Theo như có một đoạn video dài 4 phút cho thấy một cảnh quay biểu t́nh, đám đông hô to và những cây thánh giá trắng, trong lúc Tổng thống Mỹ Donald Trump đă biến cuộc gặp với Tổng thống Nam Phi Ramaphosa thành một buổi tŕnh diễn, đối đầu với vị khách trong pḥng Bầu Dục bằng một đoạn video về cáo buộc đàn áp nông dân da trắng.
Kịch bản với Tổng thống Zelensky lặp lại
Tổng thống Mỹ Donald Trump đă biến cuộc gặp với Tổng thống Nam Phi Ramaphosa thành một buổi tŕnh diễn, đối đầu với vị khách trong pḥng Bầu Dục bằng một đoạn video về cáo buộc đàn áp nông dân da trắng. Cuộc gặp gỡ này được các nhà b́nh luận nhận định là một phần của mô h́nh "ngoại giao truyền h́nh thực tế".
Khi Tổng thống Nam Phi đến Nhà Trắng tuần này, ông biết đó sẽ không phải là một chuyến thăm nồng ấm. Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đă cáo buộc chính phủ của ông cho phép một cuộc "diệt chủng người da trắng". Nhưng không ai biết những ǵ có thể xảy ra tiếp theo.
Ánh đèn trong pḥng Bầu dục mờ dần. Một màn h́nh tivi được đẩy vào, nhấp nháy sáng. Màn h́nh phát một đoạn video dài 4 phút cho thấy một cảnh quay biểu t́nh, đám đông hô to và những cây thánh giá trắng tượng trưng cho những người nông dân da trắng thiệt mạng.
"Ngài cho phép họ chiếm đất, và sau đó là giết hại nông dân da trắng", ông Trump nói.
Tổng thống Nam Phi Ramaphosa và Tổng thống Mỹ Trump tại pḥng Bầu Dục.
Đó không phải là một cuộc tṛ chuyện. Đó là ngoại giao truyền h́nh thực tế. Dường như một khuôn mẫu đă được định h́nh: ánh sáng, bối cảnh và những cuộc đối đầu.
Phần lớn các nạn nhân, như ông Ramaphosa b́nh tĩnh giải thích, là người da đen. Một trong những h́nh ảnh, sau đó được các nhà báo xác nhận, thực ra là từ Cộng ḥa Dân chủ Congo.
Trong cuộc tṛ chuyện, ông Ramaphosa cố gắng xen vào: "Đây là những mối quan tâm mà chúng tôi sẵn sàng nói chuyện với ngài". Nhưng ông Trump không quan tâm đến cuộc đối thoại. "Những người nông dân không phải là người da đen," ông đáp trả.
Ramaphosa vẫn b́nh tĩnh: "Nếu có cuộc diệt chủng nông dân da trắng, tôi có thể cá với các bạn rằng ba quư ông này sẽ không ở đây" - ông nói, ra hiệu về phía các vận động viên chơi golf chuyên nghiệp Ernie Els và Retief Goosen, và tỷ phú Johann Rupert - ba người Nam Phi da trắng tham gia phái đoàn của ông.
Phong cách ngoại giao "truyền h́nh thực tế"
Pḥng Bầu dục - nơi từng là địa điểm mà các lănh đạo thế giới muốn đặt chân giờ đây giống như một thử thách.
Cuộc đối đầu với Tổng thống Nam Phi Ramaphosa diễn ra sau một cuộc "căi vă" tương tự vào đầu năm nay khi Tổng thống Ukraine Zelensky đến pḥng Bầu Dục hội kiến Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Vance.
Một nhà ngoại giao phương Tây đă nói với Reuters rằng: "Kiểu phục kích công khai này là điều bạn mong đợi từ một người dẫn chương tŕnh truyền h́nh, chứ không phải từ một tổng thống".
Pḥng Bầu dục thành nơi luôn có máy quay, ánh sáng và trở thành nơi thử thách
Pḥng Bầu dục - theo truyền thống là biểu tượng của sự tôn trọng lẫn nhau và ngoại giao - thành một show truyền h́nh trực tiếp.
Những người quan sát mô tả màn tŕnh diễn của tổng thống Nam Phi là khéo léo. "Bạn có thể thấy ông ấy đang bị khiêu khích," người phát ngôn của ông, Vincent Magwenya cho biết.
Sau cuộc chạm trán, ông Ramaphosa đă cố gắng định h́nh lại chuyến thăm. "Các bạn muốn thấy sự kịch tính và điều ǵ đó lớn lao xảy ra", ông nói với các phóng viên Nam Phi. "Tôi xin lỗi v́ chúng tôi đă làm bạn thất vọng đôi chút.
Sau cuộc họp, Tổng thống Nam Phi Ramaphosa đă cố gắng cứu văn câu chuyện, nói với các phóng viên rằng các cuộc thảo luận về khí đốt tự nhiên hóa lỏng và các khoáng sản quan trọng là "rất đáng khích lệ". Ông thậm chí c̣n tuyên bố rằng ông đă thuyết phục ông Trump cân nhắc tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 tại Johannesburg vào tháng 11 này.
Nhưng h́nh ảnh cuộc họp - của ông Ramaphosa, lịch sự im lặng dưới ánh sáng chói lóa của Pḥng Bầu dục - có thể sẽ làm lu mờ bất kỳ lợi ích ngoại giao nào.
Pḥng Bầu dục từng là nơi định h́nh lịch sử, nơi các tổng thống kư kết các hiệp ước và xây dựng các liên minh toàn cầu nhưng trong Nhà Trắng ngày nay, pḥng Bầu Dục đă trở thành một sân khấu, rất nhiều máy qua và luôn có sự thách thức.