Mỹ đă tuyên bố rơ ràng hôm 30.8 rằng nước này sẽ trừng phạt Tổng thống Syria Bashar al-Assad v́ cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học 'tàn bạo và trắng trợn' khiến hơn 1.400 người thiệt mạng ở ngoại ô Damascus vào tuần trước.
Tổng thống Mỹ Barack Obama (trái) phát biểu về Syria trong cuộc gặp với Tổng thống Lithuania Dalia Grybauskaite (giữa) ở Nhà Trắng hôm 30.8 - Ảnh: AFP |
“Chúng tôi không thể chấp nhận một thế giới nơi những người phụ nữ, trẻ em và thường dân vô tội bị thả khí độc trên quy mô kinh hoàng”, Tổng thống Barack Obama phát biểu tại Nhà Trắng.
Ông Obama nói Mỹ vẫn đang lên kế hoạch cho một phản ứng quân sự giới hạn, không dùng bộ binh và không bỏ ngỏ, theo Reuters.
Trước đó, Ngoại trưởng John Kerry tuyên bố điều quan trọng phải trừng phạt Syria nhằm răn đe những kẻ có ư đồ sử dụng vũ khí hóa học trong tương lai.
“Lịch sử sẽ phán xét chúng ta một cách vô cùng khắc nghiệt nếu chúng ta nhắm mắt trước việc sử dụng bừa băi vũ khí hủy diệt hàng loạt của một kẻ độc tài”, ông Kerry phát biểu trong một tuyên bố tại trụ sở Bộ Ngoại giao.
Bộ Ngoại giao Syria đă tiếp tục phủ nhận việc sử dụng vũ khí hạt nhân và tuyên bố các cáo buộc của ông Kerry là “nỗ lực tuyệt vọng” nhằm biện hộ cho một cuộc tấn công quân sự.
Các tuyên bố của ông Obama và ông Kerry dường như nhằm thể hiện quyết tâm tấn công Syria, sau khi Quốc hội Anh bác kiến nghị can thiệp quân sự vào Syria của Thủ tướng Anh David Cameron.
Ông Obama nói những cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học như cuộc tấn công vào tuần trước đe dọa lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ cũng như các đồng minh Israel, Jordan và Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong bài phát biểu hôm 30.8, ông Kerry đă đưa ra hàng loạt bằng chứng được ông cho là thể hiện việc chính phủ Syria đứng sau vụ tấn công. Cùng lúc đó, chính phủ Mỹ cũng công bố một báo cáo t́nh báo giải mật bao gồm nhiều chi tiết. Báo cáo cho biết vụ tấn công ngày 21.8 đă làm thiệt mạng 1.429 người, gồm 426 trẻ em
Các thông tin t́nh báo bao gồm các đoạn trao đổi bị nghe lén giữa các quan chức cao cấp am tường về vụ tấn công cũng như các thông tin từ lời kể của người dân và những thông điệp bị nghe lén. Theo đó, những nhân viên liên quan đến chương tŕnh vũ khí hóa học của Syria được phát hiện đă tham gia vào công tác chuẩn bị trước cuộc tấn công.
Chính phủ của ông Assad vốn cáo buộc quân nổi dậy dàn dựng vụ tấn công nhằm châm ng̣i cho hành động can thiệp quốc tế.
Ông Kerry nói báo cáo của các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc chỉ xác nhận vũ khí hóa học đă được sử dụng và điều này sẽ không có nhiều ư nghĩa với Washington bởi “chủ trương phá rối” của Nga sẽ khiến Liên Hiệp Quốc không thể hành động.
“Chúng tôi có đánh giá với sự tự tin cao độ rằng cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học đă diễn ra và trách nhiệm thuộc về chế độ Assad’, một quan chức cao cấp của chính phủ Mỹ nói với các phóng viên sau khi bản báo cáo được công bố.
Các thông tin t́nh báo được thu thập từ các nguồn tin, các vụ nghe lén điện tử và h́nh ảnh vệ tinh, cũng như những nguồn mở như truyền thông mạng xă hội và báo cáo của các tổ chức phi chính phủ và y tế.
Thông tin t́nh báo về vũ khí hủy diệt hàng loạt của Mỹ luôn bị nghi ngờ từ khi các cơ quan t́nh báo Mỹ, báo cáo vào năm 2002 rằng Iraq có chương tŕnh vũ khí hóa học, hạt nhân và sinh học.
Các kết luận này được sử dụng để biện hộ cho cuộc tấn công Iraq vào năm 2003 nhằm lật đổ Saddam Hussein song không có chương tŕnh nào được t́m thấy.
Tuy nhiên, ông Kerry khẳng định sai lầm sẽ không được lặp lại trong lần này bởi cộng đồng t́nh báo Mỹ đă xem xét và tái xem xét cẩn thận các thông tin liên quan đến vụ tấn công từ kinh nghiệm ở Iraq.
Sơn Duân
Thanhnien