Đến chiều 17.4, đă có 166 người mắc bệnh lạ trong đó tám trường hợp tử vong, theo sở Y tế Quảng Ngăi. C̣n theo UBND xă Ba Điền, huyện Ba Tơ, số người tử vong v́ căn bệnh này tính từ cuối năm 2010 đến nay đă lên đến 19 người. Bệnh lạ gây hoang mang cho người dân và chính quyền, trong khi ngành y tế vẫn loay hoay chưa t́m ra nguyên nhân.
Nguy hiểm, tử vong nhanh
Sau ba ngày khảo sát tại xă Ba Điền, đoàn công tác của bộ Y tế nhận định ban đầu rằng những bệnh nhân mắc bệnh viêm da lạ là do nhiễm độc. Hai triệu chứng rơ nét nhất của bệnh là tổn thương da sau đó gây suy đa phủ tạng, đặc biệt là gan. Trong tổng số 166 người mắc bệnh viêm da lạ có hơn 80% suy đa phủ tạng, rối loạn chức năng gan.
Ông Nguyễn Trọng Khoa, phó cục trưởng cục Quản lư khám chữa bệnh bộ Y tế, nhận định: “Những người ở xă Ba Điền có các triệu chứng tổn thương da và rối loạn chức năng gan có thể do bị nhiễm một loại độc tố. Từ đó khi tiếp xúc trực tiếp, chất độc tấn công da, sau đó tiếp tục theo đường máu dẫn vào cơ thể gây chấn thương nội tạng, đặc biệt là gan”.
Tuy nhiên, việc t́m hoá chất gây độc rất khó khăn bởi hiện hoá chất gây độc rất đa dạng, từ nhiều nguồn. Đoàn công tác của bộ Y tế đă lấy mẫu các bệnh phẩm, mẫu nước, mẫu đất, thực phẩm; xét nghiệm mẫu máu, tóc các bệnh nhân để phân tích, truy t́m độc tố gây bệnh viêm da lạ.
Trước t́nh h́nh này, PGS.TS Trần Hậu Khang, giám đốc bệnh viện Da liễu Trung ương, lo ngại: “Kết luận của các bệnh viện cho thấy, các bệnh nhân mắc bệnh viêm da lạ ở huyện Ba Tơ đều có chung triệu chứng suy đa phủ tạng, đặc biệt là suy gan, tiến triển bệnh nguy hiểm, tử vong rất nhanh”.
Đoàn y, bác sĩ của trung ương và tỉnh Quảng Ngăi khám sàng lọc bệnh
cho người dân xă Ba Điền trong ngày 13.4. Ảnh: Phạm Anh
15 văn bản cầu cứu
Liên quan đến bệnh lạ, chỉ tính riêng từ tháng 2.2012 đến nay, UBND huyện Ba Tơ đă gửi đi 15 văn bản, thông báo, báo cáo, cầu cứu tỉnh, trung ương vào cuộc ngăn chặn. Mới đây, một lần nữa huyện này gửi văn bản đề nghị trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga và bộ Tư lệnh hoá học (bộ Quốc pḥng) vào cuộc, sớm t́m ra nguyên nhân gây ra bệnh lạ để có phác đồ điều trị hiệu quả.
Chậm chạm, lúng túng
Nh́n lại quá tŕnh từ lúc phát hiện bệnh lạ bắt đầu từ tháng cuối năm 2010 đến nay cho thấy, ngành y tế tỏ ra chậm chạp và lúng túng trong việc t́m nguyên nhân, chữa trị... Đây có thể là nguyên nhân khiến số người bị bệnh và chết tăng nhanh (lên đến 19 người).
Cụ thể, sau nhiều tháng loay hoay chữa trị không khỏi, đến đầu tháng 5.2011, ngành y tế Quảng Ngăi mới chuyển năm ca nặng nhất ra Hà Nội... Tuy nhiên, trước t́nh h́nh số bệnh nhân tử vong tăng, đến tháng 10.2011, bộ Y tế mới về xă Ba Điền khảo sát đợt đầu tiên t́m hiểu nguyên nhân gây ra bệnh lạ.
Đến đầu tháng 1.2012, bệnh lạ lại bùng phát dữ dội, huyện Ba Tơ một lần nữa gửi công văn hoả tốc cầu cứu bộ Y tế vào cuộc. Nhưng măi đến ngày 12.4.2012, đoàn công tác của bộ Y tế do ông Nguyễn Trọng Khoa, phó cục trưởng cục Quản lư khám chữa bệnh mới về làm việc, tiếp tục khảo sát thực địa t́m nguyên nhân gây bệnh lạ. Song sau khi lấy mẫu nước, mẫu đất, mẫu máu, mẫu tóc của các bệnh nhân từng mắc và đang mắc bệnh lạ... đoàn công tác tiếp tục hứa: chờ khoảng một tháng nữa mới có kết quả. Và nếu không t́m ra nguyên nhân gây bệnh lạ sẽ mời chuyên gia nước ngoài?!
Trước t́nh h́nh này, ông Phạm Văn Bút, chủ tịch UBND xă Ba Điền, bức xúc: “Dù chúng tôi t́m mọi cách tuyên truyền, trấn an người dân nhưng do số người chết v́ bệnh lạ tăng nhanh nên bà con rất hoang mang, lo sợ. Cuộc sống người dân bị xáo trộn lớn, họ không dám lên nương rẫy, ra đồng sản xuất, không dám cho con đến trường. Thậm chí với chín người chết v́ bệnh lạ, t́m người khiêng đi chôn cũng gặp khó khăn v́ họ sợ không đến gần. Ngày nào c̣n chưa t́m ra nguyên nhân th́ ngày đó, chính quyền địa phương cũng như người dân tiếp tục sống trong sợ hăi, bất lực nh́n bệnh lạ hoành hành”.
Trao đổi với phóng viên Sài G̣n Tiếp Thị về việc dư luận cho rằng ngành y tế t́m ra nguyên nhân gây bệnh chậm dẫn đến không kiểm soát được bệnh, ông Nguyễn Xuân Mến, phó giám đốc sở Y tế Quảng Ngăi, cho rằng: các chuyên gia đầu ngành là giáo sư, tiến sĩ đă vào cuộc nghiên cứu, nhưng đến nay vẫn chưa t́m ra bệnh th́ với ngành y tế của tỉnh đành... bó tay; phải chờ kết luận của bộ Y tế.
Minh Đức – Phạm Anh