Trung Quốc đóng cửa đập, làm giảm mực nước sông Mekong. Biết nhưng Trung Quốc vẫn chặn ḍng chảy sông Mekong tại một trong những con đập lớn ở thượng nguồn, dẫn đến sự sụt giảm đột ngột về lượng nước tại các quốc gia ở hạ lưu ḍng sông.
"Mực nước giảm đột ngột kể từ đầu tháng 1", Niwat Roikaew, Chủ tịch nhóm hoạt động phi lợi nhuận v́ môi trường Love Chiang Khong Group ở Chiang Rai, miền Bắc Thái Lan, cho biết. "Tất cả chúng ta đều biết điều này xảy ra v́ Trung Quốc đă đóng cửa đập".
Đến giữa tháng 2, các cộng đồng ven sông bị ảnh hưởng bởi quyết định giảm lưu lượng xả từ đập Cảnh Hồng ở tỉnh Vân Nam của Trung Quốc vẫn chưa thể gác lại lo lắng, theo Nikkei Asia.
Đập Cảnh Hồng ở Vân Nam, Trung Quốc. Ảnh: AP.
Bộ Thủy lợi Trung Quốc đă thông báo cho các nước hạ lưu sông Mekong về các cuộc thử nghiệm tại con đập lớn vào đầu tháng 1, gần một tuần sau khi bắt đầu cắt giảm lưu lượng từ mức 1.900 m3/giây thông thường xuống c̣n 1.000 m3/giây. Việc thử nghiệm theo dự kiến đă hoàn tất vào ngày 24/1.
Trong một báo cáo tháng này, Ủy hội Sông Mekong (MRC) cho biết lưu lượng dao động của sông đă giảm xuống mức "đáng lo ngại". Cơ quan liên chính phủ - đại diện cho Campuchia, Lào, Thái Lan và Việt Nam - quản lư hệ sinh thái lưu vực sông Mekong.
"Đă có sự tăng và giảm đột ngột mực nước ở hạ du đập Cảnh Hồng và xa hơn tới tận Vientiane [thủ đô của Lào]. Đây là thách thức đối với giới chức và cộng đồng trong việc chuẩn bị và ứng phó với những tác động có thể xảy ra", một quan chức MRC cho biết trong báo cáo.
Cảnh báo của MRC làm nổi bật một bất cập về ngoại giao tiếp tục gây khó khăn cho Trung Quốc và các nước hạ lưu sông Mekong: thiếu hợp tác để quản lư tuyến đường thủy huyết mạch này.
"Vẫn cần hợp tác sâu rộng hơn về quản lư nước xuyên biên giới", Carl Middleton, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Xă hội tại Đại học Chulalongkorn ở Bangkok, cho biết. "Mục tiêu thích hợp là vận hành có trách nhiệm các dự án thủy điện nhằm tránh tác động xă hội và môi trường đến mức có thể, đồng thời thừa nhận và đền bù cho những thiệt hại đă gây ra".
Trung Quốc, nước gọi sông Mekong là Lan Thương, đă nằm trong tầm ngắm của các nhà môi trường địa phương và quốc tế v́ quyền lực của họ trong việc kiểm soát thượng nguồn ḍng sông. Những ư kiến chỉ trích nói rằng Bắc Kinh sử dụng con sông như một ṿi có thể bật hoặc tắt tùy ư để đáp ứng các nhu cầu về nước sinh hoạt.
"Là một quốc gia thượng nguồn, Trung Quốc coi ḍng sông như một con kênh, hay H2O (nước) và có quyền lực trong việc quyết định việc khai thác ḍng sông", Pianporn Deetes, Giám đốc chiến dịch Thái Lan của International Rivers, một nhóm bảo vệ môi trường toàn cầu, cho biết. "Nhưng đây không phải chuyện một ḿnh Trung Quốc, bởi v́ cần có sự quản lư đối với ḍng sông, công nhận giá trị sinh thái và nhiều lợi ích của nó đối với hàng triệu cộng đồng địa phương".
VietBF@ sưu tầm.