Biết gì về trực thăng UH-60 Black Hawk - chiếc va trúng máy bay chở khách ở Mỹ?

[Romano]

Một trực thăng UH-60 Black Hawk - dòng trực thăng phổ biến hàng đầu của quân đội Mỹ - va trúng một máy bay dân dụng khiến 67 người thiệt mạng, đánh dấu thảm họa hàng không nghiêm trọng nhất ở Mỹ trong 24 năm qua.
Tối 29-1, một trực thăng của quân đội Mỹ đã va trúng một máy bay dân dụng của hãng hàng không American Airlines khiến 2 phương tiện rơi xuống sông ở ngoại ô thủ đô Washington D.C. (Mỹ). Toàn bộ 67 người trên cả hai máy bay thiệt mạng.

Chiếc trực thăng trong vụ va chạm là trực thăng UH-60 Black Hawk của Lục quân Mỹ. Khi xảy ra tai nạn, trực thăng này đang thực hiện nhiệm vụ huấn luyện đêm.

Theo trang Business Insider, trực thăng UH-60 Black Hawk là một trong những mẫu trực thăng phổ biến và dễ nhận diện nhất trong quân đội Mỹ. Các biến thể của dòng trực thăng này được sử dụng cho nhiều nhiệm vụ khác nhau.

Dưới đây là một số thông tin về dòng trực thăng Black Hawk.

Ai sản xuất Black Hawk?
Trực thăng Black Hawk do Sikorsky Aircraft - hiện là công ty con của hãng Lockheed Martin - phát triển. Từ khi chương trình Black Hawk ra đời, Lockheed Martin đã chế tạo hơn 5.000 chiếc Black Hawk cho khoảng 36 quốc gia.

Trực thăng được đặt theo tên của một thủ lĩnh người Mỹ bản địa thuộc bộ lạc Sauk. Tính đến nay, các trực thăng Black Hawk đã tích lũy hơn 15 triệu giờ bay.

Trong hơn 40 năm qua, nhiều phiên bản của Black Hawk đã được nâng cấp và cải tiến. Hiện tại, Lockheed Martin đang phát triển các phiên bản tiên tiến hơn với động cơ mạnh mẽ hơn, thậm chí hướng tới khả năng tự động cất cánh, bay và hạ cánh mà không cần con người điều khiển. Quân đội Mỹ cũng đang xem xét hợp tác để hiện thực hóa công nghệ này.

Nhiệm vụ của trực thăng Black Hawk
Black Hawk được mệnh danh là "chiến mã" của quân đội Mỹ nhờ vào tính đa dụng. Dòng trực thăng này được sử dụng để sơ tán y tế trên chiến trường, tìm kiếm và cứu hộ, vận chuyển binh sĩ và hàng hóa, cũng như thực hiện các nhiệm vụ đặc biệt, bao gồm những chiến dịch quan trọng của lực lượng đặc nhiệm Lục quân Mỹ.

Lục quân Mỹ đã đưa Black Hawk vào biên chế từ năm 1979.

Dòng trực thăng này trở nên nổi tiếng qua bộ phim Black Hawk Down (“Diều Hâu Gãy Cánh”) ra mắt năm 2001, được chuyển thể từ cuốn sách cùng tên kể về chiến dịch của Mỹ trong trận Mogadishu (Somalia) năm 1993.

Đội đặc nhiệm SEAL Team 6 của Hải quân Mỹ cũng đã sử dụng 2 chiếc Black Hawk được cải tiến đặc biệt trong chiến dịch tiêu diệt trùm khủng bố Osama Bin Laden năm 2011. 1 trong 2 chiếc đã gặp nạn và buộc phải phá hủy ngay tại hiện trường.

Thông số kỹ thuật của Black Hawk
Theo Lockheed Martin, chiếc trực thăng tầm trung này có thể chở tối đa 12 binh sĩ đầy đủ trang bị, hoặc nhiều hơn nếu không mang theo hành lý. Trực thăng Black Hawk cũng có thể được điều chỉnh để chở hành khách hoặc vận chuyển binh sĩ bị thương.

Black Hawk thường có kíp lái gồm 3 người: phi công, cơ phó và trưởng phi hành đoàn. Trực thăng này được trang bị móc treo bên ngoài có thể nâng tải trọng lên tới 3,6 tấn và đạt tốc độ tối đa khoảng 274 km/giờ.

Mặc dù không có hệ thống vũ khí chuyên dụng, Black Hawk vẫn được thiết kế với các giá gắn súng máy, súng minigun và có thể lắp thêm rocket, tên lửa cùng nhiều loại vũ khí khác khi cần thiết.

Hồ sơ an toàn của Black Hawk
Do được sử dụng rộng rãi trong quân đội Mỹ cũng như nhiều quốc gia khác, Black Hawk từng gặp phải nhiều vụ tai nạn, trong đó có những sự cố gây tử vong do lỗi con người hoặc trục trặc kỹ thuật.

Năm ngoái, một chiếc Black Hawk của Israel đã rơi trong chiến dịch tại Dải Gaza. Trước đó, năm 2023, 3 vụ tai nạn riêng biệt liên quan Black Hawk đã khiến 16 quân nhân Mỹ thiệt mạng, bao gồm 1 vụ va chạm trên không, 1 vụ rơi trên mặt đất và 1 vụ lao xuống biển.

Giữa năm 2023, trang Military.com trích dẫn dữ liệu của Lục quân Mỹ rằng trong vòng một thập niên, đã có 60 trường hợp tử vong liên quan việc huấn luyện với Black Hawk.

Chuyện gì đã xảy ra trong vụ va chạm gần thủ đô Washington D.C?
Ngày 30-1, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth nói rằng trực thăng quân sự Mỹ gặp nạn khi đang trong quá trình huấn luyện định kỳ hàng năm. Chiếc trực thăng UH-60 Black Hawk thuộc Tiểu đoàn Hàng không 12, đóng quân tại căn cứ Fort Belvoir, bang Virginia.

Tiểu đoàn này có nhiệm vụ đặc biệt, chuyên chở các lãnh đạo quân đội cấp cao và quan chức chính phủ trong khu vực thủ đô Washington D.C.

“Theo đánh giá, đây là một đội bay khá giàu kinh nghiệm” - ông Hegseth nói, lưu ý rằng phi hành đoàn có mang theo kính nhìn đêm, nhưng chưa rõ liệu họ có đang sử dụng tại thời điểm xảy ra vụ va chạm hay không.

Phi công quân sự Mỹ thường xuyên huấn luyện với thiết bị nhìn đêm, nhằm đảm bảo khả năng hạ cánh trong điều kiện ánh sáng yếu – một phần của các yêu cầu huấn luyện bắt buộc hàng năm.

Việc này giúp các phi công có thể vận hành trong những khu vực mà ánh sáng từ đường băng hoặc đèn tín hiệu máy bay có thể gây nguy hiểm, như thu hút hỏa lực từ đối phương. Tuy nhiên, kính nhìn đêm cũng có những hạn chế, như làm giảm cảm nhận về độ sâu và tầm nhìn ngoại vi, đặc biệt đối với người mới sử dụng.

Người dân thủ đô Washington D.C. và bang North Virginia không xa lạ với hình ảnh trực thăng Black Hawk bay dọc theo khu vực vành đai thủ đô.

Năm 2023, để có được góc quay ấn tượng về Lầu Năm Góc, các quan chức truyền thông Bộ Quốc phòng Mỹ đã phối hợp cùng Tiểu đoàn Hàng không 12 thực hiện chuyến bay chụp ảnh trên không.

Kế hoạch bay này được tính toán kỹ lưỡng và phối hợp với Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), cũng như các kiểm soát viên không lưu tại sân bay Ronald Reagan Washington để tránh xung đột không phận. Đây là quy trình bay tiêu chuẩn của Tiểu đoàn Hàng không 12.

Tối 29-1 (giờ Mỹ), chiếc trực thăng UH-60 Black Hawk của Tiểu đoàn Hàng không 12 đã va chạm với chuyến bay của American Airlines khi máy bay này đang trên đường tiếp cận sân bay Ronald Reagan Washington.

Toàn bộ phi hành đoàn và hành khách được cho là đã thiệt mạng. Số người tử vong hiện được xác nhận là 67. Nguyên nhân vụ va chạm đang được điều tra.