Khi ứng cử viên Donald Trump đang trở thành đại diện chính thức cho Đảng Cộng ḥa, đảng này chịu rất nhiều thất bại lịch sử.
Với việc hai đối thủ cuối cùng bỏ cuộc, ứng cử viên Đảng Cộng ḥa Donald Trump đang “một ḿnh một ngựa” hướng đến đại hội của đảng Cộng ḥa. Điều này tương đương với việc Donald Trump trở thành đại diện duy nhất của Đảng Cộng ḥa. Đây là thất bại thảm hại nhất của một đảng chính trị Mỹ trong lịch sử hiện đại, trang b́nh luận Vox nhận định.
Một đại hội đảng bị tẩy chay
Cựu ứng cử viên tổng thống đảng Cộng ḥa năm 2012 Mitt Romney cho biết ông sẽ vắng mặt tại đại hội toàn quốc đảng Cộng ḥa vào tháng 7 sắp tới, tờ Boston Globe cho biết. Ông Romney từng gọi Donald Trump là một kẻ “giả tạo và gian lận” trong một bài diễn văn hồi tháng 3-2016.
Cựu ứng cử viên nói với tờ Boston Globe rằng ông sẽ không bầu cho Trump và sẽ không xuất hiện tại lễ đăng quang của Trump trong đại hội của đảng Cộng ḥa tại Cleveland. Ông từng chế giễu Trump không đưa ra tờ khai thuế và cảnh báo rằng tỉ phú này sẽ đem lại nguy hiểm cho nước Mỹ. Khi ông Trump đang đạt được đà chiến thắng, ông Romney đă quyết định cáo lui khỏi giới truyền thông.
Hai tổng thống đảng Cộng ḥa duy nhất c̣n sống là George H.W. Bush và George W. Bush thông báo họ cũng sẽ không dự đại hội của đảng Cộng ḥa vào đợt này. Một người nổi tiếng khác cũng có ư định tương tự là thượng nghị sĩ John McCain, cựu ứng cử viên tổng thống đảng Cộng ḥa năm 2008 hiện đang có vận động bầu cử mạnh mẽ tại Arizona.
Ứng cử viên đảng Cộng ḥa năm 1996 Bob Dole được cho là người duy nhất đáp lại lời mời tham dự đại hội tại Cleveland lần này. Trong quá khứ, gia tộc Bush cũng từng bỏ qua một đại hội năm 2012 khi ông Romney được ứng cử chức tổng thống. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, ông McCain vẫn đến dự và có một bài diễn văn sôi nổi ca ngợi ứng cử viên của đảng Cộng ḥa.
Việc Romney tẩy chay Trump trước công chúng gợi nhắc đến cha ông George Romney, người vào năm 1964 từng thúc giục đảng Cộng ḥa loại bỏ “những kẻ cực đoan”. Tuy nhiên, nỗ lực của cha ông Romney vẫn thất bại. Barry Goldwater sau đó trở thành ứng cử viên của đảng Cộng ḥa và điều này khiến ông George rất tức giận.
Ông này sau đó đă viết thư cho Goldwater để bày tỏ sự phản đối của ḿnh. “Khi càng ngày càng nhiều những phần tử cực đoan ḍm ngó đến vị trí lănh đạo đảng Cộng ḥa, chúng ta không thể giành lại sự tôn trọng của dân tộc và dẫn đến sự tái sinh cần thiết về tinh thần, đạo đức và chính trị” - ông George Romney từng viết. Ông Mitt Romney cũng nhắc đến cha ḿnh trong một cuộc phỏng vấn gần đây với báo Boston Globe: “Ông ấy đă không chấp nhận chiến thắng của Goldwater. Và tôi cũng như cha ḿnh, tôi không ủng hộ Donald Trump. Tôi sẽ không bầu cho ông ấy”.
Các cựu ứng viên vị trí đại diện tranh cử tổng thống của đảng Cộng ḥa khác như Jeb Bush, Lindsey Graham cũng tuyên bố sẽ không ủng hộ vị tỉ phú New York vào tháng 11 tới.
Cựu ứng cử viên tổng thống đảng Cộng ḥa năm 2012 Mitt Romney (phải) tuyên bố sẽ tẩy chay chiến thắng của ông Donald Trump (trái).
Một chủ tịch Hạ viện “bất lực”
Vào ngày 5-5, trong cuộc phỏng vấn với CNN, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan thành thật chia sẻ chưa thể ủng hộ ông Trump: “Tôi hy vọng được ủng hộ ứng viên của đảng. Và tôi mong muốn thực hiện điều đó. Nhưng ở thời điểm hiện tại, phải thú thực rằng tôi vẫn chưa sẵn sàng. Nhưng tôi nghĩ điều cần thiết là chúng tôi cần phải đoàn kết đảng và tôi nghĩ phần lớn gánh nặng của việc hợp nhất các bên trong đảng thuộc về ứng viên tiềm năng”.
Phát ngôn của ông Ryan gây bất ngờ cho nội bộ đảng Cộng ḥa nhưng nhất quán với các tuyên bố trước đây của ông. Trong quá khứ, chính trị gia này đă nhiều lần phản đối những tuyên bố quá khích về di dân Hồi giáo, Latin, xúc phạm phụ nữ,… trong quá tŕnh vận động tranh cử của ông Trump.
Tuy vậy, với tư cách là chủ tịch Hạ viện, ông Ryan phải chịu áp lực rất lớn từ nội bộ đảng. Khi trao đổi với Politico, đại biểu khác của đảng Cộng ḥa Lynn Westmoreland nói: “Tôi thật sự không hiểu được Paul đang suy nghĩ ǵ”. Tương tự, đại biểu Dennis Ross cũng cho biết: “Hăy tin tôi, tôi không thuộc bầu đoàn của Trump nhưng tôi sẽ ủng hộ Trump và không đồng t́nh với ư kiến của Paul”.
Phía trên chỉ là đại diện cho một nhóm không nhỏ các đại biểu ủng hộ Trump, người mà như Renee Ellmers, nữ đại biểu của đảng Cộng ḥa, “đang đối thoại với người dân Mỹ mà chúng ta, đặc biệt là những người Cộng ḥa, đă bỏ qua trong suốt nhiều năm”. Ngược lại, nhóm khác thể hiện sự ủng hộ quan điểm của Ryan như Barbara Comstock, Charlie Dent. Sự bất đồng quan điểm này đă đẩy đảng Cộng ḥa nói chung và bản thân Paul Ryan nói riêng vào t́nh thế lưỡng nan khi phải vừa đảm bảo lợi thế của đảng trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới vừa phải đảm bảo giữ vững những giá trị của đảng.
Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan bị các đồng minh gây sức ép, buộc phải đối thoại với Donald Trump.
Trước áp lực trên, một ngày sau khi có cuộc phỏng vấn với CNN, đại diện của Trump và Ryan thông báo hai chính trị gia sẽ có cuộc gặp mặt vào ngày 12-5 tới. Thông cáo cho biết: “V́ cả hai cùng nói cần sự đoàn kết đảng, cuộc gặp mặt sẽ được thiết kế để thảo luận về những nguyên tắc và ư tưởng của đảng Cộng ḥa có thể nhận được sự ủng hộ của người dân vào tháng 11”.
Đây được xem như một động thái tích cực cả hai để cùng thống nhất những điểm bất đồng quan điểm và t́m ra giải pháp khả thi nhất trong t́nh h́nh hiện tại. Tuy nhiên, vị chính trị gia - tỉ phú Trump cho rằng: “Tôi đă đồng ư gặp nhưng không chắc cuộc gặp gỡ sẽ thành công”.
Một thất bại lịch sử
Trang mạng Vox b́nh luận đảng Cộng ḥa đă thất bại trong việc thực hiện khả năng cơ bản của một đảng chính trị là lựa chọn ra một ứng cử viên đúng theo mong muốn và ư chí của ḿnh, và đủ khả năng để cạnh tranh cho vị trí tổng thống Mỹ. Thay vào đó, đảng này đang đề cử một người “vừa kiêu ngạo vừa thù địch với mọi tư tưởng cốt lơi của bảo thủ” của đảng Cộng ḥa.
Từ đầu quá tŕnh vận động tranh cử cho đến nay, khi cuộc đua nội đảng sắp ngă ngũ, ông Donald Trump vẫn chưa đưa ra một h́nh dung cụ thể nào về các chính sách mà ông sẽ thực hiện nếu chiến thắng. Phe bảo thủ của nước Mỹ đang “đặt cược” cuộc tranh cử tổng thống vào một ứng cử viên vừa không thể hiện được tư tưởng của đảng Cộng ḥa, vừa đảm bảo chắc chắn sẽ thất bại trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng, tờ Vox nhận định.
Đây không phải là lần đầu tiên một đảng chính trị tại Mỹ thất bại trong việc t́m kiếm ứng cử viên sáng giá cho chiếc ghế tổng thống. Cựu ứng cử viên của đảng Cộng ḥa Barry Goldwaters (năm 1964) và của đảng Dân chủ George McGovern (năm 1972) đều đă từng thất bại thảm hại trong các cuộc tranh cử tổng thống. Tuy nhiên, các thất bại đó đều có sự tác động của hoàn cảnh chính trị.
Ngoài ra, những ứng cử viên này đều là nghị sĩ Mỹ và những tư tưởng của họ đều được cân nhắc và tiếp thu bởi đảng của họ sau khi thất bại. Khó có thể h́nh dung ra việc đảng Cộng ḥa sử dụng lại bất kỳ ư tưởng nào mà ông Trump đưa ra trong cuộc tranh cử năm 2016. Sự thất bại trong cuộc tranh cử năm nay sẽ không chỉ gói gọn trong năm 2016, mà sẽ c̣n ảnh hưởng đến bộ mặt của đảng Cộng ḥa và tác động đến nhiều cuộc đua khác từ giờ về sau.
Sự dửng dưng trước đà tiến của ông Trump càng làm rơ sự thất bại thảm hại của đảng Cộng ḥa trong năm 2016. Mặc dù nhiều lănh đạo của đảng này đă bày tỏ mối lo ngại về chiến thắng của ông Trump những tháng qua, họ cũng không đưa ra được bất kỳ một ứng cử viên nào khá hơn và có sức thuyết phục hơn. Sự im lặng và thiếu khả năng dẫn dắt này của các lănh đạo đảng Cộng ḥa đă khiến các cử tri của họ “lạc lối” và lựa chọn ông Trump thành ứng viên sáng giá nhất của họ.
VietBF© Sưu tập