Tổng thống Donald Trump cho thấy sự cứng rắn của ông trong vấn đề biển Đông. Trước t́nh h́nh Trung Quốc ngày càng có những hành động trái ngang và tham vọng biển Đông. Mới đây Trung Quốc đă có phản ứng nhất định thách thức của Tổng thống Mỹ Donald Trump về tuyên bố chủ quyền phi pháp của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Trong bài phát biểu tại Liên Hợp Quốc (LHQ) ngày 19/9, Tổng thống Trump tuyên bố: “Chúng ta phải bảo vệ các dân tộc của chúng ta, lợi ích của họ và tương lai của họ. Chúng ta phải loại bỏ các mối đe dọa về chủ quyền, từ Ukraine đến Biển Đông.”
B́nh luận này của ông Trump được cho là lời ám chỉ tới Nga và Trung Quốc, theo AFP. Bắc Kinh nhận chủ quyền đối với phần lớn Biển Đông, dù một ṭa án quốc tế ở La Hay, Hà Lan đă bác bỏ tính hợp pháp của tuyên bố này vào năm 2016.
Kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức vào tháng 1, chính quyền của ông đă tiến hành 3 hoạt động tự do hàng hải gần các ḥn đảo mà Trung Quốc chiếm đóng để thách thức tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh.
Ông Lục Khảng (Lu Kang), người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ám chỉ Biển Đông trong tuyên bố tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 20/9: “Hiện nay có một số thời điểm, một số nước đă dùng cái cớ tự do hàng hải để đưa máy bay và hạm đội của họ tới gần biển Hoa Nam”.
“Thực ra, tôi nghĩ rằng đây là hành vi đe dọa chủ quyền của các nước ven biển Hoa Nam”.
Ông Lục tuyên bố t́nh h́nh Biển Đông “đă được làm dịu” nhờ những nỗ lực của Trung Quốc và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á. Ông Lục nói: “Tôi hy vọng các quốc gia có liên quan tôn trọng t́nh h́nh này.”
Tổng thống Trump được nhận định là cứng rắn hơn người tiền nhiệm Obama về nhiều vấn đề liên quan đến Trung Quốc, trong đó có tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông, vùng biển ước tính có 5 ngh́n tỷ đô giá trị thương mại hàng hóa được lưu chuyển qua mỗi năm.
Ông Trump đă phê duyệt kế hoạch trong ṿng một năm, cho phép tàu Hải quân Mỹ đi qua các vùng biển quốc tế mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trái phép. Điều này là một khác biệt lớn với thời Obama, khi hải quân phải xin phép và chờ phê duyệt mỗi lần muốn tiến hành từng hoạt động tự do hàng hải ở Biển Đông.
Ông Obama bị chỉ trích v́ không cho phép hải quân thực hiện các hoạt động tự do hàng hải ở Biển Đông từ năm 2012 đến 2015, trong thời gian đó Trung Quốc ra sức xây dựng đảo và trang bị vũ khí tại vùng biển.
Tổng thống Trump từng chỉ trích ông Obama về chính sách Biển Đông trong một cuộc phỏng vấn với Reuters vào tháng 2. “Điều này không xảy ra dưới chính quyền Trump, điều này đă xảy ra dưới chính quyền Obama. Nhiều thứ đă diễn ra mà đáng lẽ chúng không được phép. Một trong số đó là việc xây dựng một tổ hợp quân sự khổng lồ ở giữa Biển Đông”, ông Trump tuyên bố.