Tướng Cao Kỳ và giai thoại xung quanh thế giới gà chọi

- Đá gà là trò chơi dân gian đã tồn tại từ rất lâu ở nước ta. Bỏ qua những trường gà chọi với đủ ngón nghề móc túi con bạc đến mức tán gia bại sản trong thời gian gần đây, con chọi gà của ông cha ngày xưa phải mang tinh thần thượng võ, oai hùng.

Không chỉ có tầng lớp bình dân mê đá gà, trong dân gian vẫn lưu truyền nhiều vị danh tướng như Nguyễn Lữ, Lê Văn Duyệt… đều là những bậc xếp vào hàng “thầy gà”.

Thời hiện đại, “tướng râu kẽm” Nguyễn Cao Kỳ cũng là người đá gà có số. Dân mê gà đá nói rằng tướng Kỳ rất kỳ công nghiên cứu về gà đá cũng như những bậc tiền nhân có cùng sở thích đá gà…

Trước ông Nguyễn Cao Kỳ, nhiều tài liệu ghi lại ở Việt Nam nhiều danh tướng là “bậc thầy” trong thú đam mê gà chọi. Kề cận Việt Nam, nhiều người được xếp vào hàng vương tôn công tử, nhà thơ nổi tiếng cũng khoái xem đá gà.

Đá gà là trò chơi dân gian

Tuy nhiên, chỉ có Nguyễn Lữ, Lê Văn Duyệt là làm nên kỳ tích nhờ quan sát những thế võ của gà chiến rồi đưa vào võ học, vận dụng vào binh pháp. Hầu hết những người khác vì mê gà chiến mà chuốc họa vào thân.

Đối với thú mê gà chọi của ông tướng râu kẽ, chuyện kể lúc “trà dư, tửu hậu” của những “tín đồ gà” nhiều vô số kể. Thậm chí, nhiều người còn quả quyết tướng Kỳ từng mua gà của mình, hoặc ôm gà tới so cựa ở khắp nơi…

Đá gà từ cổ chí kim

Cho đến nay, tại Việt Nam, tài liệu cổ nhất có nói đến thú vui đá gà là Hịch tướng sĩ của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. Trong bài hịch hiệu triệu tinh thần yêu nước của binh sĩ, ông khuyên họ nên chăm chỉ luyện tập binh pháp, đừng ham mê đá gà bởi khi giặc Mông Thát tràn sang thì cựa gà nòi không thể đâm thủng áo giáp của giặc.

Đó là nói về đá gà. Còn tài liệu cổ nhất dạy nghề nuôi gà, dùng để “gối đầu giường” cho dân mê gà chọi có lẽ là “Kê Kinh” được viết bằng chữ Hán được cho là của Tả quân Lê Văn Duyệt (1763 – 1832).

Bản Kê Kinh sau đó được viết bằng chữ quốc ngữ trên báo Nông Cổ Mín Đàm vào năm 1902.

Nhiều học giả vẫn cho rằng có ít nhất là hai bản Kê Kinh với nội dung khác nhau đôi chút. Vẫn có ý kiến cho rằng Kê Kinh do người Trung Quốc soạn ra, tuy nhiên nhiều tài liệu nói tác giả chính là Tả Quân Lê Văn Duyệt nên dân chơi gà vẫn tự hào tác phẩm “kinh điển” của người Việt Nam…

Những người mê sưu tầm tài liệu về gà chọi cho rằng thú chơi này xuất hiện cách đây hơn 2000 năm. Nếu căn cứ theo bộ “Nam Hoa Kinh” của Trang Tử, kể lại câu chuyện ham đá gà của Tuyên Vương nước Tề thì dân Tàu đã máu mê đá gà từ thời Xuân Thu Chiến Quốc, tức thế kỷ thứ V trước Công nguyên.

Tại Việt Nam, đá gà chắc chắn cũng là một môn chơi có từ rất sớm, tuy nhiên không thấy tài liệu nào nhắc tới ngoài Hịch tướng sĩ (1284) của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn.

Chỉ vài dòng ngắn trong bản hịch có thể thấy thời Trần đá gà đã là một môn chơi thịnh hành từ đồng quê đến chốn thị thành, làm say mê tất cả mọi tầng lớp trong xã hội, từ dân thường cho tới binh sĩ, hoàng thân quốc thích.

Bài hịch kêu gọi, tướng sĩ ba quân đừng vì ham mê đá gà mà làm xao lãng, cũng như mất tình đoàn kết giữa toàn dân, toàn quân, trong lúc cả nước đang chống giặc ngoại xâm Mông Cổ: “Hoặc đấu kê dĩ vi lạc, hoặc đổ bác dĩ vi ngu, Thoát hữu Mông Thát chi khấu lai, Hùng kê chi cư bất túc dĩ xuyên lỗ giáp (ý nói khi giặc MôngThát tràn tới thì cựa gà nòi không thể đâm thủng áo giáp của giặc).

Ngày xưa, trường gà thường được xây dựng đơn sơ với sân nện đất sét hay đất thịt, miễn sao cho bằng phẳng, tối thiểu cũng phải có đường kính rộng từ 4m trở lên.

Với những nơi có bán vé vào cửa, thì xung quanh được che kín bằng các tấm mê bồ cao hơn đầu người để người đứng ngoài không thể “coi chùa” được.

Trong những ngày Tết và suốt tháng Giêng, Hai, trường gà được xây tròn giữa sân chợ khắp nơi trong nước. Ở đó, các tay chơi gà tứ xứ kéo về tham dự.

Người nghèo thì cuốc bộ, người có tiền thì đi ghe, xuồng, xe ngựa hoặc đi bằng kiệu có người khiêng. Cùng lúc hàng quán tràn ra tận đường, người qua kẻ lại tấp nập. Con gà thì được chủ ôm trước ngực, nâng trong 2 bàn tay như báu vật sống.

Thái độ thật là trìu mến, nâng niu và con nào cũng thật oai phong. Chính trên cái khoảnh đất hình tròn này, đã có bao nhiêu cặp gà nòi, so cựa tung cánh, để cuối cùng bên nào cũng mang đầu máu, không chết thì bị thương.

Thời đó, chưa có cựa sắt người ta đá bằng cựa chốt (làm bằng ngạnh cá), khi gà dính cựa sẽ không chết mà rất đau đớn, lại càng hăng tiết càng đá dữ. Cũng có khi đá bằng cựa thật của gà, thông thường phải kéo dài đến vài canh giờ mới kết thúc trận đấu.

Giống gà kể cũng lạ, thường đá cho đến khi nằm gục chết tại đấu trường chứ ít khi bỏ chạy giữa chừng. Nói chung, từ thôn quê tới thành thị, ở đâu cũng có người mê đá gà, lập nhóm, kết băng, ăn thua đủ bằng tiền mặt, bằng đất đai, nhà cửa.

Trước năm 1945, cả nước có nhiều trường gà lớn, thu hút đông đảo dân chơi đen đỏ, khiến nhiều người sạt nghiệp.

Trong lúc hai con vật vô tri, ghét nhau vì tiếng gáy, màu lông, nên bất chấp “gà cùng một mẹ” cứ lao vào đá, mổ, đâm chém một mất một còn thì những ông chủ cũng thót tim trước mỗi cú ra đòn bởi nó liên quan tới tài sản, tới túi tiền mà họ đang kè kè bên mình.

Phụ họa thêm trong tấn tuồng được mệnh danh “tinh thần thể thao, thượng võ” này là những khán giả với mọi đủ cung bậc cảm xúc, hỉ nộ ái ố với gương mặt khi thì hốc hác, lúc lại mê ly, ngồi nơi những dãy băng gỗ, đặt theo kiểu lòng chảo, từ thấp lên cao, bao quanh khán đài.

Những người này cũng là những “con bạc” khát nước khi cá cược với nhau bên ngoài vòng đấu. Ngày nay, trường gà dù bị vì mang tính chất cờ bạc nhưng hầu như có mặt khắp nơi trong nước, từ thành thị cho tới nông thôn.

Chỉ cần một bãi đất trống diện tích hơn chục mét vuông là một “trường gà dã chiến” có thể mọc lên. Thậm chí, nhiều con hẻm nhỏ ở thành phố Hồ Chí Minh, bề ngang chưa đầy 2 mét cũng có thể trở thành chiến địa của gà chọi bất cứ lúc nào.

Đá gà từ Đông sang Tây

Tuy nhiên, làm “bãi đáp” kiểu chụp giật như thế này, vừa xem đá gà vừa canh công an dân máu mê cờ bạc không mê bằng đá gà ở những trường gà đủ rộng, có chỗ ngồi xem đàng hoàng.

Cả trăm trường gà mọc lên ở biên giới Campuchia vài năm trở lại đây ông chủ phải đầu tư tiền tỷ vì trường nào cũng có sức chứa cả ngàn người, xây dựng hiện đại và chia thành nhiều phân khu khác nhau.

Nhiều trường gà chỉ tính riêng hệ thống đèn chiếu sáng và dàn camera quan sát hàng trăm cái đã có ngốn mất vài trăm triệu đồng.

Dân mê gà kể lại, tướng râu kẽm Nguyễn Cao Kỳ có hẳn một trường gà rất chuyên nghiệp, có “thầy gà” chăm sóc và nhân giống những loại gà đá hay nhất được tập trung từ khắp mọi miền đất nước.

Tuy nhiên, tướng Kỳ cũng là người có kiểu “cáp độ” không giống ai khi sẵn sàng bỏ con gà trị giá cả chục cây vàng chỉ để “đá bắt xác” với bất kỳ đối thủ nào. Dù là đá với đại gia hay với nông dân, tướng râu kẽm đều không có sự phân biệt đẳng cấp, địa vị nên dân đá gà rất khoái.

Đá gà từ Đông sang Tây

Thời gian gần đây, với sự ra đời của các học thuyết đạo đức mới và biến chứng cờ bạc trong trò chơi, đá gà không được xem là một loại “thể thao”, mà là một hành động tàn nhẫn với thú vật không thể nào chấp nhận được.

Nhiều người Tây phương nhìn trò đá gà ở các nước Đông Nam Á như là một tàn dư, một dấu vết về sự “kém văn minh” của người dân trong các nước đang phát triển.

Không chỉ có trò đá gà, trò đấu bò, chọi trâu hay bất kỳ môn chơi nào làm cho con vật đổ máu đều bị xem là tàn ác và cần phải bài trừ.

Thực tế thì đá gà có một lịch sử rất lâu dài, đã từng thịnh hành và thậm chí vẫn còn đang tồn tại tại một số nước Tây phương.

Nhiều nơi ở nước Mỹ, đá gà rất thịnh hành và gà không đá cựa sắt như tại Việt Nam mà đá bằng… dao. Cũng tương tự như cựa, con dao cực sắc được thiết kế ôm khít chân gà, những cú đá đúng thế có thể đá đứt phăng đầu đối thủ.

Nếu không, chỉ sau vài cú chém liên hoàn, con gà bại trận sẽ chẳng toàn thây, khắp người rách toác và đầm đìa máu tươi.

Theo sử cổ, đá gà là một trong những thể thao phổ biến nhất trong xã hội người Ai Cập, Ba Tư (tức Iran ngày nay), Do Thái, và Canaan (Trung Đông). Thời đó, người nuôi và gây giống gà chọi để đấu và đánh cuộc trong các phiên chợ, cũng chẳng khác gì đá gà trong thế kỉ 20 ở nước ta.

Thời thế kỉ thứ nhất (sau Công nguyên), Julius Caesar là người truyền bá thể thao đá gà đến người dân La Mã và sau này đến người Anh.

Đến thời vua Henry thứ VIII (thế kỉ 16), đá gà ở Anh thịnh hành đến độ trở thành một loại thể thao quốc gia.

Thời đó, những cuộc tranh tài thường diễn ra tại cung điện của nhà vua, và tại các khuôn viên nhà thờ vì các giáo sĩ cũng ham mê đá gà. Đến thời Hoàng hậu Victoria thì môn thể thao này bị suy tàn vì sắc lệnh của hoàng gia cấm đá gà.

Ở Tây Ban Nha đá gà là môn thể thao đã và đang tồn tại qua hàng ngàn năm. Chưa ai biết đích xác môn thể thao này du nhập qua Tây Ban Nha từ thời nào, nhưng có thuyết cho rằng nó được truyền bá qua thương gia từ các vùng Trung Đông.

Ngày nay, đá gà vẫn là bộ môn thể thao phổ biến tại những vùng như Bilbao, Oviedo, Madrid, Barcelona, và Valencia.

Ở Mỹ, đá gà cũng có thời rất thịnh hành. Tổng thống George Washington, Thomas Jefferson, Andrew Jackson, và Abraham Lincoln là những người rất ham mê đá gà.

Thời đó, đá gà được xem là một môn thể thao của giới đàn ông sành điệu. Nhiều tài liệu kể rằng có lúc những cuộc chọi gà được tổ chức ngay trong phòng của tổng thống! Đến khi cuộc nội chiến xảy ra, môn đá gà dần dần suy tàn theo thời gian.

Cho đến nay, chỉ có bang Louisana và một phần bang New Mexico cho phép đá gà, còn các bang khác đều có luật cấm đá gà.

Nhưng có nhiều bằng chứng gần đây cho thấy đá gà bắt nguồn từ vùng Đông Nam Á, chứ không phải từ các nước Tây phương.

Theo cuốn “Cockfighting all over the World” (Đá gà khắp thế giới), trò chơi đá gà xuất hiện sớm nhất ở Á châu, đặc biệt là Đông Nam Á vì đây là quê hương cổ xưa nhất của các loại gà trên thế giới ngày nay.

Sách Nam Việt Chí chép rằng ở huyện Lỗ Thành có nhiều gà rừng hay chọi nhau, nên dân trong vùng đem gà nhà chọi nhau với gà rừng để bắt lấy.

Truyền thuyết Pú Lương Quân cũng kể lại câu chuyện vợ chồng Báo Lương bắt gà rừng về nuôi.

Công cuộc truy tìm nguồn gốc của gà là một đề tài nghiên cứu qui mô của nhiều nhóm khoa học gia trên thế giới, và qua các nghiên cứu này, nhiều phát hiện thú vị đã làm thay đổi cái nhìn về nền văn minh nông nghiệp Đông Nam Á.

Hiện nay trên thế giới, người ta thống kê có tất cả 175 giống gà khác nhau, và tất cả đều xuất thân từ loài chim rừng màu đỏ có tên tiếng Anh là Red Jungle Fowl và tên khoa học là Gallus gallus.

Theo các tài liệu khảo cổ học và dựa vào các di vật khảo cổ, giới khoa học cho rằng loài chim này được con người thuần dưỡng vào khoảng 4000 năm trước đây tại vùng Thung lũng Indus (tức Pakistan ngày nay).

Tuy nhiên, các nhà khảo cổ học Trung Quốc dựa vào các di chỉ tìm thấy trong các vùng thuộc sông Hoàng Hà (Yellow River) cho rằng Trung Quốc mới là nơi đầu tiên thuần dưỡng các loài gia cầm như gà và ước tính thời điểm thuần hóa gà xảy ra vào khoảng 6.000 đến 7.500 năm trước đây.

Nhưng thời điểm này cũng bị nghi ngờ, bởi vì khí hậu và môi trường miền bắc Trung Quốc không thể là nơi lí tưởng cho loài gà rừng Red Jungle Fowl.

Trong hai công trình nghiên cứu quan trọng công bố trên Tập san Viện hàn lâm khoa học quốc gia Mỹ, một nhóm khoa học gia Nhật so sánh cấu trúc di truyền của 21 giống gà thuộc gia đình Gallus Gallus từ Thái Lan, Nam Dương, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật, Sri Lanka, v.v…, và phát hiện rằng giống gà ở Thái Lan có hệ số phong phú di truyền cao nhất, tức là giống gà ở đây có độ tuổi di truyền cao nhất.

So sánh DNA gà Đông Nam Á và DNA các giống gà khác trên thế giới, các nhà nghiên cứu Nhật đi đến kết luận rằng tất cả các giống gà nuôi trên thế giới ngày nay xuất phát từ một giống gà từng sống (hay thuần hóa) tại một vùng đất mà ngày nay thuộc Thái Lan và Việt Nam(!).

Họ còn ước tính rằng thời điểm thuần hóa gà rừng tại Đông Nam Á bắt đầu vào khoảng 8.000 năm về trước.

Phát hiện này của các nhà nghiên cứu Nhật, dựa vào phương pháp nghiên cứu sinh học phân tử hiện đại nhất, cũng phù hợp với các di chỉ khảo cổ học tìm thấy ở nước ta.

Tài liệu khảo cổ học Việt Nam cho biết có khá nhiều xương cốt của các loài gia cầm như gà, vịt, chó, trâu, bò, v.v… thuộc thời kì hậu đồ đá mới được tìm thấy tại Phùng Nguyên, Gò Mun, Đồng Đậu, và Hoa Lộc.

Tại Đồng Đậu, các nhà khảo cổ học Việt Nam còn phát hiện 2 tượng gà nặn bằng đất nung. Như vậy, có thể nói gà đã được con người thuần dưỡng ít nhất là 8.000 năm trước đây tại những vùng đất thuộc Việt Nam ngày nay.

“Tướng râu kẽm” mê sưu tầm những giai thoại về gà chọi

Lâu nay có rất nhiều giai thoại về con gà đá cũng như nhưng người có vai vế trong xã hội mê đá gà. Nhưng hầu hết, chuyện nào cũng không vui, vì trong đó, ngoài máu của những con gà chiến gục chết trên sàn đấu còn là những tấn bi kịch cho những kẻ lợi dụng trò chơi đá gà để thỏa máu đỏ đen.

Nhiều người kể lại, ông tướng râu kẽm không chỉ mê gà mà còn mê sưu tầm những câu chuyện liên quan tới gà và luận bàn cùng các “chiến hữu”.

Nguyễn Cao Kỳ mê gà chọi

Theo tài liệu Nam Hoa Kinh của Trang Tử, thú đá gà đã xuất hiện ở nước Tề thời chiến quốc, vào năm 432 trước Tây lịch, nhưng mãi tới thời Ðường, mới được thịnh hành và thu hút mọi tầng lớp trong xã hội, kể cả vương hầu khanh tướng, hoàng tử đương triều.

Ở kinh đô Trường An, ngoài những đấu trường dành riêng cho bậc cao sang quyền quý, trong đó có anh em, con cháu họ Lý nhà Ðường, tới mua vui bằng những trận cá độ lên tới chục lượng vàng ròng. Ngoài ra khắp kinh thành, đâu đâu cũng có chợ mua bán gà đá rất phát đạt.

Ðương thời có nhà thơ Vương Bột, là một thi gia nổi tiếng về thơ Ðường, xưa nay vẫn được tôn sùng là đỉnh cao của nền thi ca cổ điển Trung Hoa.

Ông thuộc phái “Tứ Kiệt”, ở vào thời kỳ Sơ Ðường (618-713, gồm Vương Bột, Dương Quỳnh, Lư Chiếu Lân và Lạc Tân Vương). Thơ của nhóm này chủ yếu là ca tụng thiên nhiên bằng lời lẽ bóng bẩy, hoa mỹ. Vương Bột tự là Tử An, sinh năm 649 tại Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây.

Theo sử liệu, Vương Bột là một bậc văn nhân tài tử, ngay lúc lên 6 đã nổi tiếng hay thơ. Năm 14 tuổi , do quan Thái thường bá Lưu Tường Ðạo tiến cử , được vua Ðường Cao Tông triệu vào điện thí rồi lấy đậu cao. Năm hai mươi tuổi, được bổ làm chức Triều tán lang.

Nhờ làm hai bài tụng, được Bái vương Hiền mời làm chức Tu Soạn tại vương phủ. Vương Bột ngoài 16 tập thơ, trong đó có bài “Ðằng Vương Các” được ca tụng từ xưa cho tới tận ngày nay.

Chữ tài liền với chữ tai, Vương Bột nhờ thơ hay mà thăng tiến thì cũng vì thơ mà mất chức. Ông đã làm làm bài hịch ca tụng đá gà (Ðấu kê hịch) cho hai vị Vương tử Bái Vương Hiền và Chu Vương Hiển.

Ngoài ra, ông còn làm bài phú “Vua gà chọi”, “Anh hùng gà chọi” khi tới trường gà, xem các hoàng thân quốc thích nhà Ðường đấu gà với nhau.

Ông bị Ðường Cao Tông quở trách tại sao không cản ngăn việc đá gà mà còn làm bài hịch ca tụng đá gà, nên vua giận, đuổi Vương Bột đi khỏi kinh thành.

Chán đời, Bột chu du khắp xứ, sau đó tới tận Giao Châu để thăm cha đang làm quan tại đó. Nhưng không may, thuyền Vương Bột bị chìm trên biển làm ông chết đuối khi mới 27 tuổi.

Tại Việt Nam, trong tác phẩm “Công dư tiệp ký” của Vũ Phương Ðề, làm quan Ðông Các Học Sĩ, thời Lê Trung Hưng cũng có câu chuyện nói về gà. Nội dung câu chuyện kể về đứa con bất hiếu xem mạng gà trọng hơn mạng mẹ ruột. Chuyện kể xưa có một người đàn ông tính rất vũ phu.

Đối với vợ con, hơi động một tý là hắn đánh đập không tiếc tay. Hắn ham chơi gà chọi, ham đến nỗi trên đời ngoài gà ra, hắn cho không còn thú gì tiêu khiển hơn thế được. Lần đó hắn mua được một con gà thật tốt. Con gà ấy có nước đá rất hay, đã từng đoạt được nhiều giải.

Hắn quý gà vô cùng, chăm sóc từng ly từng tý một. Một hôm hắn đi chơi xa, dặn vợ ở nhà trông nom con gà cho mình. Hắn dọa: - Mạng của nó tức là của mày đó! Ngày hôm đó gà mấy lần chạy ra ăn đỗ phơi ở sân. Người vợ ngồi chặt củi gần đấy đuổi mãi không được.

Một lần, sẵn con dao chặt củi, chị cầm ném đuổi gà. Không ngờ dao trúng vào cổ, con gà giãy lên đành đạch, một lát thì chết. Thấy con gà cưng của chồng chẳng may vì mình mà chết, người vợ xanh cả mặt.

Nghĩ đến những trận đòn của chồng, nàng gạt nước mắt khóc. Nàng bảo mẹ chồng: - Con không may đánh chết gà. Chồng con về chắc sẽ không để yên cho nào. Nhưng con đã có mang được bốn tháng nay, biết làm sao bây giờ?

Bà cụ đáp: - Con đừng lo, để mẹ nhận là mẹ ném cho. Chả nhẽ nó lại ăn thịt mẹ nó hay sao? Người chồng trở về, vừa bước chân vào nhà đã hỏi vợ: - Con gà đâu?[/i]

Người vợ run rẩy chưa kịp đáp thì người mẹ đã bảo: - Tao nhỡ tay trót ném chết nó. Rồi ta sẽ đền tiền cho mày mua con khác.

Hắn ta nổi giận đùng đùng, hất hàm hỏi vợ: - Mày thổi cơm mau mau cho bà ấy ăn no đi! Cả nhà tưởng hắn dọa dẫm bà cụ. Nhưng cơm nước xong hắn cầm thuổng đi trước, bảo vợ lấy dây trói tay mẹ lại, dắt đi sau.

Ra đến cánh đồng, hắn hì hục đào một cái huyệt, quyết định chôn người đã làm chết con gà quý của mình.

Nhưng ở trên thiên đình, Ngọc Hoàng đã thấy hết được tội ác của thằng con bất hiếu, liền sai Thần Sét xuống trị tội ngay. Vì thế, huyệt vừa đào xong bỗng đâu trời nổi một cơn gió lớn, giữa đồng có một tiếng nổ rất to.

Thần Sét đã nhảy xuống từ khi nào, đánh hắn ngã xuống một bên huyệt và thích mấy chữ vào mặt.

Thiên hạ nghe tin đồn đổ xô đến xem rất đông. Khi quan về khám, sai lấy dấm bôi vào mặt, thấy nổi lên tám chữ "Quý gà chôn mẹ, tội ác không tha". Ngày nay ở vùng Bắc Ninh có còn cái bia ghi câu chuyện trên. Câu rủa « Con trời đánh

Cũng thời Lê Trung Hưng - Chúa Trịnh ở Ðàng Ngoài, “đá gà” đã trở thành thú vui tiêu khiển của hàng vương tôn quyền quý, trong đó có các hoạn quan.

Ðây cũng là một đề tài để cho Trạng Quỳnh đương thời, lấy đó đem ra nhạo báng, những cái hư rởm của bọn ăn không ngồi rồi, chẳng biết làm gì, vì cái ăn cái mặc, đả có những người cùng đinh khố rách khổ cực lo liệu.

Bọn hoạn quan nơi phủ chúa rất thích chọi gà. Chúng bỏ rất nhiều tiền mua những con gà chọi nòi, đá hay nhất nước, đem về nuôi.

Nghe nói Trạng Quỳnh có con gà đá hay, thắng gà nhiều nơi, kể cả gà của sứ Tàu, chúng bèn đến xin Trạng cho gà đấu thử.

Biết bọn hoạn quan độc ác, thường gây tai họa cho nhiều người, Trạng Quỳnh ghét lắm, quyết làm chúng bẽ mặt một phen. Trạng hẹn chúng sáng ngày mai đem gà đến chọi và loan tin cho bàn dân thiên hạ trong thành đến xem.

Sáng hôm sau, bọn hoạn quan đem gà đến nơi hẹn. Quỳnh cũng ôm một chú gà thiến của người hàng xóm do Quỳnh nói khó mượn được, thủng thẳng bước vào trường gà.

Con gà trống thiến của Trạng Quỳnh vừa thả ra đã bị gà chọi nòi của viên hoạn quan xông đến mổ vào đầu và đá cho một phát toạc ức ra, giãy đành đạch chết ngay. Sau khi đá thắng, chú gà chọi hùng dũng vỗ cánh, vươn cổ gáy một hồi.

Bọn hoạn quan nhảy nhót, reo hò. Bấy giờ, Trạng Quỳnh mới thiểu não bước vào, ôm lấy gà của mình, khóc rống lên, kể lể: - “Khốn nạn thân mày, gà ơi! Khi chưa bị hoạn, mày rất giỏi giang.

Nay bị hoạn mất hai hòn dái rồi, sao không biết thân biết phận, còn hung hăng đấu đá, để đến nỗi chết thảm, chết hại như thế này. Khốn nạn thân mày, gà ơi là gà!” Biết là bị chửi xỏ, bọn hoạn quan vừa tức vừa xấu hổ. Chúng vội vã ôm gà lủi đi giữa tiếng cười giòn giã của dân chúng kinh thành.

(Đón đọc tiếp kì II: Tướng râu kẽm Nguyễn Cao Kỳ săn lùng thần kê)


Bảo Bảo
theo PNTD

Một phó tổng thống, dẩn đi một bầy bằng trực thăng của chính phủ để chơi đá gà ăn tiền thì có còn giử được nước không.?
Chắc chắn là KHÔNG.

Bảo Bảo này ác thiệc!!! đăng bài này lên là lại muống thiên hạ đào mồ cuốc mả của nhà Kỳ lên chưởi nửa đây mà... chặc...chặc!!!

nho cai thang cho nay chuyen di da ga , nen con gai cua no bay gio la ga cho may dai dam vn

Tướng râu kẽm Nguyễn Cao Kỳ đi tìm “thần kê”

- Dân chọi gà chuyên nghiệp thường ví những con gà giúp chủ “làm nên cơ nghiệp” là “thần kê”. Mỗi xứ gà đá đều có những con gà hay được dân mê gà “tôn” lên hàng “thần kê” không chỉ vì nó đá hay mà còn để đem ra giao chiến với gà xứ khác nhằm bảo vệ truyền thống và lịch sử chơi gà của xứ mình. Với người mê đá gà như tướng Nguyễn Cao Kỳ, đã là “gà thần” thì giá nào ông cũng bỏ tiền ra mua…

Huyền thoại thần kê

Thời phong kiến dân ta đã mê gà. Đến thời Pháp thuộc, những gia đình có tiền vẫn duy trì thói đá gà ăn tiền.

Vùng nông thôn, dù nghèo cũng lấy trò đá gà làm thú tiêu khiển. Chỉ đến khi khủng hoảng kinh tế thế giới, rồi kéo tới nạn đói năm 1945, miền Bắc gần như không còn nghe tiếng gà gáy. Tuy nhiên, xuyên suốt thời Pháp thuộc, rồi tới thời chống Mỹ, bà con vùng Nam kỳ lục tỉnh nuôi gà đá khá rầm rộ.

Nhiều địa phương nổi danh với phong trào nuôi gà nòi như Hậu Giang, An Giang, Kiến Phong.. vẫn cho ra lò những chú gà oai phong lẫm liệt.

Ban đầu, các cuộc tranh tài chỉ có tính cách giải trí, giữa xóm này với xóm khác. Về sau một số người chen vào, nuôi gà nòi chuyên nghiệp đá ăn tiền.

Do trên , phong trào bùng lên tới tỉnh, rối lấn sang qua tới Nam Vang (Campuchia). Từ xưa người Cao Miên có loại gà đá Tà-Lóc, không có cựa, nên chỉ đá bằng đôi chân, vì vậy mới gọi là Gà Ðòn.

Gà này cũng đá rất hăng, nên được Việt Kiều Campuchia nuôi để đá chơi trong ba ngày Tết Nguyên Ðán cho đỡ nhớ nhà, chứ không ăn tiền.

Mãi tới khi có một số về thăm quê, mua gà nòi đem lên nuôi và mở trường gà lớn Stung Meng Chây, cách thủ đô Phnom Penh 10 km, mới bắt đầu có chuyện ăn thua bằng tiền bạc.

Các tay chơi ở miền Nam lái xe hơi đi Nam Vang tham gia vào trò đen đỏ. Nổi như cồn thời này có ông Hai Hiển nhà ở Cao Lãnh.

Tuy nhiên, những trận đấu cụ thể của chiến kê trong đàn gà ông Hai Hiển không thấy tài liệu nào nhắc lại. Chỉ biết rằng cho đến ngày nay, nhắc tới “bổn” gà ông Hai Hiển, dân mê gà chọi đều tôn là “linh kê bách chiến bách thắng”.

Nguyễn Cao Kỳ

Còn trong số Việt Kiều nuôi gà nòi, nổi tiếng có Lâm Minh Sến, ở xã Vĩnh Lợi Tường, quận Peamchor, tỉnh Prey Veng, giáp ranh với xã Thường Phước, quận Hồng Ngự, tỉnh Kiến Phong (nay là Đồng Tháp).

Người ta kể lại, khoảng năm 1938, một lần đi xem đá gà trong xóm, thấy có con gà trống thật oai phong ông Lâm Minh Sến bỏ ra số tiền lớn mua đem về gầy giống. Ông chọn con gà mái “ngon lành” nhất bầy để nhân giống cới con gà này.

Vài tháng sau, lứa gà đầu tiên giữa cặp “tiên đồng ngọc nữ” này nở được mười bốn con với màu sắc khác nhau.Trong số này, có một con rất đặc biệt và dị dạng lông đen tuyền, không có đuôi.

Sến rất thích, đặc tên là Ô Truy, theo điển tích nói về con ngựa hay của Hạng Võ. Cùng một bầy, nhưng con gà đen cụt đuôi rát khác lạ, không chịu ngủ dưới đất mà chỉ ngủ trên cây. Cùng một bầy nhưng còn gà này tính cô độc, không chơi với ai. Thân hình thì dị dạng, tròn trịa như trái banh và rất ít gáy.

Một hôm có người tên Xả Cập, cũng người làng Vĩnh Lợi Tường tới thăm nhà ông Sến để coi con Ô Truy. Vốn là tay nuôi gà sành sõi nên Xã Cập chỉ một lần quan sát gà là khám phá ra một cái bớt đen, nằm giữa cái lưỡi màu hồng lợt của gà. Ngoài ra gà còn có một cái lông voi, mọc ở giữa cánh.

Ðồng thời còn có thêm một cái vẩy nhỏ, mọc trong kẹt ngón chân giữa, mà dân chuyên nghiệp gọi là Vẩy Yểm Long.

Tóm lại, theo kinh kê, thì đây là một con Thần Kê, có một không hai trên đời. Sau khi tới tuổi “chinh chiến”, con Ô Truy đụng độ với con gà điều hay nổi tiếng trong vùng.

Ông Sến thì tự tin với con gà nhìn cục mịch trong khi phe bên kia khinh thường ra mặt. Họ tưởng ông Sến khờ nên cáo độ rất lớn.

Vừa xuất trận, chỉ thấy “cục thịt” màu đen co chân nhảy lên đá nghe cái “rẹt” đã thấy con gà điều giãy giụa rồi chết tốt. Thì ra con Ô Truy đã đâm ngay cựa vào cuống họng đối thủ.

Từ đó tiếng tăm Ô Truy vang dội khắp vùng. Một tay chơi ở miền Nam có con gà đá rất hay, nghe nói bên Campuchia có “thần kê” nên ngứa lỗ mũi, quyết đem “chiến kê” của mình sang tranh tài cao thấp.

Tay chơi này là một cự phú đất Cần Thơ nên đã đem rất nhiều bạc vàng sang thách đấu. Ngoài ra còn có đám đàn em cũng là những tay chơi khét tiếng ôm tiền sang “ăn theo”.

Nhìn thấy bộ dạng của Ô Truy, các tay chơi cự phú ôm bụng cười nghiêng ngã bởi theo họ, con gà này đạp mái còn không nên thân thì đừng kể tới chuyện đấm đá. Xung trận, cả hai đối thủ gườm nhau rất lâu để thăm dò. Đã thắng nhiều trận nên con gà xám tung chân đá thế liên hoàn.

Con Ô Truy cũng tung mình nghênh chiến. Cả hai con gà đá tung bụi mù mịt trong khoảng 2 phút nhưng hầu như không con nào dính đòn của nhau vì các cú ra đòn đều bị đối phương hóa giải.

Bỗng dưng con Ô Truy lùi 3, 4 bước, gà xám thấy thắng thế lao lên. Ngay lập tức, con Ô Truy lại phóng vút lên và đá nghe “bịch” một tiếng. Chỉ thấy con gà xám nằm giãy chết, hai mắt lòi ra ngoài vì bị con Ô Truy tung cựa đâm vỡ đầu.

Thua sạch tiền nhưng vẫn thương con gà nên tay chơi và đám đàn em đem gà về nước chôn cất. Bấy giờ ở Nam Vang có vị hoàng thân nuôi được một chiến kê rất dũng mãnh đặt tên Krongpha.

Con gà này đá hàng chục trận toàn thắng nên được coi là “thần kê hoàng gia”. Nghe tin con Ô Truy dị tướng nhưng đá hay, vị hoàng thân đã địch thân ôm gà về vùng biên giới so tài cao thấp.

Chưa đầy một hiệp, “thần kê hoàng gia” đã co giò chạy vì không chịu nổi những cú ra đòn quỷ khốc thần sầu của đối thủ. Vị hoàng thân đã bỏ ra rất nhiều tiền để nhận cái gật đầu đồng ý bán gà của ông Lâm Minh Sến.

Về hoàng cung, Ô Truy tiếp tục làm mưa làm gió một thời gian dài và chưa thua bất kỳ một đối thủ nào. Khoảng năm 1939, nhận lời mời giao đấu tại một hội chợ ở Manila (Philippin), vị hoàng thân đã ôm gà theo tàu thủy vượt biển du đấu. Nhưng tiếc thay, khi tàu ra giữa biển thì gặp bão lớn.

Dù là “thần kê” nhưng ra giữa biển cũng chỉ là chú gia cầm nhỏ bé, con Ô Truy không chịu nổi sóng gió nên chết trên tàu và được ông chủ tổ chức “thủy táng” ngay trên biển rồi quay tàu về nước.

Truy tìm hậu duệ “thần kê”

Câu chuyện “thần kê” đã làm biết bao thế hệ chơi gà nòi mê mẫn. Vì đó là câu chuyện có thật, hơn nữa vùng Đồng Tháp suốt thời gian sau đó đã cho ra đời những chiến kê rất ghê gớm nên người ta tin rằng hậu duệ của thần kê vẫn còn trong dân gian.

Các “thầy gà” chuyên nuôi gà cho tướng râu kẽm đã tìm về vùng Đồng Tháp lùng sục khắp nơi mong tìm được giống gà quý về dâng lên chủ tướng. Không chỉ “thầy gà” mới truy tìm thần kê, hàng loạt sĩ quan muốn thăng quan tiến chức cho nhanh cũng tìm “chiến kê” để “hối lộ” mà không bị bắt bẻ.

Họ tìm từ Cao Lãnh (Đồng Tháp) qua Chương Mỹ (Hậu Giang) rồi vòng về Chợ Lách (Bến Tre) để kiếm cho được những con gà kỳ hình dị tướng.

Về chọn màu lông, trong các loại màu ô, xám, tía, nhạn, cải, ó... thông thường có 3 màu lông phổ biến: ô, tía, xám. Gà màu ô phải là ô ướt hoặc ô toàn sắc; gà tía phải là tía mật ngã màu đen; gà xám phải là xám khô, vì vậy dân gian mới có câu rằng: "Nhứt điều ô, nhì xám khô, ba ô ướt".

Nếu như chọn gà xám, không nên chọn gà chân trắng, vì gà xám chân trắng sức không bền, dễ thua, ngược lại gà tía chân trắng thì hay, bén đòn nên có những câu: “Gà ô chân trắng mẹ mắng cũng mua; Gà trắng chân chì mua chi giống ấy”.

Nếu chọn được tía ngũ sắc (năm màu lông) chân trắng, thì khó có gà nào địch nổi, trừ thần kê. Chỉ giống gà ô mới có thần kê, vậy mới có câu: “Gà ô chân trắng mỏ ngà; Đá đâu thắng đấy gọi là thần kê”.

Ngoài ra con gà nào gáy 7 tiếng trở lên nhưng gáy giật từng tiếng, đó cũng là thần kê. Người ta nói: "Gà sợ nhau tiếng gáy" là do đó mà ra. Chọn vảy gà hay, gà tài rất quan trọng. Đòn, thế đá của gà hay, gà tài thường thể hiện trên vảy ở hai chân.

Có hằng trăm loại vảy tốt khác nhau, nhưng tiêu biểu là các loại vảy: Tứ trụ, liên chu, liên giáp nội, đại giáp, tam tài, trường thành, huỳnh kiều, xuyên thành giáp, chân lông vảy loạn, án thiên đệ nhất, án địa (địa phủ), giao long (hai hàng trơn), lục đinh (3 cựa mỗi chân), nếu lục đinh có 2 cựa rung rinh lại càng là gà quý; đặc biệt gà có vảy "đệ nhất thần đao" (linh giáp tử) được gọi là linh kê...

Tuy nhiên chọn gà cho được một trong các loại vảy trên cũng rất khó. Có một số đặc điểm đặc biệt của gà tài mà chỉ có chủ mới biết: gà có vảy "yểm long", vảy này rất nhỏ nằm núp dưới một vảy của ngón chân nội hoặc ngoại, vảy này cũng được gọi "dặm đầu tằm" hoặc "lưỡi đầu rồng" nếu vảy núp dưới ngón ngọ (ngón giữa) gọi là vảy "núp đấu" gà có vảy "yểm long" là gà chiến, có nhiều đòn hiểm; gà có bớt lưỡi (bớt son tốt hơn bớt đen), cũng là gà quý.

Những đặc điểm này các “thầy gà” đúc kết từ sách và từ thực tế con Ô Truy bách chiến bách thắng của ông Lâm Minh Sến đã kể ở trên.

Gà lông voi cũng là gà tài: lông cứng, dẻo, xoắn như dây thép thường mọc 1 lông ở đuôi, hoặc 2 lông ở 2 cánh. Đối với gà dị hình, dị tướng có 5 loại mà các “thầy gà” lùng mua cho bằng được để đem về trường gà của tướng Nguyễn Cao Kỳ.

Thứ nhất là gà tử mị. Loại gà này khi ngủ thì năm ngay đơ, sảy cánh và xuôi giò; cũng là tử mị nhưng có loại khác khi ngủ thì đôi giò móc lên cây như dơi(!). Thứ hai là gà qui, hình dạng giống như con rùa. Khi nằm, nó giấu chân đi, co đầu lại, thụt đuôi vào.

Ta trông vào thân hình nó, đúng là thân con rùa, chỉ khác một điều là được phủ thêm lớp long mượt. Thứ ba là gà độc nhãn, độc dao.

Lúc mới sinh ra, chỉ có một mắt một cựa. Những con gà loại nầy thật là hung ác dữ tợn, không bao giờ nao núng trước địch thủ. Đã chọi nhau thì đến chết cũng không chạy. Thứ tư là giống gà mắt ếch mắt mèo. Mắt rất tinh, tránh đòn rất tài và tra đòn rất đúng.

Câu chuyện “thần kê” đã làm biết bao thế hệ chơi gà nòi mê mẫn.

Loại gà nầy rất gan lỳ. Nếu bị trọng thương, cũng nằm lỳ chịu chết, nên tục ngữ có câu: “Gà chân xanh mắt ếch, chém chết không chạy”.

Loại dị tướng thứ năm là gà tam nhĩ. Gà có 3 lỗ tai, ở bên trái hoặc bên phải, ngoài lỗ tai thường, còn có một lỗ tai nhỏ. Lỗ tai này thường bị lông phủ kín, người lựa gà phải để ý, vạch lông ra mới thấy được.

Khi nhìn một con gà, những tay chơi sành thường chú ý ngay đến sắc lông, tướng mạo, dáng đi, tiếng gáy... của nó. Nhiều con gà, đối với những con mắt người thường, chỉ là những con gà bỏ đi.

Nhưng đến tay người sành sỏi nuôi gà thì lại là một con gà có quý tướng. Cho nên, kén chọn được một con gà chọi hay giữa một đàn gà, chẳng khác nào tìm được một vị tướng giỏi giữa chốn ba quân.

Người chơi gà, khi kén chọn gà nòi, trước hết nhắm ở bề ngoài, nghĩa là ở mã gà, nhất là ở màu sắc lông gà. Theo họ, sắc lông gà cũng có nhiều ảnh hưởng đến sự bền bỉ, gan lỳ và khôn ngoan.

Năm màu lông thường được lựa chọn là: Nhạn, Xám, Điều, Ô và Nghệ. Vì năm màu này thuận với ngũ hành Kim, Mộc, Thủy, Hoả, Thổ. Người chơi gà cần phải hiểu ngũ hành của năm sắc gà để biết sự xung khắc theo nguyên tắc dịch lý. Đây cũng là một yếu tố khi “cáp độ” nếu không muốn thua xiềng niểng.

Trong dân gian truyền rằng gà ba giái, hoặc một giái cũng là gà tài nhưng làm sao biết được? Chọn gà tài còn xem cả cách đi, dáng đứng: "Nhất thời hốt cát vãi ra; Nhì thời lắc mặt, thứ ba né lồng". Hốt cát vãi ra là khi bước các ngón chân gà chụm lại quăng về phía trước.

Lắc mặt là khi đi hoặc đứng gà luôn luôn lắc mặt trừ khi ngủ, hoặc đang thi đấu. Gà né lồng là gà khi úp giỏ thường bò sát đất né cái bóng của lồng úp. Ngoài những tiêu chuẩn về ngoại hình thì “thầy gà” phải quan sát cách ra đòn và thế của từng chú gà chiến.

Ở miền Trung, cựa gà được bịt bằng băng keo, chủ yếu để gà dùng đòn, thế thi đấu, hạn chế đấu cựa. Những thế đòn tốt là: cột kèo hai bên đá sỏ ngang, hoặc đá bản lưng (mã kỵ); gà đi dưới thì luồn lách đâm lườn, xỏ vỉa hoặc đá mé hầu.

Một số đòn thế khác như đá khấu, mé, cần ba, quăng chân không cũng là những đòn thế hiểm.

Gà chạy kiệu cũng là loại gà tài: khi xáp trận gà kiệu chỉ tranh đá đối phương một vài hiệp rồi bỏ đối phương chạy vòng theo di (mành), đối phương chạy theo thì quay lại đá tạt vào mặt khiến đối phương phải đui mắt hoặc gãy mỏ; song quý nhất trong giao đấu là loại gà biết sinh thế, bất kỳ các loại thế nào của đối phương cũng ứng tác để trừ và sinh thế khác đánh trả...

Huấn luyện gà trong trại của tướng râu kẽm

Chọn được gà ngon thì phải có “huấn luyện viên” giỏi thì gà mới có thể phát huy hết tố chất của một chiến kê.

Trước năm 1975, nhiều tay chơi xếp vào hàng “thầy gà” từng được vào “doanh trại gà” của tướng râu kẽm Nguyễn Cao Kỳ đều bái phục cách xem tông, chọn giống, nhân bổn gà của những người làm nghề chăm sóc gà cho tướng Kỳ.

Thời điểm này, tướng Kỳ đã biết cách chọn những gien quý, lựa tính trội rồi nhân giống theo định luật di truyền Menden nên gà có tố chất tốt, đá thường thắng trận. Gà chọi thường trưởng thành trong vòng non một năm. Từ thời gian này trở đi, con gà có thể giao đấu với đối thủ nhưng chưa biết đòn thế hay dở.

Các “huấn luyện viên” cóp nhiệm vụ cho gà đấu tập bằng cách bôi mặt để gà cùng bầy không nhận ra nhau rồi bịt cựa cho đá thử. Các trận tập dượt tốt nhất nên thực hiện trong khoảng từ tháng chạp đến cuối tháng tư âm lịch mỗi hàng năm. Vì sau tháng thứ tư, gà bắt đầu thay lông nên không thể chiến đấu như bình thường được.

Khi gà đã mọc đủ lông và lông cứng cáp, các “thầy gà” của tướng Kỳ tỉa bớt lông cổ, lông nách và ngay cả lông ở hậu môn, còn lông đầu thì hớt sạch. Họ lấy ngải cứu, nghệ, muối và phèn chua mài chung với nhau trong chút ít nước và rượu đế rồi tẩm vào thân gà. Nếu gà quá mập thì cách một ngày lại tẩm một lần.

Nhờ “vô ngải nghệ” như vậy mà da thịt con gà sẽ săn lại, có sức chống đỡ và chịu đựng được những đòn địch tấn công. Phải năng tắm rửa sạch sẽ cho gà. Mùa lạnh thì mỗi ngày một lần, mùa nóng hai hoặc ba lần một ngày. Khi lông đã khô ráo lại tiếp tục “vô ngãi nghệ”.

Ở ngoài miền Bắc, mùa đông khi gặp thời tiết quá lạnh lẽo, người ta sẽ không tắm, vì sợ gà bị bệnh sưng phổi. Có người dùng xác trà Huế hoặc nước lá ổi mà tắm cho nó.

Lúa cho gà ăn, nước cho gà uống phải được sạch sẽ.

Tốt nhất là lúa hạt tròn để hạt thóc không đâm vào cổ gà, phải ngâm cho lúa lên mộng thì gà ăn là tốt nhất. Dân chơi gà kỵ nhất là cho gà uống nước máy hoặc nước sông.

Tốt nhất phải là nước mưa chứa trong lu sành. Mỗi ngày, từng “thầy gà” sẽ cho gà “quần sương” vào ban đêm, ban ngày thì “quần nắng” để nó hấp thụ khí trồi thiên nhiên, chịu được mọi sự thay đổi của thời tiết.

Sau mỗi lần đá độ xong, dù gà “ăn độ” tức đá thắng cuộc hay gà “thua vớt” (tức gà đã từng ăn độ, nhưng nay rủi bị thương, đứng không vững, chủ bồng ra khỏi đấu trường đem về nuôi lại, thì gọi là gà thua vớt) cũng phải được săn sóc ngay tránh cho gà mất sức.

Nếu gà dính cựa, bị sặc máu trong cổ thì “thầy gà” phải “vỗ hen” cho nó. Người chủ bồng con gà lên, kẹp chặt nó vào bên hông.

Rồi lấy tay nắm đầu gà, dùng ngón trỏ bẹc lớn mỏ ra. Tay kia cầm khăn sạch có thấm nước, bóp cho nước chảy vào họng gà, rồi ghì đầu nó chúc xuống. Xong, bỏ khăn ra, dùng tay ấy vỗ bì bạch vào họng gà. Bao nhiêu nhớt, đàm, dãi, lông, cát trong họng nó sẽ nhểu ra lòng thòng.

Khi hết nhểu là họng gà đã sạch thì thôi vỗ. Đoạn lấy một lá trầu tươi, vò nhầu nát, trộn với một cục muối ăn, viên lại nhỏ độ bằng đầu ngón tay út, nhét vào họng cho nó nuốt xuống bọc điều.

Làm như vậy sẽ có 2 tác dụng, một là miệng gà được sạch thêm, hai là viên trầu tươi trộn muối nầy là món thuốc ngừa độc đòn gió.

Tiếp đến là phải vạch cánh, vạch lông tìm các vết thương, xức thuốc, may vá lại (xức teinture d’iode, pénicilline, bột dagénan, bột riou hay dầu gió đều được).

Sau đó, phải nhốt riêng một nơi nào cao ráo yên tĩnh, phải “cắt nước” trong vài ba hôm đầu, chỉ cho ăn cơm nóng, ướt hột hay tấm cám trộn đặc (nước thật ít). Chừng nào thấy gà lại sức, không bị ké, sẽ cho uống nước dần dần đến khi bình phục hẳn.

Màn huấn luyện đầu tiên là “xổ gà”. Các “thầy gà” của tướng Kỳ thường lấy vải và bông gòn bọc kín cặp cựa của cả hai “chiến kê” để vô hiệu hoá những cặp cựa đó, dù con nầy có đá trúng con kia. Thả hai chú gà ra để cho chúng đá lẫn nhau. Các “thầy gà” tại trường Sài Gòn gọi là “xổ gà”, trong khi phía Bắc gọi là “vần gà”.

Cặp gà sẽ đá trong vài nước, mỗi nước độ mười phút như võ sĩ tính bằng hiệp đấu. Sau mỗi nước, cho gà nghỉ chừng ba phút, rồi cho đá lại.

Xem chừng khi gà đã thấm mệt, đôi chân bết bát đá không lên nổi nữa thì cho nghỉ luôn, đợi lần sau sẽ xổ lại.

Qua nhiều lần “xổ gà”, gà trở nên gan dạ, tinh khôn, quen chịu đựng... Và vì cuộc đá thử không bao giờ đi đến hồi kết thúc, tính hiếu chiến của gà không được thoả mãn nên gà rất thích đá nhau và chỉ muốn “choảng” cho đối thủ ngay từ lần đầu gặp mặt.

Mỗi lần đá thử xong, “thầy gà” lại vỗ hen cho gà, làm cho các nhớt dãi trong cổ họng gà tuôn hết cả ra. Họ dùng một chiếc lông gà đã rửa sạch, luồn ngoáy vào trong cổ gà để kéo hết đờm dãi ra.

Hết dãi nhớt, gà không còn khò khè khi lâm trận. Trong thời kỳ huấn luyện, gà chọi phải “xổ” nhiều lần như thế “thầy gà” biết được sở trường của chúng qua những lần đá thử. Có con xuất sắc về “giàn nạp”, “đá đầu”; có con giỏi về “đá hầu”, “đá mé’; nhưng đặc biệt cũng có những con đá “đòn buông” (miền Bắc gọi là phóng tiễn) hay “đá vỉa tối” (miền Bắc gọi là đá đòn luồn).

Gà đá đòn buông là loại gà khi đá địch, nó không cần mổ vào địch trước, như các loại gà khác, nhưng nó luôn vẫn đá trúng địch thủ.

Còn “đá vỉa tối” là con gà tìm cách luồn đầu vào hai bên cánh địch, xuất kỳ bất ý mổ lên vai, lưng hoặc đầu đối thủ rồi ra một đòn đá chí tử. Đòn này thường nhằm vào hai bên phao câu, lưng và mắt đối phương.

Các thầy gà sao khi nghiên cứu sở trường, sở đoản của từng chiến kê sẽ có nhiệm vụ ghi chép tỉ mỉ để tướng Kỳ căn cứ vào đó mà “cáp độ” với các chủ gà khác. Nếu gà của mình có ngón “đá đầu” các “sư kê” sẽ tư vấn để tướng Kỳ lựa một đối thủ thấp hơn gà mình để nó dễ đá.

Nếu gà có đòn “đá buông”, ông tướng râu kẽm sẽ tìm cho nó con gà có “đòn luồn” để khắc chế. Con gà địch luồn đầu vào nách, ẩn đầu đi, như vậy chọi với nó, khó mổ được vào đầu nó để phóng đòn lên.

Con gà có đòn buông không cần phải mổ vào đầu địch vẫn ra được những đòn mạnh mẽ, trong khi địch cứ phải luồn mình, rồi mới xuất kỳ bất ý tấn công được. Vì sở trường con gà nầy có thể áp đảo được sở đoản con gà kia nên việc ghi chép cả gà mình cũng như gà đối thủ là công việc rất quan trọng, hệt như huấn luyện viên bóng đá quốc tế thời nay..

Khi tướng Kỳ chuẩn bị đem gà đi đá độ, các thầy gà sau khi nắm “lý lịch” đối thủ sẽ chọn một con phù hợp rồi tăng tốc huấn luyện. Đây là thời điểm gà cần được “nuôi thúc” và “nhồi gà”. Ngoài số lúa ăn thường ngày, các sư kê còn chọn thịt bò tươi loại xịn xắt nhỏ và trứng gà sống bồi dưỡng cho chiên kê.

Trứng tươi khẻ một đầu nhỏ bằng mút đũa, đưa sát vào mỏ, là chú gà chọi nhà ta say sưa hút cách ngon lành.

Mỗi ngày, sư kê có nhiệm vụ ôm con gà để trước mặt, dùng tay trái bợ hai ngón dưới ức con gà, nâng nó lên, cẳng gà hỏng mặt đất độ hai ba tấc. Nhồi con gà nhè nhẹ, tập cho nó biết ý thủ thế trước.

Bỗng lẹ làng vừa nhồi mạnh vừa rút tay ra. Con gà mất thăng bằng sẽ rơi xuống chổng cẳng, nhưng nó phải dùng hai gối, chống chọi thế nào để khỏi té... Đó là cách nhồi gà, tập cho gà cứng gối, cứng chân cẳng, sẵn sàng ra đấu trường trong vài hôm nữa.


Bảo Bảo
theo PNTD