Ông lăo này không ngờ rằng đống 'giẻ rách' ḿnh chỉ bỏ ra 300 ngh́n để mua về lại có giá trị khổng lồ như vậy. Khi lâm cảnh túng thiếu, ông đă phải bán đi, 4 năm sau khi biết giá trị thật của kho báu, ông qua đời.
Trong lịch sử Trung Hoa, phủ Ḥa Thân, hay c̣n gọi là Cung Thân Vương, thời nhà Thanh, nổi tiếng là một trong những biệt phủ xa hoa bậc nhất. Không chỉ sở hữu diện tích rộng lớn hơn 60.000 mét vuông, nơi đây c̣n cất giữ vô số cổ vật, vàng bạc, châu báu quư giá. Tuy nhiên, vào những năm cuối triều đại nhà Thanh, khi thế sự bất ổn, ḷng dân ly tán, sự thịnh trị của triều đại cũng dần suy thoái. Trong bối cảnh đó, Ḥa Thân quyết định tổ chức một buổi bán đấu giá toàn bộ bảo vật trong phủ. Những món đồ từng khiến bao người ao ước nay đều được đem ra trao đổi, thu hút đông đảo giới sưu tầm đổ về, tranh nhau "hốt sạch". Hàng loạt bức tranh quư giá như "Du mục thiếp" của Vương Hy Chi hay "Chiếu dạ bạch đồ" của Hàn Kiều... đều nhanh chóng t́m được chủ nhân mới.
Giữa đám đông nhộn nhịp đó, Chu Khải Kiềm (1871 - 1964), một chuyên gia đồ cổ nổi tiếng thời bấy giờ, cũng có mặt với mong muốn thu mua những món đồ cổ và dị vật văn hóa. Thế nhưng, khi ông đến nơi, gần như tất cả các bảo vật đă được bán hết, cung Thân Vương chỉ c̣n lại một đống rác ngổn ngang. Chu Khải Kiềm thất vọng định ra về th́ bất ngờ nh́n thấy một đống "giẻ rách" nằm trong góc thùng rác. Bằng con mắt tinh tường của ḿnh, ông nhận ra giữa mớ "giẻ rách" đó ẩn chứa một bảo vật vô giá: bức "Sơn trà kiệp điệp đồ" của Chu Khắc Nhu, một tác phẩm mô phỏng theo phong cách dệt sợi tơ màu thành hoa văn trên vải lụa nổi tiếng thời Nam Tống. Không chỉ có vậy, trong đống “rác” này c̣n có nhiều bức họa thêu khác cũng quư giá không kém. Cuối cùng, Chu Khải Kiềm quyết định bỏ ra 100 đồng đại dương (khoảng 300.000 VNĐ thời điểm hiện tại) để sở hữu "mớ giẻ rách" bị người khác bỏ đi, bao gồm bức "Sơn trà kiệp điệp đồ" và hơn 100 bức tranh thêu quư khác.
Ông lăo sốc nặng khi biết món đồ "rẻ rách" ḿnh vứt đi lại là báu vật giá hơn 3.300 tỷ đồng
Tin tức về việc Chu Khải Kiềm sở hữu những bức tranh thêu quư hiếm nhanh chóng lan ra, thu hút sự chú ư của nhiều tay buôn đồ cổ. Họ t́m đến ông, đưa ra những mức giá hấp dẫn để mua lại, nhưng ông vẫn kiên quyết không bán. Tuy nhiên, cuộc đời không ai lường trước được chữ ngờ. Sau một thời gian khó khăn về tài chính, Chu Khải Kiềm buộc ḷng phải bán đi toàn bộ bộ sưu tập tranh thêu quư giá của ḿnh với mức giá 100.000 NDT (hơn 330 triệu đồng).
Những năm cuối đời, Chu Khải Kiềm bất ngờ hay tin Bảo tàng Cố Cung đă thu thập lại toàn bộ số tranh ông từng bán, đem về trưng bày. Thị trường đồ cổ thời đó ước tính rằng bộ tranh này có giá trị không dưới 1 tỷ NDT (hơn 3.300 tỷ đồng). Khi nghe được thông tin này, ông đă vô cùng sốc, không thể tin được những bức tranh thêu ḿnh từng nhặt từ thùng rác lại có giá trị lớn đến vậy. Nỗi tiếc nuối và sự hối hận bao trùm, chỉ 4 năm sau khi biết tin, Chu Khải Kiềm qua đời, mang theo niềm nuối tiếc vô hạn về món hời "từ trên trời rơi xuống" mà ông đă để tuột mất.
VietBF@ sưu tập