Tin mừng từ London: Phác đồ điều trị được giảm bớt
Trong một thông điệp hiếm hoi và đầy cảm xúc phát trên truyền h́nh Anh, Vua Charles III – năm nay 77 tuổi – đă tự ḿnh báo tin vui: cơ thể ông đáp ứng tốt với phác đồ điều trị ung thư và từ đầu năm mới, việc điều trị có thể được giảm bớt, chuyển sang giai đoạn mang tính pḥng ngừa.
Nhà vua gọi đây là “một phước lành cá nhân”, đồng thời nhấn mạnh ông là ví dụ sống động cho sức mạnh của ba yếu tố: chẩn đoán sớm, can thiệp kịp thời và tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ. Văn pḥng Hoàng gia cũng cho biết các bác sĩ “rất hài ḷng” với tiến triển hiện tại và từ nay việc chăm sóc sẽ được điều chỉnh để vừa bảo vệ sức khỏe, vừa cho phép ông tiếp tục một lịch làm việc năng động.
Vua Charles lần đầu công khai ḿnh mắc ung thư vào Tháng Hai 2024, sau một ca tiểu phẫu tuyến tiền liệt. Hoàng gia chỉ nói rơ bệnh không phải ung thư tuyến tiền liệt, nhưng không tiết lộ cụ thể loại ung thư mà ông đang điều trị ngoại trú.
“Phát hiện sớm cứu mạng người” – nhà vua kêu gọi đi tầm soát
Trong đoạn video được ghi h́nh tại Clarence House cuối Tháng Mười Một, Vua Charles không chỉ nói về bản thân. Ông kể lại cảm giác choáng váng khi nghe tin chẩn đoán, thừa nhận với bất kỳ ai, hai chữ “ung thư” đều có thể là một cú sốc “áp đảo mọi thứ”. Nhưng từ chính trải nghiệm của ḿnh, ông lặp đi lặp lại một thông điệp:
“Chẩn đoán sớm đơn giản là cứu mạng người.”
Nhà vua nói, quá nhiều người tŕ hoăn không đi tầm soát v́ sợ hăi, xấu hổ, hoặc tưởng tượng ra những điều tồi tệ. Nhưng khi cuối cùng chấp nhận lời mời tầm soát, “đa số đều mừng v́ đă đi”. Ông kêu gọi người dân Anh hăy sử dụng các chương tŕnh tầm soát ung thư quốc gia, từ vú, đại tràng đến cổ tử cung, nhấn mạnh đây không phải là thủ tục phiền hà, mà là “món quà thời gian” dành cho bác sĩ và cho chính bệnh nhân.
Vua Charles đặc biệt giới thiệu công cụ Screening Checker – hệ thống trực tuyến giúp người dân kiểm tra ḿnh đă đến tuổi và đủ điều kiện tham gia các chương tŕnh tầm soát nào, giải thích rơ quy tŕnh, tháo gỡ bớt nỗi sợ mơ hồ quanh hai chữ “khám và soi”.
Từ ngai vàng đến pḥng hóa trị: Một “cộng đồng chăm sóc” vô h́nh
Tự nhận ḿnh cũng là một bệnh nhân như bao người khác, Vua Charles nói ông “vô cùng xúc động” trước cái mà ông gọi là “cộng đồng chăm sóc” bao quanh mỗi người mắc ung thư: từ bác sĩ, y tá, nhà nghiên cứu, nhân viên tổ chức từ thiện đến gia đ́nh, bạn bè âm thầm nâng đỡ phía sau.
Không chỉ gửi lời tri ân đến đội ngũ y tế, ông dành những lời cảm ơn chân thành cho các tổ chức thiện nguyện, những người gây quỹ, tư vấn tâm lư, đồng hành với bệnh nhân và thân nhân từng ngày. Theo nhà vua, chính họ là người biến những hành lang bệnh viện lạnh lẽo thành nơi vẫn c̣n chỗ cho niềm tin và ḷng nhân ái.
Ung thư cũng trở thành trục chính trong các hoạt động công chúng của ông trong năm qua. Chuyến xuất hiện chính thức đầu tiên sau khi công bố bệnh t́nh là thăm Trung tâm Ung thư Macmillan tại Bệnh viện University College London. Tại đây, ông gặp gỡ từng bệnh nhân, lắng nghe câu chuyện của họ, như để nói rằng: “Ta cũng đang ở trong trận chiến này cùng các bạn.”
Hiện Vua Charles là tân bảo trợ của Cancer Research UK, đồng thời đă làm bảo trợ cho Macmillan Cancer Support gần ba thập niên – một sự liên tục cho thấy đây không phải là “vai diễn tạm thời”, mà là cam kết dài hơi của một nguyên thủ từng nhiều năm gắn bó với lĩnh vực y tế – từ thiện.
Chọn im lặng về loại ung thư – để nói thay cho… tất cả
Điều nhiều người ṭ ṃ nhất – ông mắc ung thư ǵ? – lại chính là điều Hoàng gia nhất quyết giữ kín. Phát ngôn viên của nhà vua giải thích: theo khuyến nghị của các chuyên gia ung bướu, nếu Vua Charles công khai loại ung thư cụ thể, mọi sự chú ư sẽ dồn vào căn bệnh đó, vô t́nh “bỏ quên” những bệnh nhân khác.
V́ vậy, trong quyết tâm “đứng cùng toàn bộ cộng đồng ung thư”, ông chọn cách không nói về bệnh riêng của ḿnh, mà nói thay cho tất cả: bất kể là ung thư vú, phổi, máu, tuyến tiền liệt hay bất kỳ dạng nào khác. Ung thư không phân biệt địa vị, giai cấp, và chính việc một vị vua lên tiếng đă góp phần nhắc lại điều ấy một cách mạnh mẽ.
Sự cởi mở của Charles được các chuyên gia y tế tại Anh đánh giá rất cao, nhất là khi đặt cạnh việc Công nương Catherine, Princess of Wales, cũng đă công khai hành tŕnh điều trị ung thư của ḿnh. Với nhiều người, việc Hoàng gia – biểu tượng của quyền uy, sự hoàn hảo – chấp nhận xuất hiện trong h́nh ảnh mong manh, nhiều lo âu như mọi bệnh nhân khác, là một thông điệp nhân bản hiếm thấy.
Tiếp tục “đời sống đầy đủ và năng động” – sức mạnh của một tinh thần lạc quan
Dù có thời gian tạm lùi khỏi một số hoạt động công chúng sau chẩn đoán, Vua Charles vẫn duy tŕ đầy đủ các nhiệm vụ quốc gia, kư giấy tờ, tiếp khách, họp chính phủ, rồi dần trở lại lịch công du và sự kiện dày đặc. Văn pḥng của ông cho biết, chính việc “tiếp tục một cuộc sống đầy đủ và năng động” trong khuôn khổ khuyến nghị của bác sĩ đă giúp ông giữ được tinh thần tích cực – yếu tố mà nhiều gia đ́nh có người thân mắc ung thư đều hiểu rơ giá trị.
Không ai biết chính xác ông c̣n phải điều trị trong bao lâu – đó là chuyện giữa bệnh nhân và bác sĩ. Nhưng qua lời ông kể, có thể thấy rơ một điều: ung thư không chỉ là cuộc chiến với các tế bào ác tính, mà c̣n là cuộc chiến giữ lấy hy vọng.
Một nhà vua ngồi trước ống kính truyền h́nh, thừa nhận nỗi sợ, nhấn mạnh phép màu của phát hiện sớm, kêu gọi mọi người đi tầm soát, gửi lời cảm ơn đến bác sĩ, y tá, nhà từ thiện – h́nh ảnh ấy nói lên nhiều điều hơn mọi bài diễn văn hoa mỹ về “trách nhiệm công dân” hay “đạo đức xă hội”.
Trong thời đại mà ung thư đă chạm đến hầu như mọi gia đ́nh, có lẽ điều quan trọng nhất mà Vua Charles III đang làm không chỉ là trị bệnh cho chính ḿnh, mà là biến hành tŕnh ung thư của ông thành nguồn động lực và lời nhắc nhở cho hàng triệu người khác: đi khám sớm, đừng trốn chạy, và đừng bao giờ đánh mất hy vọng.