Khi đi bộ th́ tốt nhất nên đi trên mặt phẳng, tránh đường gập ghềnh, nhiều đoạn dốc hay cầu thang. Đặc biệt, nên lưu ư việc leo cầu thang nhiều khi đi bộ không hề tốt như mọi người nghĩ, nhất là với người có trọng lượng cơ thể lớn hoặc “có vấn đề” ở vùng gối. Bởi lẽ, khi di chuyển trên cầu thang, lực tác động lên khớp gối sẽ gấp 3 lần b́nh thường. Nên tập vừa sức, nếu có dấu hiệu đau khớp, nhức khớp hay mỏi cơ th́ cần xem lại chế độ tập luyện.
Thể dục đi bộ tuy đơn giản nhưng có thể lợi bất cập hại nếu tập không vừa sức, sai tư thế hoặc người tập có sẵn một số vấn đề về sức khỏe
Bị chấn thương dây chằng và sụn chêm đầu gối phải do té ngă lúc chơi quần vợt, anh N.T.T (37 tuổi; trú quận G̣ Vấp, TP HCM) phải ở nhà dưỡng thương vài tuần cho đến khi được bác sĩ (BS) cho phép vận động trở lại.
Đi bộ để bắt... Pokémon
Tạm thời không chơi quần vợt nữa, anh T. chọn phương pháp đi bộ. Sau vài ngày luyện tập, anh cảm thấy cơn nhức ở bên chân đau giảm bớt nên hào hứng tăng dần quăng đường và chọn nơi có nhiều dốc, cầu thang để đi.
Sau gần 1 tuần “đổ mồ hôi” với bài tập đi bộ và cố gắng “tập nặng cho khỏe” theo cách nghĩ cá nhân, bên chân từng bị chấn thương của anh T. không c̣n cảm giác dễ chịu, bớt đau như những ngày đầu mà bất ngờ đau nặng thêm và có dấu hiệu sưng phù. Người bạn BS từng chữa cho T. biết chuyện cứ trách măi v́ anh không chịu hỏi kỹ trước khi chọn phương án tập luyện.
Đi bộ không phải là bài thể dục đơn giản như mọi người thường nghĩ Ảnh: HOÀNG TRIỀU
Chuyện của ông H.V.D (61 tuổi) th́ khá hài hước. Thấy con trai suốt mùa hè chỉ ngồi chơi game, năn nỉ lắm mới chịu vận động bỗng mấy tuần nay lại vui vẻ ra công viên, ông thầm t́m hiểu và biết cu cậu đang ghiền Pokémon GO. Đây là một tṛ chơi buộc người ta phải di chuyển để t́m bắt Pokémon và “luyện” cho các chú Pokémon của ḿnh thêm mạnh. Thấy hay hay và cũng đang ngán đi bộ thể dục mỗi sáng, ông D. thử chơi và buổi tập đi bộ trở nên hào hứng thấy rơ.
Tuy nhiên, ông D. lại nhanh chóng nghiện “món” này nên thay v́ thỉnh thoảng mới mở điện thoại, ông cầm suốt nó để hy vọng bắt được các chú Pokémon lạ trên đường đi. Sau vài ngày tập thể dục kiểu mới, ông phải đi châm cứu v́ cột sống cổ đau ê ẩm. Vừa đi bộ vừa “chúi mũi” vào điện thoại tạo ra một tư thế cúi gập cổ không hề tốt, chưa kể một lần ông đă bị vấp té v́ quá chăm chú nh́n màn h́nh mà không chịu quan sát đường đi.
Có chấn thương cũ: Coi chừng
Theo BS Vương Hữu Định, Trưởng Khoa Chấn thương Chỉnh h́nh Bệnh viện (BV) Đa khoa Vạn Hạnh, đi bộ là bài tập thể dục rất tốt, tăng cường sự dẻo dai cơ bắp và dễ thực hiện, người trẻ hay người già đều có thể tập. Tuy nhiên, ở người lớn tuổi, quá tŕnh tạo xương, sụn mới kém đi nhiều nên không ít trường hợp, nếu sử dụng “phí phạm” có thể làm hệ xương khớp hư hỏng nhanh hơn.
V́ thế, người lớn tuổi khi đi bộ không nên đi quá nhanh và quá nhiều, nhất là những người không có thói quen vận động thường xuyên từ thời trẻ. Nếu người nào đi bộ về mà đau ê ẩm, mỏi nhừ các khớp… th́ rất có thể đă tập quá sức và vô t́nh gánh lấy các tổn thương cơ, xương, khớp - tuy là tổn thương nhỏ nhưng lâu ngày sẽ gây hại không ít cho sức khỏe.
TS-BS Nguyễn Tiến Lư, Phó Giám đốc BV Chỉnh h́nh và Phục hồi chức năng TP HCM, cho rằng việc đi bộ nghe đơn giản nhưng nếu người nào có vấn đề ở vùng chân th́ nên cân nhắc và có thể hỏi ư kiến BS khi quyết định lựa chọn môn thể dục, thể thao nào đó. Ví dụ, với người vừa tạm hồi phục sau chấn thương dây chằng hay người bị thoái hóa khớp gối th́ đi bộ không hẳn là bài tập tốt bởi sẽ tạo áp lực bất lợi lên vùng gối. Nếu thay bằng bài tập đạp xe tại chỗ hay bơi lội th́ vừa tốt cho sức khỏe tổng thể vừa tốt cho cả vùng từng bị chấn thương.
Tập sai cách sẽ có hại
BS Lư khuyên khi mới tập luyện hay tập lại sau một thời gian tạm ngưng, nên có khởi đầu nhẹ nhàng trong những ngày đầu rồi từ từ tăng dần. Lư do là cơ thể đă quen với việc ít vận động, nay đột nhiên tập quá nặng th́ khó tránh những cơn đau, những chấn thương vi thể… Khi tập nên chú ư uống bù nước và có chế độ dinh dưỡng hợp lư. Nếu v́ mục đích giảm cân mà ăn uống kiêng khem quá độ song song với tập luyện th́ không tốt chút nào.
Các chuyên gia lưu ư trong lúc tập thể dục, thể thao, nhiều người đă kết hợp nghe nhạc, nghe đài cho “đỡ buồn”… Tuy nhiên, nếu hành động đó tạo ra tư thế xấu, như cúi gập cổ để nh́n vào màn h́nh smartphone, th́ không nên. Cũng cần loại bỏ suy nghĩ không đúng như đi bộ chỉ là bài thể dục đơn giản, không tiêu tốn nhiều sức lực, thậm chí chỉ để “vận động”, “tập sao cũng được”… Thực ra, đi bộ là bài thể dục đốt cháy nhiều năng lượng và tác động đến nhiều hệ thống trong cơ thể. Cũng như tất cả các môn thể dục - thể thao khác, đi bộ sai phương pháp th́ chắc chắn có hại.
Vietbf @ sưu tầm.