Bà Jayalalithaa Jayaram, thủ hiến bang Tamil Nadu được cho là “người đàn bà thép” của đất nước Đông Á- Ấn độ. Khi bước chân vào chính trường đầu những năm 1980, bà Jayaram nhanh chóng trở thành một trong những lănh đạo chính trị nổi tiếng nhất Ấn Độ. Bà đă ra đi đột ngột ở tuổi 68 v́ lâm bệnh nặng.
Sự ra đi của nữ chính trị gia được mệnh danh là "người đàn bà thép" của Ấn Độ đă tạo ra làn sóng tiếc thương trên toàn đất nước Nam Á.
"Người đàn bá thép" của Ấn Độ Jayalalithaa Jayaraman (ảnh: Indian Times)
Vào ngày 5/12, đất nước Ấn Độ rúng động trước sự ra đi đột ngột của bà Jayalalithaa Jayaraman - thủ hiến bang Tamil Nadu, một trong những chính trị gia có ảnh hưởng nhất quốc gia Nam Á này. Bà Jayaraman, 68 tuổi, qua đời tại bệnh viện Apollo ở thành phố Chennai sau khi được phẫu thuật do đột quỵ trước đó một ngày. Mất mát này đă tạo ra làn sóng tiếc thương trên khắp đất nước, đặc biệt là tại bang Tamil Nadu. Tại đây, biển người đưa tang khóc lóc hướng tới hội trường công cộng Rajaji, nơi đặt thi thể bà Jayalalithaa. Hàng ngh́n cảnh sát được triển khai để giữ trật tự. Nhiều người khóc nức nở, một số kêu than ai oán, một số ngất đi.
Jayalalithaa Jayaram sinh ngày 24/2/1948 tại bang Mysore (nay thuộc bang Karnataka), Ấn Độ. Ông nội của bà từng làm bác sĩ phẫu thuật phục vụ cho hoàng gia Mysore. Cha của bà, một cựu luật sư, qua đời khi bà mới 2 tuổi. Mẹ của Jayaram sau đó đă để lại con gái cho một người chị gái của ḿnh nhờ nuôi hộ rồi lên đường t́m kiếm cơ hội việc làm tại một thành phố khác. Sau này, Jayaram chuyển đến sống với mẹ tại thị trấn Madras, bang Tamil Nadu vào năm 1958. Tại đây, Jayaram theo học một trường ḍng và với sự chăm chỉ cùng trí thông minh, bà nhanh chóng trở thành một trong những sinh viên xuất sắc nhất tại đây.
Mặc dù vậy, sự nghiệp của Jayaram lại bắt đầu với nghiệp vũ công nhờ được đào tạo bài bản các loại h́nh khiêu vũ từ nhỏ. Đặc biệt con đường danh vọng của Jayaram chỉ cất cánh khi bà lấn sân sang điện ảnh vào năm 1948. Vào những năm 60, 70 của thế kỷ trước, Jayaram là cái tên nổi tiếng trong làng giải trí Ấn Độ với vai tṛ là diễn viên kiêm ca sĩ. Gia tài hoạt động nghệ thuật của bà gồm hơn 100 bộ phim cùng hàng loạt giải thưởng điện ảnh uy tín. Vào năm 1972, nữ nghệ sĩ sinh năm 1948 được chính quyền bang Tamil Nadu trao tặng giải thưởng Kalaimamani cho những đóng góp xuất sắc của bà trong lĩnh vực văn hóa và nghệ thuật.
Bà Jayaram thời c̣n hoạt động nghệ thuật (ảnh: Quora)
Vào năm 1980, người đẹp màn bạc Ấn Độ từ chối mọi lời mời đóng phim. Trước những lời đồn thổi về việc bà bị các nhà làm phim quay lưng v́ đă “hết thời”, Jayaram bất ngờ tuyên bố “đoạn tuyệt” với nghệ thuật và chính thức dấn thân vào chính trường. Dưới sự d́u dắt của ông M.G. Ramachandran – một cựu diễn viên điện ảnh, đồng thời là thủ hiến bang Tamil Nadu, bà gia nhập đảng AIADMK do chính Ramachandran thành lập. Sau khi ông qua đời năm 1987, bà tuyên bố ḿnh là người thừa kế chính trị và nắm quyền kiểm soát đảng AIADMK.
Năm 1991, dưới sự lănh đạo của Jayaram, đảng AIADMK đă giành chiến thắng đầu tiên trong lịch sử tại cuộc bầu cử ở bang Tamil Nadu. Chiến thắng này đă đưa nữ chính trị gia trở thành thủ hiến là nữ giới đầu tiên, và cũng là thủ hiến trẻ nhất của bang Tamil Nadu. Ấn Độ vốn là một quốc gia bảo thủ và có cái nh́n khe khắt với phụ nữ, do vậy thắng lợi của bà Jayaram đă gây tiếng vang lớn và thổi một làn gió mới vào đời sống chính trị của quốc gia này.
Jayaram có một sự nghiệp chính trị sóng gió hệt như trong phim. Bà bị buộc tội tham nhũng nhiều lần và phải trải qua hai đợt tù giam ngắn, lần gần đây nhất là vào năm 2014. Phán quyết này làm dấy lên các cuộc biểu t́nh và thậm chí là những vụ tự sát. Hàng ngàn đạo diễn, diễn viên, nhà sản xuất đă tuyệt thực để yêu cầu thả bà Jayaram. Phán quyết được dỡ bỏ năm 2015 và bà trở lại giữ chức vụ.
Mặc dù vậy, xét về tổng thể, nhiều người vẫn ngưỡng mộ bà Jayalalitha và cho rằng bà đóng vai tṛ rất quan trọng trong sự phát triển của Tamil Nadu - một trong những bang có ảnh hưởng lớn nhất về kinh tế ở Ấn Độ. Bà được những người ủng hộ gọi là "amma" hay "mẹ" và phong cách chính trị dân túy của bà được nhiều người tại bang Tamil Nadu tôn sùng.
Trên cương vị thủ hiến Tamil Nadu bốn nhiệm kỳ, nữ chính trị gia được mệnh danh là “Người đàn bà thép của Ấn Độ” dành cả cuộc đời ḿnh cho người nghèo. Bà là người đưa ra sáng kiến thực hiện "bếp ăn amma" nhằm phục vụ các bữa ăn giá rẻ cho hàng trăm ngàn người mỗi ngày, tặng máy tính, xe đạp cho học sinh, trợ cấp gạo và thực phẩm cho người nghèo, gia súc cho nông dân, tạo điều kiện cho họ thoát khỏi đói nghèo. "Bà ấy là đấng cứu tinh của người dân", Vasanthi, một nhà văn nổi tiếng người Tamil cho biết.
Người dân bang Tamil Nadu khóc thương cố thủ hiến Jayaram (ảnh: EPA)
Sự ra đi của Jayaram hôm 5/12 đă để lại mất mát lớn đối với Ấn Độ, đặc biệt là với người dân bang Tamil Nadu. Trước đó khi hay tin bà bệnh, hàng ngàn người ủng hộ đă tập trung ngoài bệnh viện cầu nguyện cho bà. Sau đó khi bệnh viện chính thức xác nhận bà đă qua đời, rất nhiều người khóc thương. Bất kể đêm khuya, hàng trăm người đă xếp hàng trên các con đường dẫn ra khỏi bệnh viện để chờ xe chở bà đi qua.
"Lănh tụ kính yêu của chúng tôi, người đàn bà thép của Ấn Độ... Amma, đă không c̣n nữa", Đảng AIADMK của bà thông báo. Họ cũng treo cờ rủ để tang bà. Trong khi đó, đích thân Thủ tướng Narendra Modi đă đến Chennai để dự đám tang. Ông bày tỏ "đau buồn sâu sắc" trước sự ra đi của Jayaram, nói rằng sự ra đi của bà "đă để lại một khoảng trống rất lớn trên chính trường Ấn Độ". Ông cũng ca ngợi bà là người "gắn bó với người dân, quan tâm đến phúc lợi của người nghèo, phụ nữ và người thiệt tḥi". Bang Tamil Nadu tuyên bố để tang bà trong bảy ngày, và đóng cửa các trường học công sở trong ba ngày.