Mấy hôm nay ngày nào lên mạng cũng thấy đầy tin về Tướng Giáp. Ông tài như thế nào, đánh trận ngày xưa ra sao, có biết bao người đang thương khóc ông, v. v. Tôi cứ có cảm giác như các báo, đài trong nước đang cùng nhau “lên đồng” làm lễ điếu. Ngoài này c̣n có bài “Người Trung Quốc nhớ ǵ về Tướng Giáp”.
Tôi cần phải thành thật thú nhận rằng, ư nghĩ đầu tiên loé lên trong đầu tôi sau khi đọc tựa đề của bài viết là: who cares!
Tôi không quan tâm nhiều về cái chết của ông Giáp. Càng không quan tâm đến dân Trung Quốc họ nghĩ ǵ về ông. V́ tôi nghĩ, cho dù Vơ Nguyên Giáp có là một nhân vật đặc biệt trong lịch sử quân sự thế giới, là người có công chỉ huy đánh đuổi được thực dân Pháp ra khỏi Việt Nam, th́ ông vẫn măi măi là một người trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam. Cũng một phần v́ những đóng góp của ông mà hiện nay từ Nam ra Bắc tất thảy đều do Đảng Cộng sản quyết định. Thích th́ họ cho lên chức, hưởng bổng lộc. Không thích th́ họ cho vào tù.
Không một ai có quyền thách thức họ.
Từ một doanh nhân Trần Huỳnh Duy Thức với bản án 16 năm tù. Cho đến mới đây nhất là luật sư Lê Quốc Quân với bản án 30 tháng tù cộng thêm gần $100,000 đô Mỹ tiền phạt. Không như những lần trước Đảng chỉ bắt bỏ vào tù, kể từ đây về sau họ sẽ làm cho gia đ́nh bạn phải khánh kiệt để ngay cả sau khi măn hạn tù, bạn và cả gia đ́nh bạn sẽ không thể nào ngóc đầu lên nổi.
Thâm tâm tôi không quan tâm đến ông Giáp là v́ thế. Ngược lại, tôi rất quan tâm đến thế hệ trẻ ở Việt Nam. Họ là những ai, đang làm ǵ, đang có ước mơ ǵ cho tương lai của chính ḿnh, cho ṇi giống?
Và không như một số nhận định tôi đọc được trước đây, tôi thấy ngày càng có nhiều người Việt trẻ tuổi có ḷng, có học, dám nói và dám đứng lên tranh đấu đ̣i lại những quyền con người căn bản của chính bản thân họ.
Tôi đặc biệt muốn nhắc đến một số thông tin trên mạng trong những ngày gần đây liên quan đến việc một số thanh thiếu niên trẻ sau khi tham gia một khoá học về xă hội dân sự ở Philippines đă bị bắt ngay sau khi đáp xuống phi trường Nội Bài và Tân Sơn Nhất.
Theo tin mới nhất của các đài VOA, RFA, Dân Làm Báo… đă có thêm 3 người nữa bị bắt mà trong đó có một bạn trẻ tên Trương Quỳnh Như, 23 tuổi, đến từ Sài G̣n. Trong một lá thư được đăng trên trang Facebook của anh Peter Lam Bui, Như đă viết như sau:
‘Tôi tin quyết định tham gia khoá học này của ḿnh là đúng đắn. Nếu được quay trở lại cách đây 2 tuần trước, tôi vẫn sẽ “xách ba lô lên và đi’’.
Lá thư của Như được kư vào ngày 9 tháng 10 tại Manila, Philippines có nghĩa là trước khi Như quyết định quay trở về lại Việt Nam và vài ngày sau khi các bạn trẻ khác bị bắt.
Điều này cũng có nghĩa là Như đă có một sự chuẩn bị tinh thần trước. Biết là ḿnh sẽ bị bắt. Nhưng Như vẫn quyết định về.
Thử hỏi nếu bạn là Như bạn có dám về không? Nếu cho làm lại từ đầu, bạn vẫn có thể khẳng định là bạn vẫn sẽ “xách ba lô lên và đi” như Quỳnh Như chứ?
Tôi cảm phục tuổi trẻ Việt Nam là v́ thế. Không những họ dám học, dám viết mà họ c̣n dám dấn thân, dám trải nghiệm. Có lẽ cũng bởi thế mà trong một lá thư của Văn Pḥng Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc được đăng trên trang nhà của tổ chức phi chính phủ (NGO) Asian Bridge Philippines, ông Laurent Meillan, Quyền Trưởng Văn Pḥng Khu Vực Đông Nam Á, đă nhấn mạnh:
“Tôi viết thư này để cảm ơn Asian Bridge Philippines đă cho tôi cơ hội được tṛ chuyện với nhóm thực tập sinh Việt Nam của các bạn vào tuần trước… Đó quả thật vừa là một niềm vui, vừa là một cơ hội hiếm hoi để tôi có thể gặp gỡ những người trẻ tuổi, thông minh và đáng cảm phục đến thế từ Việt Nam – những người khát khao t́m hiểu về thế giới quanh họ và về những công ước nhân quyền quốc tế mà Nhà nước Việt Nam đă kư kết và phê chuẩn…”
Th́ ra tôi không phải là người duy nhất cảm phục họ. Người dân Philippines đă lên tiếng. Văn pḥng Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc cũng đă lên tiếng. Biết đâu trong tháng tới khi Việt Nam xin ngồi vào Hội Đồng Nhân Quyền ở Geneva, điều này sẽ làm cho những nhà lănh đạo Cộng sản ở Hà Nội nhức đầu, mệt óc?
Bởi thay v́ họ đương nhiên được chấp nhận vào Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc trong nhiệm kỳ tới th́ bây giờ chỉ v́ một việc đi học cỏn con này, mà chuyện đại sự của họ trong những năm tới sẽ bị gián đoạn. Bạn nghĩ thử xem lúc ấy ai mới là người sẽ bị phạt nặng?
Nhưng mà thôi. Đấy không phải là chuyện của tôi. Càng không phải là chuyện về ông Giáp.
Nó chỉ là một câu chuyện nhỏ về một gương mặt trẻ trong rất nhiều bạn trẻ hiện nay ở Việt Nam. Họ mới là những người đang đi tiên phong trong phong trào xây dựng một xă hội dân sự lành mạnh và có thật mà ở những nơi khác họ sẽ được hỗ trợ, khuyến khích hết ḿnh. Nhưng ở ngay quê hương họ th́ lại bị đối xử như một tội phạm. Chính họ và việc làm của họ mới đáng cho chúng ta quan tâm.
Như Quỳnh Như đă tự đặt câu hỏi ở cuối bức tâm thư:
Có thể sẽ có ai đó đang thắc mắc: “Xă Hội Dân Sự là ǵ?”. Nếu bạn có ḷng và muốn đời ḿnh có nghĩa, hăy xách ba lô lên và đi như chúng tôi, vào năm sau.