Các bộ trưởng quốc pḥng và ngoại giao Mỹ, Nhật cam kết về tầm nh́n của một liên minh hiện đại hóa, trong đó nhất trí mở rộng hiệp ước an ninh giữa hai nước sang lĩnh vực không gian.
Mỹ và Nhật mới đây tuyên bố tăng cường hợp tác an ninh trước những lo ngại chung về Trung Quốc (TQ), đồng thời Washington cũng bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ kế hoạch quốc pḥng lớn nhất kể từ Thế chiến II mà Tokyo đă công bố vào tháng trước, theo hăng tin Reuters.
Tuyên bố trên đưa ra trong cuộc gặp giữa các bộ trưởng ngoại giao và quốc pḥng Mỹ, Nhật hay c̣n gọi là Ủy ban tư vấn an ninh “2+2” hôm 11-1 ở Washington. Cuộc họp diễn ra trước thềm hội nghị thượng đỉnh giữa Thủ tướng Nhật Fumio Kishida và Tổng thống Mỹ Joe Biden vào ngày 13-1.
(Từ trái qua) Bộ trưởng Quốc pḥng Nhật Yasukazu Hamada, Ngoại trưởng Nhật Yoshimasa Hayashi, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Lloyd Austin. Ảnh: AP
Trong tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc họp, các bộ trưởng đă "đưa ra tầm nh́n về một liên minh hiện đại hóa để sẵn sàng thắng thế trong kỷ nguyên cạnh tranh chiến lược mới”. Hai nước cũng tái khẳng định ủng hộ một khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương tự do và rộng mở, đồng thời tuyên bố liên minh Mỹ - Nhật là nền tảng ḥa b́nh, an ninh và thịnh vượng của khu vực.
Theo tuyên bố chung, với "môi trường cạnh tranh gay gắt, quân đội Mỹ tại Nhật nên được nâng cấp "bằng cách bố trí các lực lượng linh hoạt, kiên cường và cơ động hơn qua việc tăng cường năng lực t́nh báo, giám sát và trinh sát, chống hạm và vận tải".
Trong cuộc họp báo chung ngay sau đó, Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Lloyd Austin công bố kế hoạch tái tổ chức Trung đoàn thủy quân lục chiến ở Okinawa, gần đảo Đài Loan, thành Trung đoàn Duyên hải Thủy quân lục chiến tại Nhật vào năm 2025 nhằm cải thiện khả năng ứng phó và cơ động.
Ngoài ra, ông Blinken cũng thông báo hai bên đồng ư mở rộng các điều khoản của Hiệp ước An ninh Mỹ - Nhật bao trùm lĩnh vực không gian, nhấn mạnh rằng các cuộc tấn công đến, từ và trong không gian được coi là thách thức đối với an ninh liên minh và có thể kích hoạch điều 5 của Hiệp ước, theo đó Washington có nghĩa vụ bảo vệ Tokyo.
Cuộc họp diễn ra sau khi Tokyo hồi tháng trước công bố Chiến lược An ninh Quốc gia mới cùng hai tài liệu quốc pḥng khác. Trước đó, Mỹ cũng đă công bố các chiến lược an ninh và quốc pḥng vào tháng 10-2022.
Trong cuộc họp, hai bên cũng thảo luận việc tăng cường hợp tác giữa Lực lượng Pḥng vệ Nhật và quân đội Mỹ dựa trên các tài liệu nêu trên.
"Những chiến lược mới thể hiện rơ ràng cam kết của Nhật trong việc đầu tư nâng cao năng lực để đảm nhận vai tṛ mới cũng như thúc đẩy hợp tác quốc pḥng chặt chẽ hơn nữa với Mỹ và các đối tác chung của hai nước. Chúng tôi hoan nghênh cam kết của Nhật về việc tăng gấp đôi ngân sách quốc pḥng vào năm 2027” - ông Blinken phát biểu trong cuộc họp báo.
Trong buổi họp báo chung, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Washington và Tokyo "nhất trí TQ là thách thức chiến lược chung lớn nhất mà chúng tôi cùng với các đồng minh và đối tác phải đối mặt".
C̣n theo trong tuyên bố chung, “các bộ trưởng nhất trí rằng chính sách đối ngoại của TQ đang t́m cách định h́nh lại trật tự quốc tế và nước này đang sử dụng sức mạnh chính trị, kinh tế, quân sự và công nghệ ngày càng lớn mạnh cho mục tiêu đó”.
Bên cạnh đó, các bộ trưởng quốc pḥng và ngoại giao Mỹ, Nhật cũng nhấn mạnh sự phản đối mạnh mẽ đối với các yêu sách hàng hải phi pháp, quá tŕnh quân sự hóa cũng như các hoạt động đe dọa của TQ tại Biển Đông.
Dù vậy, Ngoại trưởng Nhật Hayashi Yoshimasa trong cuộc họp báo khẳng định không có bất kỳ thay đổi nào trong chính sách của Tokyo nhằm "tăng cường trao đổi với TQ", bao gồm các vấn đề liên quan đến an ninh khu vực hay Nga, theo hăng thông tấn Kyodo News.
B́nh luận về động thái tăng cường quan hệ quốc pḥng giữa liên minh Mỹ - Nhật, người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ Uông Văn Bân cảnh báo hợp tác giữa hai nước "không nên làm tổn hại tới lợi ích của bên thứ ba và không nên phá hoại ḥa b́nh và ổn định trong khu vực".