Sự kiện đảng CSVN cho phép trùng tu và ngay cả Thứ trưởng Ngoại Giao Nguyễn Thanh Sơn đă đến viếng thăm và thắp hương trước đài tưởng niệm anh linh các chiến sĩ Việt Nam Cộng Ḥa tại nghĩa trang quân đội Biên Ḥa được nhiều người cho rằng đó là dấu hiệu của tinh thần ḥa giải.
Giả thiết đó là chủ trương có thật, giới lănh đạo đảng CSVN cần ḥa giải với ai trước, những người đă chết trong cuộc chiến hay những người đă và đang chịu đựng lầm than dưới ách độc tài của Đảng ?
Những người đă chết, dù người lính VNCH đă hy sinh để bảo vệ miền Nam tự do hay người lính miền Bắc chết oan ức chỉ v́ ăn nhầm chiếc bánh tẩm thuốc độc “thống nhất, độc lập, tự do, hạnh phúc” của Đảng đều chưa cần ḥa giải. Ḥa giải thật sự và trước hết phải được thực thi với những người suốt 38 năm qua chịu đựng đưới ách độc tài toàn trị của đảng CSVN.
Ḥa giải với đại bộ phận dân tộc đang chịu đựng không thể là một khẩu hiệu tuyên truyền mà phải dựa trên các nền tảng chính trị, kinh tế, xă hội cần thiết, và các nền tảng đó chính là sự thật, tự do, dân chủ và b́nh đẳng.
Ḥa giải là con đường hai chiều, chiếc cầu nối nhau bằng nhiều nhịp, không ai có thể đứng bên này bờ và bắt người khác phải bơi qua sông để ḥa giải với ḿnh.
Gần 38 năm, giới lănh đạo Cộng Sản Việt Nam có tất cả những phương tiện để thực thi ḥa giải ḥa hợp dân tộc nhưng họ đă không làm. Lư do, nếu làm th́ họ không phải là Cộng Sản. Ḥa giải ḥa hợp dân tộc đặt cơ sở trên sự bao dung, b́nh đẳng vốn đi ngược lại mục tiêu thống trị Việt Nam bằng các phương tiện bạo lực mà đảng đă và đang dùng.
Ngày nay, trên khắp ba miền đất nước, hàng ngàn đồng bào, nhất là tuổi trẻ vẫn đang đốt cháy tuổi xuân trong bốn bức tường đen chỉ v́ họ đă gióng lên khát vọng dân chủ, tự do, nhân bản thật sự của dân tộc Việt Nam. Và tại hải ngoại, đại đa số trong số 300 ngàn trí thức Việt Nam, như nhiều nguồn ước lượng, vẫn không hợp tác với đảng và nhà nước CSVN. Họ chẳng phải thuộc thành phần “bám theo chân đế quốc” hay “chống Cộng tới cùng” ǵ đâu mà là những người thật sự quan tâm cho tương lai dân tộc.
Việt Nam phải vượt qua. Việt Nam phải thăng tiến. Nhưng chướng ngại lớn nhất trên con đường dẫn tới một tương tốt đẹp, tự do, dân chủ, giàu mạnh không phải v́ thiếu ḥa giải, ḥa hợp mà quan trọng hơn v́ cơ chế độc tài đảng trị như một bức tường đang chắn ngay trước lối đi lên. Một khi cơ chế độc tài sụp đổ, cây dân chủ tươi xanh, dân tộc đoàn viên, ḥa giải ḥa hợp tự nhiên sẽ đến mà không cần ai ban phát.
Ngày đó, những người đă chết, dù chết ở đâu, An Lộc, B́nh Long, Trị Thiên, Trường Sơn hay thân xác đang nằm bơ vơ trên hải đảo xa xôi Koh Kra, Palawan, Pulau Bidong, Sungai Besi, Bataan, Whitehead, Panat Nikhom, Galang cũng sẽ được quy hồi, cải táng, khói hương.
Ngày đó, cả dân tộc có thể sẽ ôm nhau khóc một lần cho cạn hết nỗi đau để rồi sau đó cùng nhau nỗ lực cho một tương lai tự do, nhân bản, dân chủ và thịnh vượng cho đời đời con cháu mai sau.