Các binh sĩ Ukraine thường mừng rỡ khi thu được xe tăng, thiết giáp Nga bỏ lại trên chiến trường, nhưng nhanh chóng gặp rắc rối khi chúng bị hỏng.
Kể từ khi phát động chiến dịch phản công chớp nhoáng hồi tháng 9, quân đội Ukraine đă thu được hàng trăm "chiến lợi phẩm" gồm xe tăng, xe bọc thép chở quân và xe chiến đấu bộ binh của Nga. Chúng trở thành tài sản quư giá đối với các binh sĩ Ukraine, vốn luôn trong t́nh trạng thiếu thốn khí tài hạng nặng trong cuộc xung đột đă kéo dài hơn 10 tháng.
Nhưng chỉ sau thời gian ngắn vận hành, quân đội Ukraine đối mặt với vấn đề lớn, khi những khí tài này gặp trục trặc và hư hỏng mà không thể nào khắc phục được. Binh sĩ Ukraine không t́m được những linh kiện thay thế cần thiết, khiến những cỗ xe quư giá trở thành đống sắt vụn.
Trong đợt phản công ở Kharkov, các binh sĩ Lữ đoàn Cơ giới Độc lập số 14 thu được một xe chiến đấu bộ binh BMP-3, được trang bị súng máy và pháo 30 mm. Họ lập tức đưa nó vào biên chế và tham chiến. Nhưng khoảng một tháng trước, sau nhiều tuần được vận hành, khoang động cơ và hệ thống tiếp nhiên liệu của nó bắt đầu gặp trục trặc.
Tiểu đoàn bảo tŕ của Lữ đoàn 14 không thể t́m được các bộ phận cần thiết cho chiếc xe chiến đấu BMP-3. Kể từ đó, cỗ xe này nằm im ở băi sửa chữa tại Kharkov.
Một chiếc xe tăng Nga bị bỏ lại ở ngoại ô thủ đô Kiev, Ukraine, hồi tháng 4. Ảnh: Reuters.
"Lẽ ra nó nên được sử dụng trên chiến trường, chứ không phải nằm một xó ở xưởng", Ruslan, 47 tuổi, chỉ huy tiểu đoàn bảo tŕ, nói.
Để sửa chữa một khí tài nào đó, tiểu đoàn trước hết cần t́m ra linh kiện thay thế phù hợp. Xe chiến đấu BMP-3 thu của Nga không thể sửa chữa bằng những linh kiện lấy từ phương tiện tương tự của Ukraine.
Ruslan cho biết một lữ đoàn khác có thể sở hữu linh kiện thay thế mà họ cần, nhưng quân đội Ukraine hiện không có cơ chế để phân bổ hay lưu trữ thông tin về chúng. Theo ông, quân đội nên xây dựng một cơ sở dữ liệu theo dơi các linh kiện kiểu này. "Nó sẽ tiết kiệm đáng kể thời gian và nguồn lực".
Một sĩ quan thuộc Lữ đoàn 14, đơn vị duy nhất đă chiến đấu trên tất cả các mặt trận chính ở Ukraine kể từ đầu xung đột, nói đùa rằng bản chất của người Ukraine là "giữ chặt" những ǵ họ coi là quư giá. V́ vậy, việc đề nghị một lữ đoàn khác cung cấp linh kiện xe tăng, thiết giáp mà họ thu được không phải lúc nào cũng dễ dàng.
Tại tỉnh Donetsk, miền đông Ukraine, Vadym Ustymenko, thành viên một đơn vị xe tăng thuộc Lữ đoàn Tấn công Đổ bộ Đường không số 25, cho hay anh đă thay xe tăng "6-7 lần" trong 7 tháng qua v́ chúng thường xuyên phải sửa chữa. Ustymenko đang điều khiển chiếc xe tăng T-80, một trong những phương tiện chiến đấu tốt nhất của Ukraine.
Lữ đoàn 25 là đơn vị đầu tiên tiến vào thành phố Izyum sau khi lực lượng Nga rút khỏi Kharkov hồi tháng 9, bỏ lại một lượng lớn xe tăng và xe bọc thép chở quân.
"Số xe tăng bị bỏ lại rất nhiều, nhưng chỉ vài chiếc có thể hoạt động được", anh cho hay. "Những chiếc cần sửa chữa nhưng vẫn đủ khả năng hoạt động có lẽ chiếm khoảng 30%. 50% c̣n lại gần như là đồ bỏ, đ̣i hỏi rất nhiều công sức sửa chữa".
Theo một người lính khác trong đơn vị của Ustymenko, những chiếc xe tăng ở t́nh trạng tồi tệ có thể bị tháo dỡ để lấy linh kiện. Do vũ khí Ukraine phần lớn có từ thời Liên Xô, nên một chiếc xe tăng hơn 30 năm tuổi có thể được cải tiến với phụ tùng thay thế từ một mẫu xe mới 5 năm tuổi thu được từ Nga.
Tại xưởng dă chiến ở vùng Kharkov, các thành viên của tiểu đoàn bảo tŕ đang cố gắng sửa hai chiếc xe tăng Nga và một xe chở quân. Một trong những việc đầu tiên đơn vị này làm trong quá tŕnh sửa chữa là sơn lại chúng, loại bỏ biểu tượng "Z".
Thông thường, phần khó khăn nhất trong việc sửa chữa xe tăng Nga chỉ nằm ở việc xác định vấn đề, Ruslan nói. Rất nhiều xe tăng tại xưởng được thu từ khu vực xung quanh thị trấn Kupiansk trong cuộc phản công giành lại Kharkov của Ukraine.
Mỗi lữ đoàn Ukraine đều có một đơn vị trinh sát kỹ thuật chuyên t́m kiếm xe tăng và khí tài bị bỏ lại trên thực địa, sau đó vận chuyển chúng đến địa điểm sửa chữa. Việc t́m kiếm trở nên dễ dàng hơn khi mùa đông đến khiến lá cây rụng xuống, giúp cải thiện tầm nh́n.
Nhưng những tháng mùa đông khắc nghiệt cũng là thử thách đối với xe tăng và thiết bị quân sự, gây hao ṃn nhiều hơn.
Mất điện liên tục cũng là một trở lại lớn khác, làm tŕ hoăn công việc của tiểu đoàn sửa chữa ở Kharkov. Khi điện lưới liên tục bị đánh sập, một chiếc máy phát chạy xăng không đủ công suất để cung cấp năng lượng cho tất cả thiết bị sửa chữa mà họ sử dụng.
"Đây rơ ràng là mục tiêu của Nga", Ruslan nói, đề cập đến chiến dịch tập kích quy mô lớn nhằm vào cơ sở hạ tầng thiết yếu của Ukraine mà Moskva đang triển khai gần đây. "Người Nga làm điều đó chắc chắn là có lư do".