Sức khoẻ của người Nhật vô cùng dẻo dai và sống rất thọ. Thói quen đeo khẩu trang người Nhật đã có từ rất lâu rồi nên những chiếc khẩu trang chất lượng thường có xuất xứ từ Nhật Bản.
Các nhà nghiên cứu gọi việc ngại bỏ khẩu trang của người Nhật là dấu hiệu của hiện tượng "phụ thuộc vào khẩu trang". Thuật ngữ này do chuyên gia tư vấn Yuzo Kikumoto đưa ra, để chỉ những người đeo khẩu trang vì các lý do ngoài vấn đề đảm bảo vệ sinh, ví dụ như che mặt hoặc lo lắng. Chia sẻ với tờ Straits Times, từ năm 2009 đến 2017, số người "nghiện" đeo khẩu trang tìm đến nhờ Yuzo tư vấn đã tăng 50%, trong đó 60% là nữ.
Akari Yamamoto, bà nội trợ ngoài 30 tuổi ở Yokohama tiết lộ, con trai bảy tuổi của chị bị phụ thuộc vào khẩu trang do đại dịch. Kể cả khi sân chơi vắng tanh, cậu bé vẫn đeo khẩu trang. Ở nhà, nếu có người ngoài gia đình tới chơi, cậu cũng đeo khẩu trang. "Lúc cả nhà ra ngoài, thằng bé chỉ cởi khẩu trang khi ăn uống. Nó còn có lần thử ăn mà vẫn đeo khẩu trang và nói rằng không muốn bị người khác nhìn thấy mặt", Yamamoto chia sẻ thêm.
Theo tờ Yomiuri Shimbun, thói quen đeo khẩu trang xuất hiện ở Nhật từ hơn 100 năm trước, khi đại dịch cúm Tây Ban Nha bùng phát. Từ lúc Covid-19 chưa xuất hiện, người Nhật đã thường đeo khẩu trang vào mùa cúm hoặc mùa xuân (để tránh dị ứng phấn hoa).
Thói quen đeo khẩu trang của người Nhật được xem là lý do chính giúp tỷ lệ nhiễm Covid-19 ở nước này tương đối thấp. Tuy nhiên, các chuyên gia Nhật chỉ ra rằng phần lớn người dân đeo khẩu trang vì ám ảnh sợ xã hội. Trong bối cảnh mạng xã hội ngày càng phát triển, Kikumoto nhận định khẩu trang giống như tấm chắn bảo vệ.
Nghiên cứu năm 2018 của bác sĩ tâm thần Noboru Watanabe từ Văn phòng Y tế Akasaka phát hiện nhiều cá nhân đeo khẩu trang để giấu đi các dấu hiệu căng thẳng, lo lắng. Tuy nhiên, càng đeo khẩu trang, nỗi sợ xã hội càng tăng lên. Watanaba còn tuyên bố rằng phụ thuộc vào khẩu trang là một chứng nghiện, tương tự như đánh bạc, quan hệ tình dục quá mức hoặc sử dụng Internet vô độ. Các chứng nghiện này khác với nghiện rượu và ma túy ở chỗ chúng không phụ thuộc vào một chất cụ thể mà phụ thuộc vào một hành động song mục đích cuối cùng vẫn là để giúp con người giải tỏa, dễ chịu hơn.
Yamamoto đang tìm cách giải quyết tình trạng phụ thuộc vào khẩu trang của con. Từ năm ngoái, cậu bé phải đeo khẩu trang khi đi học. Kết quả, cậu bé chẳng mấy khi nhìn thấy mặt bạn bè cùng lớp.
"Tôi sợ rằng thằng bé sẽ sợ tiếp xúc với người khác", bà mẹ lo lắng nhưng thừa nhận hiện tại chẳng có giải pháp nào khả thi.
"Tôi đã đến trường, nói chuyện với cố vấn học đường, thậm chí tham khảo ý kiến của một nhà tâm lý học trẻ em nhưng họ đều bảo giờ chưa thể làm gì. Tôi nghĩ họ đúng. Giờ đây, nhà là nơi duy nhất chúng ta có thể yên tâm bỏ khẩu trang".