó là một nhân tố quan trọng của sự phát triển và an ninh quốc gia ở đất nước chúng tôi.” – ông nhấn mạnh.
Nhà ngoại giao Nga cũng khẳng định sự phát triển mối quan hệ Nga - Trung hoàn toàn tương ứng với lợi ích hai bên. “Niềm tin vào sự phát triển tích cực của mối quan hệ giữa chúng tôi dựa vào thực tế rằng hai nước có cả một hệ thống hợp tác được xây dựng trên tất cả các lĩnh vực và có độ an toàn cao.” – ông kết luận.
Theo ông Morgulov, nhiệm vụ tăng doanh thu thương mại giữa Nga và Trung Quốc lên 200 tỷ USD đến năm 2020 là khả thi. Ông cũng nói hợp tác song phương là ch́a khóa tiên quyết để thực hiện những kế hoạch này.
Tuy nhiên, ngay cả khi mối quan hệ đang thắt chặt th́ hai nước vẫn có những vấn đề tồn tại trong bản chất. Đầu tiên, thương mại Trung - Nga vẫn ở thế mất cân bằng, do hạn chế chủ yếu ở ba địa hạt dầu, khí đốt và vũ khí. EU vẫn là đối tác thương mại hàng đầu của Nga trong khi Mỹ là đối tác thương mại hàng đầu của Trung Quốc.
Mặc dù Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ hai của Nga, nhưng Nga lại chỉ đứng thứ 8 với Trung Quốc và chỉ chiếm 2% tổng khối lượng thương mại của Trung Quốc. Nói một cách khác, mặc dù Bắc Kinh và Moscow có thể không ưa phương Tây nhưng Trung Quốc không thể hy sinh thị trường Mỹ, c̣n Nga không thể từ bỏ châu Âu.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh và Tổng thống Nga Putin đều là những nhà lănh đạo mạnh mẽ, với khát vọng giành lại vinh quang trong quá khứ.
Chính sách ngoại giao mới của ông Tập Cận B́nh đưa ra những quan điểm cứng rắn về tranh chấp ở Hoa Đông (với Nhật Bản) và Biển Đông (với các nước Đông Nam Á). Trong khi đó, cả thế giới đă được chứng kiến Putin quyết đoán thế nào trong việc sáp nhập Crimea và xử lư cuộc khủng hoảng ở đông Ukraine. Cả hai đều tin rằng, đất nước của họ không được đối xử công bằng trong quá khứ và đều không tán thành trật tự quốc tế hiện tại.
Tuy nhiên, những điểm tương đồng không khẳng định rằng, hai nhà lănh đạo này sẽ đơn giản sát cánh với nhau. Như người Trung Quốc thường nói, một núi không thể có hai hổ. Cả ông Tập Cận B́nh và Putin đều đang theo đuổi sứ mệnh phục hưng quốc gia, nhưng hai dân tộc không cùng chung chiều dài lịch sử. Dù cả hai đều không thích trật tự thế giới kiểu phương Tây do Mỹ dẫn dắt, nhưng họ lại không chia sẻ tầm nh́n chung về cái gọi là trật tự thế giới mới.
Bắc Kinh từng không "khuất phục" Mạc Tư Khoa thời Chiến tranh Lạnh dù cả hai chung ư thức hệ tư tưởng. Về phần ḿnh, mặc dù đối mặt với những khó khăn to lớn về kinh tế do các biện pháp trừng phạt của phương Tây sau cuộc khủng hoảng Ukraine th́ người Nga cũng thể hiện rơ ràng rằng, những ǵ họ cần là sự ủng hộ về mặt ngoại giao của TQ chứ không phải là viện trợ kinh tế. Mặc dù cả hai nước phải đối mặt với những thách thức về mặt sắc tộc tại Chechnya và Tân Cương, nhưng nh́n nhận của TQ về Đài Loan, Tân Cương và Tây Tạng cũng khiến một số người Nga không tán thành.
Nghĩa là có thể nói, ông Tập Cận B́nh và Putin là hai người "đồng sàng dị mộng" cùng chung mục tiêu chống phương Tây nhưng giấc mơ lại khác hẳn nhau.
Trung Quốc vẫn nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung năng lương bằng cách thắt chặt hợp tác kinh tế với Trung Á - sân sau truyền thống của Nga. Trong khi đó, Nga cũng tăng cường mở rộng thị trường năng lượng sang các quốc gia châu Á khác như Nhật Bản, Ấn Độ, Mông Cổ, Hàn Quốc và thậm chí là cả Triều Tiên. Dù cố ư hay không, th́ sự hợp tác năng lượng của Nga với một số nước châu Á cũng khiến Trung Quốc cảm thấy không thoải mái về mặt chiến lược. Nga cũng rất lo ngại "vành đai kinh tế con đường tơ lụa" của Trung Quốc xuyên qua Trung Á sẽ làm suy yếu ảnh hưởng địa chính trị của Nga ở khu vực này.
Nga là nhà cung cấp vũ khí và công nghệ quân sự quan trọng nhất của Trung Quốc, nhưng Mạc Tư Khoa khá miễn cương trong việc chuyển giao công nghệ hiện đại cho Trung Quốc - một đối thủ cạnh tranh tiềm năng.
Trung Quốc là một cường quốc châu Á với các tham vọng toàn cầu. Nga về mặt lịch sử tự coi ḿnh là một cường quốc châu Âu dù gần đây đă khởi động trục xoay hướng về châu Á. Cả hai nước đă có một lịch sử khá chua chát. Tuy nhiên, sau Chiến tranh Lạnh, họ dường như t́m được động lực để liên kết chống lại bá quyền Mỹ.
Trung Quốc và Nga thiết lập quan hệ đối tác chiến lược vào cuối những năm 1990 khi Mỹ duy tŕ hệ thống đơn cực. Tuy nhiên, mối quan hệ đối tác này chỉ được coi là "trục tiện ích" trong lúc cả hai nước đều hướng tới việc cải thiện quan hệ với Mỹ kể cả lúc công khai tuyên bố chống bá quyền.
Nói một cách khác, cái gọi là quan hệ đối tác chiến lược giữa Nga và Trung Quốc đơn giản chỉ là công cụ ngoại giao của cả hai nước trong cuộc cạnh tranh thu hút sự chú ư từ Mỹ sau Chiến tranh Lạnh.