Đă đến lúc Mỹ và Trung Quốc dừng chơi tṛ “đuổi bắt”. Gần đây từng có nhiều ư kiến cho rằng Washington đă thức tỉnh trước mối đe dọa từ Trung Quốc và nhận định rằng một cuộc chiến tranh Lạnh mới giữa hai bên là điều không thể tránh khỏi.
Cạnh tranh vai tṛ dẫn đầu
Bất chấp những con đường khác nhau mà Mỹ và Trung Quốc đang theo đuổi, ông John Mearsheimer, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Chicago (Mỹ) dự đoán rằng, hành tŕnh hiện đại hóa của Trung Quốc sẽ diễn ra giống với hành tŕnh vươn lên trở thành siêu cường của Mỹ. Theo lập luận của ông, trong một hệ thống quốc tế, các quốc gia luôn được thúc đẩy để t́m kiếm vai tṛ dẫn đầu thế giới.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh. Ảnh: EPA.
C̣n Graham Allison, giáo sư ngành khoa học chính trị của Trường Chính sách John F Kennedy thuộc Đại học Harvard đă cảnh báo về "Bẫy Thucydides" ám chỉ những nguy hiểm có thể leo thang thành chiến tranh giữa cường quốc cũ và mới nổi.
Điểm mấu chốt ở đây là Mỹ sẽ không chịu nhượng bộ trước các đối thủ cạnh tranh và nước này luôn giữ lập trường phải trở thành người chiến thắng cuối cùng trong mọi cuộc chơi.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đă theo đuổi một chính sách đầy tham vọng vượt qua mọi giới hạn. Ông cố gắng kiềm chế sự mở rộng ảnh hưởng về kinh tế của Trung Quốc bằng cách nhắm vào lĩnh vực công nghệ của nước này. Bất chấp những chao đảo và rạn nứt trong chính quyền, Tổng thống Trump đă bước đầu gặt hái được một số thành công trong chính sách gây sức ép với Bắc Kinh. Bằng chứng là ông đă khiến tập đoàn viễn thông khổng lồ Huawei và nhiều công ty hàng đầu khác của Trung Quốc liên tiếp đối mặt với khó khăn. Song giới phân tích cho rằng, về lâu về dài, cách tiếp cận này có thể có lợi cho Trung Quốc bởi nó giúp nước này lấp đầy những lỗ hổng trong chuỗi cung ứng và tăng cường đổi mới.
Tổng thống đắc cử Joe Biden được cho là sẽ vượt ra khỏi những toan tính được thúc đẩy dưới thời ông Trump, phối hợp với các quốc gia cùng chí hướng buộc Trung Quốc hành xử “theo chuẩn mực quốc tế” và tôn trọng trật tự toàn cầu. Theo quan điểm của ông Biden, nền chính trị thế giới nên hoạt động theo những giá trị và quy tắc được hoạch định một cách có tổ chức, do Mỹ dẫn đầu. Im ắng trong suốt 4 năm cầm quyền của ông Trump, các nhà hoạch định chính sách ở cả hai bờ Thái B́nh Dương giờ đây sẽ bận rộn với việc lập kế hoạch hợp tác cho tương lai.
Trong một bài b́nh luận được xuất bản vào cuối năm 2020, các nhà phân tích Jake Sullivan và Kurt Campbell đánh giá, chính sách của ông Biden có thể tạo ra sự “cưỡng chế mềm” đối với trật tự toàn cầu.
“Nếu Trung Quốc hy vọng được tiếp cận một cách b́nh đẳng với một liên minh kinh tế mới, th́ các khuôn khổ pháp lư và kinh tế của họ phải đáp ứng các tiêu chuẩn tương tự. Sức mạnh đến từ liên minh này sẽ buộc Trung Quốc phải lựa chọn: hạn chế tự do hóa và bắt đầu tuân thủ các quy tắc thương mại, hoặc chấp nhận những điều khoản ít mang lại lợi ích cho nước này từ hơn một nửa các nền kinh tế trên toàn cầu”.
VietBF@ sưu tầm.