Tranh luận Obama-Romney lần cuối: Không có yếu tố phân thắng bại

Cuộc tranh luận lần thứ ba và cuối cùng giữa hai ứng cử viên tổng thống tổ chức tại Lynn University, Boca Raton, miền Nam Florida, ngày Thứ Hai 22 tháng 10, từ 9:00 pm EDT (6:00 giờ tối giờ California), kéo dài 90 phút cũng như hai lần trước.

Tổng Thống Barack Obama (phải) và ứng cử viên tổng thống Mitt Romney trong cuộc tranh luận cuối cùng với điều hợp viên Bob Schieffer của đài CBS tại Lynn University, Boca Raton, Florida, tối Thứ Hai. Ðề tài của cuộc tranh luận là chính sách đối ngoại, nhưng cả hai đều đề cập đến nhiều vấn đề quốc nội để tìm cách tấn công đối thủ. (Hình: Win McNamee/Getty Images)

Nhưng khác với cuộc tranh luận thứ nhất có nội dung là các vấn đề quốc nội, cuộc tranh luận thứ ba tập trung vào chính sách đối ngoại. Ðiều hợp viên Bob Schieffer, 75 tuổi, là một ký giả kỳ cựu hơn 40 năm của truyền hình CBS, đã phụ trách nhiều chương trình khác nhau trong đó có “Face the Nation” từ 1991 đến nay.

Các thăm dò dư luận cho biết Tổng Thống Barack Obama và Thống Ðốc Mitt Romney, đang ngang ngửa 47%, và như vậy cuộc tranh luận cuối có lẽ chỉ ảnh hưởng nhiều đến các cử tri chưa quyết định chọn lựa, phó trưởng ban tranh cử Dân Chủ Stephanie Cutter, nhìn nhận điều này, tuy nhiên dự đoán sẽ không có thêm nhiều thay đổi.

Nội dung tranh luận sẽ bao gồm mọi vần đề nóng trên thế giới từ Trung Quốc đến Iran, Syria và Libya. Chính sách của hai người khác hẳn nhau, ít nhất là trên quan niệm.

Romney đã nhiều lần tỏ bày chủ trương đối ngoại cứng rắn, tuy nhiên có thể là không cụ thể và kiên định, vì ông chưa bao giờ ông có điều kiện thể hiện trên thực tế. Ngay buổi sáng Thứ Hai, cố vấn Dan Senor cho biết đường lối tiếp cận của Romney trong vụ Iran sẽ là: “Chúng tôi muốn dùng giải pháp ngoại giao”, có nghĩa là ngược hẳn đường lối nói ra trước kia.

Về phần Obama bắt buộc phải bênh vực các chính sách đã thi hành của mình, với nhiều thành tựu cũng như không thiếu khó khăn, và đây là cơ hội cuối cùng để ông chứng tỏ sự vượt hơn đối thủ.

Vào cuộc tranh luận câu hỏi đầu tiên Schieffer đặt ra cho Romney là về điều mà ông cho rằng chính sách Trung Ðông của Obama là rời rạc. Theo lập luận của Romney, tình hình Trung Ðông là trầm trọng với những biến cố nhiễu loạn kể cả vụ hạ sát đại sứ Mỹ và khủng bố gia tăng chưa kể vấn đề nguyên tử Iran.

Romney khôn khéo ca ngợi Obama về vụ Osama bin Laden để rồi nói thêm rằng “Chúng ta không thể bằng sự giết tróc để giải quyết vấn đề”. Ông tố cáo “làn sóng nhiễu loạn gia tăng qua những năm của chính quyền Obama”.

Nhưng Obama không từ bỏ cơ hội để đề cao những thành quả đối ngoại của mình bao gồm giảm tầm mức chiến tranh Iraq và Afghanistan, cùng các đồng minh loại trừ chế độ Gadhafi ở Libya. Ông cũng cam kết truy tầm những kẻ đã giết Ðại Sứ Stevens và 3 người Mỹ.

Tấn công đối thủ, Obama nói rằng chiến lược đối ngoại của Romney “hoàn toàn trên bản đồ” rằng “Romney có nhiều quan niệm sai lầm từ Iraq đến Afghanistan và từng nói ‘Nga là đe dọa lớn nhất với Hoa Kỳ’”. Ông cho rằng cái nhìn của Romney là lỗi thời từ các thập niên 1950 và 1920, “sai lầm và khinh suất”, chưa từng có kinh nghiệm ngoại giao.

Phản ứng lại Romney nói Obama bóp méo vấn đề và tấn công ông là đi ra ngoài nghị trình.

Tuy nhiên Obama không buông tha, cho rằng Romney luôn luôn thay đổi lập trường trong nhiều vấn đề địa lý chính trị.

Câu chuyện chuyển qua Syria rồi đến Ai Cập. Obama nói là không tiếc đã rút sự ủng hộ Hosni Mubarak trong khi Romney phủ nhận là ông gắn bó với Mubarak như Schieffer gợi ý. Rồi ông quay lại phê phán tình trạng bất ổn ở Trung Ðông và cho rằng Hoa Kỳ phải thể hiện đường lối mạnh mẽ về lãnh đạo.

Về vấn đề vai trò nước Mỹ trên thế giới. Theo Romney là mở rộng nền tự do đến các nước và Hoa Kỳ phải cải thiện kinh tế. Người ta thấy ông luôn tìm cách nắm mọi cơ hội trở lại chủ đề này. Còn Obama thì tin rằng Hoa Kỳ phải tiếp tục là một quốc gia không thể thiếu vắng trên trường quốc tế, đồng thời nhắc lại rằng ông đã tái tạo được thế đồng minh mà Tổng Thống Bush làm mất.

Hai người trở lại tranh cãi về cắt giảm ngân sách, thuế, nợ quốc gia, giảm thiểu các chương trình xã hội và điều hợp viên phải nhắc nhở: “Hãy quay về chính sách đối ngoại”.

Romney hướng chủ đề tranh luận vào xáo động ở Trung Ðông, thế đang lên của Trung Quốc và những thách thức quốc tế khác mà ông cho rằng do lãnh đạo kém cỏi của Obama, kể cả với nền kinh tế suy yếu.

Obama tố cáo Romney chuyển hướng lập trường trong vấn đề Iran, Iraq, Afghanistan và hoài nghi là ông ta cũng không nhắm tới Osama bin Laden. Một lần nữa, Obama cho rằng Romney chỉ biết mọi việc trên bản đồ, trong khi Romney cũng mấy lần phàn nàn việc Obama tấn công ông là không phải chủ đề tranh luận.

Romney muốn lấy lòng cử tri Do Thái nói Obama đã không đi thăm Israel như ông nhưng Obama cải chính rằng ông cũng đã đến Israel thời kỳ tranh cử không khác Romney.

Về chuyện Hoa Kỳ có thể nói chuyện thẳng với Iran, Obama cho biết tin tức báo chí loan tải không đúng nhưng Iran hiểu rằng họ phải từ bỏ chương trình nguyên tử, vấn đề chỉ còn là thời gian. Ông hỏi Romney với sự thiếu kinh nghiệm đối ngoại có thể đương đầu với Iran không? Nhưng Romney cho rằng Iran nhìn thấy Mỹ yếu và do đó nỗ lực chống chương nguyên tử của họ không có hiệu quả. Ông chê trách Obama không hỗ trợ những người đối kháng ở Iran, đã thực hiện chuyến công du một vòng thế giới theo cách ông gọi là “chuyến đi tạ lỗi”, và hủy hoại quan hệ đồng minh với Israel.

Schieffer đặt câu hỏi thẳng: “Chúng ta có bảo vệ Israel nếu bị tấn công hay không? Và làm gì nếu Iran có vũ khí nguyên tử”. Obama xác định sẽ bảo vệ Israel và không để Iran có vũ khí nguyên tử nhưng tố cáo Romney dường như muốn hành động quân sự chưa đúng lúc.

Romney đồng ý với quan niệm của Obama nhưng minh định thêm rằng “Hành động quân sự chỉ là biện pháp cuối cùng”.

Hai người khác quan điểm về cắt giảm ngân sách quốc phòng và Obama chế diễu Romney là cổ vũ hệ thống vũ khí lỗi thời kiểu chiến tranh pháo hạm.

Khi đến vấn đề Trung Quốc, Obama cho biết chính quyền ông đã nhiều lần đưa Trung Quốc ra trước WTO về mậu dịch không ngay thẳng, nhân cơ hội này nhắc tới trong đó có vụ Ohio - nhằm tranh thủ ủng hộ tại tiểu bang quan trọng này. Nhưng Romney cho rằng như thế chưa đủ để kềm chế Trung Quốc, đặc biệt trong vấn đề làm giá đồng tiền. Romney cam kết “đối phó” với việc này “ngay từ ngày đầu” nhưng sẽ không gây nên cuộc chiến mậu dịch.

Obama cố ý lái sang vụ Romney chống việc cứu nguy kỹ nghệ xe hơi Hoa Kỳ, cho tới khi Romney phản đối thì quay qua việc cắt giảm ngân sách kiểu Romney làm Hoa Kỳ giảm khả năng cạnh tranh, và cũng nhắc đến việc đầu tư của Romney vào Trung Quốc làm mất việc làm cho dân Mỹ.

Giữa lúc tranh luận về Trung Quốc, Schieffer đặt câu hỏi, cái gì là đe dọa an ninh lớn nhất cho Hoa Kỳ. Romney đáp “nguyên tử Iran” và Obama thì cho là “khủng bố”.

Về Pakistan không có ý kiến khác biệt nhiều với Obama và ông cũng tin là cần giữ quan hệ tốt với Pakistan vì nước này có bom nguyên tử không thể để lọt vào tay khủng bố, đồng thời coi việc sử dụng máy bay không người lái là có hiệu quả. Ðây lại là một chuyển đổi quan điểm khác trước kia của Romney

Kết luận theo Obama, là cử tri hãy chọn lựa: Ông đã chấm dứt hai cuộc chiến tranh và xây dựng trở lại nền kinh tế suy sụp thời tổng thống tiền nhiệm, một việc mà ngày nay Romney muốn tranh đua.

Trong lời cuối, dù là tranh luận chính sách đối ngoại, Romney vẫn tìm cách nhấn mạnh đến cuộc đấu tranh kinh tế và nói là ông biết lãnh đạo bằng cách nào để phục hồi nền kinh tế vững mạnh.

Như dự đoán, không có thắng bại quyết định trong cuộc tranh luận này, dù Obama rõ ràng nắm ưu thế và thường xuyên tìm cách đả kích đối thủ hơn. (H.C.)

Theo nguoi-viet