Chúng ta cùng nhau phân tích về tính cách mọt Tổng thống sắp măn nhiệm và một Tổng thống sắp nhậm chức. Hai ông có bài phát biểu chỉ cách nhau 12 giờ, hai nửa ngày. Chúng ta sẽ thấy hai tính cách lớn nhưng hoàn toàn khác nhau.
Theo dơi bài phát biểu từ biệt của Tổng thống Barack Obama và cuộc họp báo của người kế nhiệm Donald Trump 12 giờ sau đó, người ta có thể thấy rất nhiều thứ, nhưng hoàn toàn không nh́n thấy một bản sao nào.
Đề cao vai tṛ người dân
Đêm ngày 10/1 tại Chicago, Tổng thống Barack Obama nói ngắn gọn về những thành quả mà ông đă gặt hái được, và dành phần lớn thời gian để cảnh báo về sức khỏe và sức sống của nền dân chủ Mỹ.
Khoảng 12 giờ đồng hồ sau đó, Donald Trump, người kế nhiệm của ông xuất hiện trên bục, và nói những điều khiến một số người cho rằng nỗi lo của ông Obama là có cơ sở.
Bài phát biểu từ biệt của Tổng thống đương nhiệm Obama bao hàm nhiều thông điệp và vấn đề, nhưng điều mà người dân Mỹ nhận thấy là một nhà lănh đạo sẵn sàng tin tưởng vào người dân và khuyến khích họ tiếp tục đưa đất nước tiến về phía trước.
“Các bạn đă tạo ra sự thay đổi. Các bạn đă đáp lại hy vọng của mọi người, và nhờ các bạn, bằng gần như mọi cách, nước Mỹ trở thành nơi tốt đẹp hơn, mạnh mẽ hơn so với khi chúng ta mới bắt đầu”, ông Obama nói.
“Tôi có nhiệm vụ cuối cùng để đề nghị các bạn trên cương vị tổng thống – cũng là điều tôi đề nghị các bạn khi tôi có cơ hội 8 năm về trước. Tôi đề nghị các bạn hăy tin – không phải tin vào khả năng của tôi có thể mang lại thay đổi, mà tin vào chính các bạn”.
Có thể thấy, bao hàm trong lời phát biểu của ông Obama là sự ghi nhận công lao, đóng góp của người dân cho đất nước, thay v́ nhà lănh đạo.
Người ta so sánh thông điệp của ông Obama với việc ông Trump trong cuộc họp báo đầu tiên trên cương vị mới đă nói rằng ông muốn được thừa nhận v́ đă tư vấn công nghệ rất hiệu quả trong mùa tranh cử.
“Chúng tôi nhận được tin rằng họ đang cố gắng tấn công máy tính (của đảng Cộng ḥa), nhưng họ không thể. Và tôi nghĩ tôi có chút ít công lao v́ tôi đă nói với Reince, và Reince đă làm việc một cách phi thường, nhưng tôi nói tôi muốn (các máy tính của đảng Cộng ḥa) được bảo vệ mạnh mẽ trước những cuộc tấn công tin tặc”, ông Trump nói.
Việc ông Trump có thực sự khuyên đảng Cộng ḥa về hiểm họa an ninh mạng hay không rất khó xác minh, v́ thế câu nói này có thể khiến người ta hoài nghi.
Hai tính cách lớn
Người dân Mỹ có thể nh́n ra hai nhà lănh đạo khác nhau hoàn toàn từ hai bài phát biểu vừa rồi.
Một bài thúc giục cử tri tiếp tục tin vào sức mạnh cốt lơi của hệ thống chính trị Mỹ, c̣n một bài khiến lời kêu gọi đó thật khó để chấp nhận.
Ví dụ, ông Obama nhắc nhở về “lời kêu gọi của quốc gia đối với các công dân”, và đề nghị người dân cùng đóng góp cho nền dân chủ. “Nó cần bạn, không chỉ khi có một cuộc bầu cử, không chỉ khi lợi ích hạn hẹp của chính bạn bị đe dọa, mà cần bạn suốt đời”.
Ngay sau đó, ông Trump trong cuộc họp báo không chỉ yêu cầu được thừa nhận công sức v́ ông đă góp phần bảo vệ hệ thống máy tính của đảng Cộng ḥa, mà c̣n tuyên bố: “Không ai từng thu hút đám đông như Trump đă từng. Bạn biết chứ. Bạn không thích viết bài về điều đó, nhưng cũng được thôi”.
Ông Obama nhấn mạnh tầm quan trọng của người dân. C̣n ông Trump nhấn mạnh ông đă làm những việc ấn tượng như thế nào.
Một khác biệt quan trọng giữa bài phát biểu từ biệt và một cuộc họp báo là ông Obama có bài chuẩn bị trước, c̣n ông Trump phải trả lời câu hỏi tức th́ của phóng viên.
Tuy nhiên, người ta nh́n thấy những khác biệt cực kỳ lớn giữa hai người này nổi lên quá rơ ràng qua giọng điệu và thái độ thể hiện.
Ông Obama đă nói trong bài phát biểu: “Theo một kiểu tranh luận lành mạnh, chúng ta sẽ ưu tiên nhiều mục tiêu khác nhau và nhiều phương thức khác nhau để đạt được mục tiêu đó.
Nhưng khi thiếu vắng nền tảng cơ bản chung, không sẵn sàng tiếp nhận thông tin mới, không thừa nhận đối thủ của ḿnh có ư kiến riêng của họ, và không thừa nhận tính đúng đắn của khoa học và suy luận, th́ chúng ta sẽ tiếp tục đi qua nhau, không có nhận thức chung và không thể thỏa hiệp”.
Chỉ khoảng 12 giờ đồng hồ sau đó, người ta nhận thấy thật khó để t́m ra nền tảng cơ bản chung, khi tổng thống đắc cử nói một cách rời rạc về nhiều chủ đề mà ông có vẻ không hiểu sâu.
Khoảng một năm trước, David Axelrod, cố vấn cấp cao của ông Obama, từng nói: “Các cuộc bầu cử tổng thống mở được định h́nh bởi những quan điểm về phong cách và cá tính của người sắp từ nhiệm. Cử tri hiếm khi muốn chọn bản sao của thứ họ đă có”.