Từ thịt, tôm, cá đến các loại hoa quả ổi, nhăn, giá đỗ… giờ đây đều trở nên thiếu an toàn với sức khỏe người tiêu dùng bởi sự vô t́nh hay hữu í của người buôn. Những chú cua vàng ươm, những quả ổi xanh mơn mởn, những hạt gạo thơm phức, miếng thịt tươi ngon… đằng sau đó là cả những công nghệ vô lương tâm khiến người ta … rùng ḿnh. Chưa bao giờ người Việt Nam trở nên hoang mang đến thế.
Măng thối đen đi... “tắm trắng”,
Theo đúng quy tŕnh, măng tươi sau khi thu hoạch sẽ được luộc kỹ qua nhiều lần nước, lửa phải đều và ngâm khoảng 2 ngày th́ măng mới mềm, chua, ngon ngọt hết đắng. Nhưng để giảm chi phí, giảm công luộc măng, người buôn măng đă sử dụng một loại hóa chất giúp măng chua ngon, gịn mềm và có thể để được đến 2 năm mà không lo thối và bán khi trái vụ. Đặc biệt loại hóa chất này không chỉ chống thối cho măng mà c̣n có tính năng “tắm trắng kỳ diệu” biến măng thâm đen thành măng trắng sau 1 giờ. Muốn măng càng trắng và mềm th́ bỏ nhiều hóa chất hơn.
Giá bán hóa chất ngâm
măng có giá 60.000đồng/kg. Với 1 kg có thể ngâm được vài tạ măng. Nhờ hóa chất, măng c̣n nở ra và nặng cân, v́ dân buôn măng sẽ thu lăi khủng nhất là những tháng trái vụ mùa măng tươi. Hiện nay, măng tươi bán tại các chợ quảng cáo là chỉ ngâm với nước muối nhưng thực chất đă được các tiểu thương ướp thuốc, tấy trắng trước khi mang ra chợ.
Ổi tiên “tắm” hóa chất
Loại ổi ngâm hóa chất có màu xanh lạ được gọi là "ổi lê" hay "ổi đào tiên" dù bị cấm vẫn được bán lén lút tại chợ Đà Lạt (Lâm Đồng).
Loại ổi này vốn là ổi thường loại to, được cạo vỏ rồi ngâm một loại dung dịch hóa chất tổng hợp gồm thuốc màu, thuốc tạo hương vị… để tạo ra một màu sắc mới với tên gọi "ổi đào tiên" và được bán với giá gấp 2-3 lần ổi thường.
Muốn có loại
ổi tiên, những kẻ buôn bán chỉ cần thực hiện một vài thao tác. Đầu tiên, họ chọn những quả ổi thường to, tṛn, căng bóng, sau đó cạo sạch lớp vỏ bên ngoài rồi chà cho nhẵn bề mặt. Nếu bề mặt ổi không được làm nhẵn cẩn thận, khi ngâm vào nước màu, da ổi sẽ không ngấm đều màu hoặc lên màu loang lổ chỗ đậm, chỗ nhạt nh́n không tự nhiên.
Bước thứ hai, tất cả những quả ổi được “xoa” nhẵn vỏ sẽ được đổ vào một cái chậu lớn hoặc bể con có sẵn một hỗn hợp nước màu xanh ngắt. Đó là hỗn hợp màu, đường và hương liệu hóa học kèm theo một chất bám dính hay được dùng trong... sản xuất sơn.
Khi ổi đă được ngâm khoảng nửa tiếng đồng hồ, người làm sẽ chà xát, trộn đều số ổi đang được ngâm trong bể, làm như vậy ổi mới ngấm đều hóa chất, khi ăn sẽ ngọt, thơm và đẹp mắt. Những quả ổi thường sau khi được biến thành “ổi tiên” đều to tṛn xanh mướt, da căng mịn, tỏa mùi thơm d́u dịu, khi bổ ra ruột không khác ổi thường là mấy, ăn lại gịn tan ngọt lịm. Loại ổi “đặc sản” này thường được bán giá đắt gấp đôi, gấp 3 ổi thường.
Giá đỗ to, không rễ nhờ hóa chất
Sáng 7/5/2013, đoàn kiểm tra liên ngành vệ sinh thực phẩm TP HCM phát hiện 2 cơ sở sản xuất
giá đỗ dùng hóa chất và đậu xanh không rơ nguồn gốc để ủ thành những cọng giá đẹp mắt, không có rễ, lá.
Chủ 2 cơ sở khai nhận, đỗ xanh là nguyên liệu để sản xuất giá được giao tận nơi với chi phí khoảng 2 triệu đồng một bao (loại 50kg). Số hóa chất cũng được chào hàng tận cơ sở với giá vài chục ngh́n đồng một vỉ 20 tuưp.
Chủ cơ sở cho biết mua loại đỗ xanh này để sản xuất giá đẹp, bởi đậu trong nước cho ra sợi giá nhỏ, khó bán. Theo họ, những hạt đỗ được ngâm hóa chất, quá tŕnh ủ sẽ ra giá không có rễ và lá mà lại to đẹp, nhờ vậy dễ bán hơn.
Gạo xịt ... “nước hoa” thơm phức
Chợ Kim Biên, quận 5, TP.HCM là nơi bán hằng hà các loại hoá chất, với đủ hương vị, từ dạng dung dịch nước cho đến dạng bột đóng trong can nhựa hoặc gói. Ví dụ với gạo hương lài, các chủ cửa hàng ở đây cho biết, khi pha loăng các dung dịch dạng bột, cho vào b́nh xịt xịt một lượng rất nhỏ là dậy ngay mùi như gạo hương lài nguyên chất.
Các cửa hàng kinh doanh gạo c̣n sử dụng các loại thuốc diệt côn trùng để bảo quản gạo. Chẳng hạn như loại thuốc có tên deltamethrin đang được dùng khá phổ biến để khử trùng kho. Đây là loại thuốc có độ lưu dẫn rất cao, hoà vào nước xịt trực tiếp lên bao gạo pḥng ngừa mọt, dán, chuột. Ngoài ra, một số cửa hàng c̣n chọn cách dùng thuốc hút ẩm công nghiệp (không được dùng cho thực phẩm) để trực tiếp cho vào trong bao gạo hay dùng chất chống mốc trộn trực tiếp vào gạo để bảo quản…
Không chỉ trộn hương liệu, hầu hết các loại gạo thơm đang bán trên thị trường hiện nay c̣n được các cửa hàng “lên đời” bằng cách trộn thêm vào một tỷ lệ nhất định loại gạo thấp cấp, có giá rẻ.
TM