Gần đây mối quan hệ giữa Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đang có nhiều chuyển biến tốt đẹp.Khi Tổng thống Erdogan sẽ lựa chọn Nga để thay đổi vận mệnh đất nước.Vậy Tổng thống Putin sẽ mong muốn điều ǵ từ Thổ Nhĩ Kỳ?
Tờ Sputnik dẫn lời chuyên gia phân tích cao cấp có bút danh The Saker nhận định, trong t́nh h́nh biến động thời gian qua,Thổ Nhĩ Kỳ đang đứng giữa hai ngă đường cần phải lựa chọn, hoặc đi theo giấc mộng bá chủ toàn cầu của Mỹ, hoặc trở thành một quốc gia tự do cùng với quốc tế hướng tới xây dựng một trật tự thế giới đa cực.
Cuộc gặp mặt gần đây giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ ông Recep Tayyip Erdogan đă đặt ra một câu hỏi cho giới quan sát rằng, liệu nhà lănh đạo Thổ Nhĩ Kỳ có đang thay đổi mục đích của ḿnh trong tṛ chơi địa chính trị đang diễn ra ở Trung Đông hay không?
Thông tin từ cuộc gặp cho thấy Ankara và Moscow đă tuyên bố thành lập một "cơ chế" mới hợp tác ở Syria. Cơ chế mới sẽ bao gồm hợp tác chia sẻ t́nh báo, ngoại giao và quân sự giữa hai nước.
Bên cạnh đó Ngoại trưởng Mevlut Cavusoglu c̣n lấp lửng rằng Thổ Nhĩ Kỳ "có thể t́m kiếm các lựa chọn khác ngoài NATO trong hợp tác công nghiệp quốc pḥng", dù lựa chọn ưu tiên của Ankara từ trước tới nay luôn là hợp tác với các đồng minh NATO. Phát biểu này đă khiến phương Tây bất ngờ và càng khiến Mỹ và EU lo ngại về sự xích lại ngày càng gần hơn của Nga-Thổ.
Công ty dự báo chiến lược Stratfor cho rằng Ankara "rất có khả năng sẽ nhượng bộ với Iran và Nga về vấn đề Syria". Ankara sẽ sớm thành lập một liên minh với Nga và Iran, để từ đó "sẽ mềm mỏng hơn về lập trường của ḿnh về sự tại vị của Tổng thống Bashar al-Assad".
"Rất khó để dự đoán những ǵ ông Erdogan sẽ làm tiếp theo, một phần v́ tính cách khó đoán và phần khác là hoàn cảnh khách quan lúc này của Thổ Nhĩ Kỳ", chuyên gia The Saker nói với Sputnik.
"Tuy nhiên khả năng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải nhượng bộ với Nga và Iran là dễ xảy ra, điều này chủ yếu là do mối quan hệ truyền thống của Thổ Nhĩ Kỳ với NATO, Mỹ và EU đă xấu đi nhiều", ông nhận định thêm.
Tuy nhiên chuyên gia này tin rằng Erdogan có thể "hứa nhiều nhưng không hẳn sẽ thực hiện". Người Nga biết rất rơ điều này và có vẻ "không tin tưởng thực sự" Erdogan trong cuộc gặp tại điện Kremlin.
"Một mặt, hầu hết các nhà phân tích Nga thấy Erdogan là một người đàn ông thông minh, nhưng cũng là một nhân vật chính trị nguy hiểm khó có thể tin tưởng. Nhưng mặt khác, Thổ Nhĩ Kỳ là một đất nước rộng lớn, quyền lực mạnh mẽ, có vị trí chiến lược, hơn nữa là một quốc gia hàng xóm với Nga. Do đó Nga chỉ đơn giản là phải cố gắng thiết lập mối quan hệ tốt nhất có thể với bất cứ ai đang nắm quyền ở Thổ Nhĩ Kỳ, thậm chí là cả với một nhân vật khó chịu như Erdogan", chuyên gia The Saker nói với Sputinik.
Thêm vào đó, ông nhận định dù Erdogan một lần nữa lặp lại lời cáo buộc của ông rằng Tổng thống Assad cần phải ra đi nhưng việc người đứng đầu Thổ Nhĩ Kỳ dần thay đổi giọng điệu của ḿnh là điều có thể.
The Saker lưu ư rằng, có rất nhiều bằng chứng gián tiếp cho thấy Mỹ đă biết trước và không phản đối cuộc đảo chính hoặc xa xôi hơn đă ngầm ủng hộ cuộc binh biến. V́ vậy, khi Erdogan nhận thức được điều này, ông thực sự không có lựa chọn nào tốt hơn ngoài việc ngả về phía Nga.
Điều đáng nói rằng Tổng thống Putin lại là người đầu tiên trong số các nhà lănh đạo nước ngoài lên án cuộc đảo chính và đưa cánh tay giúp đỡ tới Ankara.
Mục tiêu của Nga ở Syria là minh bạch hơn
Có một lư do tại sao chính sách ở Trung Đông của Washington bị nhiều nước khác và cả bên trong nước Mỹ đều nghi ngờ, đặc biệt điều này càng rơ ràng hơn trong một số tài liệu gần đây.
Báo cáo của Nhóm Đặc trách (Task Force) thuộc Hạ viện Mỹ mới tiết lộ cho biết, nhiều thông tin về hoạt động của Mỹ ở Syria đă bị thay đổi và không được cung cấp đầy đủ từ Lầu Năm Góc và CIA, theo Sputnik
Điều này đă dấy lên những câu hỏi hoài nghi rằng Lầu Năm Góc và CIA đang thực sự làm ǵ ở Syria mà phải che giấu thông tin như vậy.
Chuyên gia The Saker cho rằng, "các hoạt động của Mỹ ở Syria thực tế không khác với những ǵ Mỹ đă làm ở Afghanistan hơn 30 năm trước đây. Theo đó, Mỹ đă sử dụng những nhóm chiến binh ḍng Sunni cực đoan trong nhiều cuộc chiến tranh (Chechnya, Bosnia, Kosovo, Afghanistan, Iraq, Iran, Yemen, v.v...)" dưới danh nghĩa hoạt động theo kiểu chiến binh tự do hoặc đối lập ôn ḥa để phục vụ cho mục đích của ḿnh".
Có những dấu hiệu cho thấy một điều kỳ lạ rằng, dường như Mỹ đang có nhiều hơn một chính sách đối ngoại ở Syria trong thời điểm hiện tại.
Nó bao gồm chính sách đối ngoại chính từ Nhà Trắng, nhưng lại đan xen với chính sách của đảng Cộng ḥa trong Quốc hội, một chính sách đối ngoại từ Lầu Năm Góc và tất nhiên, có cả những quyết định từ CIA. Và mỗi cơ quan này đều theo đuổi các mục tiêu chồng chéo và hiếm khi giống nhau.
Ngược lại, mục tiêu của Nga rơ ràng và minh bạch hơn, khi đất nước này đă có hơn 30 năm chiến đấu chống lại chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo. Ngoài ra, Moscow và Tehran c̣n phản đối chủ nghĩa khủng bố Wahhabi trên toàn thế giới .
Dù Erdogan có ngả về phía Nga hay không, The Saker cũng cảnh báo rằng dù là tư tưởng Hồi giáo hay "chủ nghĩa Ottoman", cả hai cũng đều được chứng minh từ lâu về sự nguy hiểm tiềm tàng cho khu vực Trung Đông.
Điều Moscow cần là một Thổ Nhĩ Kỳ ổn định và từ bỏ "ảo tưởng đế quốc" của ḿnh.