Bộ tộc Piraha: Sống hồn nhiên như cây cỏ trong rừng Amazon. Bộ tộc Pirahă ẩn sâu trong cánh rừng nhiệt đới Amazon ở Brazil, có một cuộc sống giản dị, hồn nhiên như cây cỏ trong rừng. Mỗi ngày, họ chỉ ngủ tầm 20 phút, trẻ con cứ 7 năm sẽ dổi tên một lần.
Bộ tộc Pirahă trong rừng Amazon
Pirahă là phân nhóm duy nhất c̣n sót lại của người Mura tại rừng rậm nhiệt đới Amazon ở Brazil. Bộ tộc này hiện có tổng dân số khoảng 800 người.
Người Pirahăkhông sử dụng số đếm và không có bất cứ tài liệu ghi chép hay câu chuyện cổ nào về lịch sử tồn tại của bộ tộc. Trong ngôn ngữ, họ không có các từ chỉ màu sắc mà chỉ độ sáng hoặc tối, c̣n từ ngữ chỉ số lượng chỉ mang tính ước chừng như “nhiều”, “một ít” hoặc số lượng không vượt quá 2.
Về mặt tổ chức xă hội, người Pirahă không có sự phân cấp phức tạp, chủ yếu xoay quanh các mối quan hệ trong gia đ́nh, cha mẹ, anh chị em. Trong gia đ́nh, anh chị em không chia thứ bậc. Trong cộng đồng người Pirahă không có tư hữu, không có luật pháp và không trộm cắp, v́ kẻ trộm không bao giờ xuất hiện. Trẻ em trong gia đ́nh được sống gần thiên nhiên, cỏ cây, hoa lá và động vật thay cho những đồ chơi. Cứ 7 năm, trẻ con lại được đổi tên một lần.
Trẻ em Pirahă cứ 7 năm lại được đổi tên một lần
Cuộc sống của người Pirahă không tồn tại những luật lệ hà khắc hay ép buộc người khác, họ vui vẻ hát ḥ, nhảy múa cùng nhau, dựng các túp lều đơn giản để ở và làm nơi cất giữ dụng cụ lao động. Họ nấu ăn đơn giản, không dự trữ quá nhiều thực phẩm. Người Pirahă buôn bán các loại hạt để lấy hàng tiêu dùng hoặc dụng cụ như dao rựa, thuốc súng, sữa bột, đường, rượu whisky,…
Đặc biệt, người Pirahă ngủ rất ít, hiếm khi ngủ cả đêm và thường chỉ chợp mắt khoảng 15-20 phút, nhiều nhất là khoảng 2 tiếng đồng hồ kể cả ngày và đêm. Người Pirahă sống cho hiện tại, họ không quan tâm hay lo lắng nhiều về quá khứ hay tương lai. Chính v́ vậy, họ cũng được xem là bộ tộc sống hạnh phúc nhất thế giới.
Bộ tộc Pirahămưu sinh chủ yếu bằng việc săn bắt và hái lượm - h́nh thức giản đơn nhất của xă hội loài người. Họ di chuyển bằng xuồng trên sông Maici.
Bộ tộc Pirahă: Sống hồn nhiên như cây cỏ trong rừng Amazon 2
Bộ tộc Pirahă dùng xuồng để di chuyển (Ảnh: The New York Times)
Nam giới Pirahă mặc áo phông và quần short mà họ nhận được từ các thương nhân, c̣n phụ nữ Pirahă th́ tự may váy cotton trơn để mặc. Bộ lạc Pirahă có thể nhớ tên và đặc điểm của hàng ngàn loài thực vật và động vật quanh khu vực sinh sống của họ. Khái niệm về vẽ xa lạ với họ, khi được yêu cầu vẽ một người, động vật, cây hoặc sông, th́ họ sẽ vẽ những đường đơn giản.
Bộ tộc Pirahă sống ven bờ sông với những cḥi lá tạm bợ, sống bằng việc săn bắt và hái lượm (Ảnh: ArcGIS StoryMaps)
Ngôn ngữ Pirahă chỉ có 3 nguyên âm và 7 phụ âm. Theo một nghiên cứu của Đại học Oslo ở Na Uy, một người không thuộc bộ lạc Pirahă nếu có trí nhớ ở mức trung b́nh th́ phải mất 10 năm mới có thể giao tiếp cơ bản bằng tiếng Pirahă.
VietBF@ sưu tập