Dịch viêm phổi Vũ Hán cũng đă khiến nông dân Việt khốn khổ. Dịch viêm phổi khiến thương lái Trung Quốc ngưng mua dưa hấu, chuối, thanh long Việt Nam, nông dân các tỉnh đồng loạt "khóc ṛng".
Tại Tây Nguyên, nông dân đang "sốt ruột" v́ dưa hấu ế ẩm. Người dân liên tục gọi thương lái vào mua nhưng không ai mảy may. Ông Hoàng, người có 2 ha dưa hấu tại Kon Tum cho biết, hầu hết thương lái đều ngưng thu mua nên gia đ́nh chỉ bán được cho các lái buôn trong vùng đổ đi các tỉnh lân cận. Theo đó, giá dưa hấu chỉ 1.000-1.500 đồng một kg.
"Với giá trên gia đ́nh tôi lỗ gần 200 triệu cho 2 ha dưa hấu. Nếu năm ngoái giá dưa rẻ cũng ở mức 3.500-5.000 đồng một kg th́ năm nay do không bán được sang Trung Quốc nên rớt thê thảm", ông Hoàng nói.
Dưa hấu đổ đống và bán lẻ với giá 4.000-5.000 đồng một kg tại Kon Tum. Ảnh: Hồng Châu.
Theo chị Thanh Mai, thương lái chuyên thu mua dưa hấu ở Tây Nguyên xuất khẩu sang Trung Quốc, giá dưa hấu đang giảm rất mạnh. Nếu năm ngoái chị có các đơn hàng xuất đi cho thương lái Trung Quốc th́ năm nay bạn hàng nước này ngưng mua. Hiện nay, chị Mai chỉ mua vài vườn để gửi hàng đi các tỉnh lận cận như Quảng B́nh, Huế, Quảng Trị, Đà Nẵng...
Chị đang mua giá dưa tại nhà vườn ở Kon Tum với giá 1.200 đồng một kg, nếu tính cả phí công bốc dỡ lên xe th́ giá dao động 1.300-1.500 đồng một kg, tùy loại. "Nếu vụ này năm ngoái tôi xuất 5-7 xe sang Trung Quốc th́ nay không xuất được xe nào. Dịch viêm phổi bùng phát, Trung Quốc tạm ngưng nhập hàng nên thương lái không xuất được", chị Mai giải thích.
Thanh long đang ùn ứ tại Long An và B́nh Thuận. Giá "rớt" 2-6 lần so với cách đây hai tuần.
Ông Huỳnh Hồng Ửng, Chủ tịch Hợp tác xă thanh long chợ Gạo (Long An) cho biết, thanh long không có người mua nên giá hàng loại 1 chỉ 8.000 đồng một kg, loại 2 chỉ 4.000-5.000 đồng một kg, giảm 6 lần so với cách đây nửa tháng.
Hiện toàn tỉnh Long An có khoảng vài chục ngh́n tấn thanh long ruột đỏ đang bí đầu ra. Với những hộ đă kư hợp đồng có thời gian thu hoạch từ ngày 27/1 đến 3/2, thương lái hỗ trợ nông dân 5.000 đồng một kg.
Thanh long trắng loại 1 cũng chỉ được mua với giá 4.000 đồng một kg. Ảnh: Việt Quốc
Tại B́nh Thuận, giá thanh long ruột trắng chỉ ở mức 2.000-4.000 đồng một kg.
Theo Sở Công Thương B́nh Thuận, khoảng 4.000 tấn thanh long đang nằm trong các kho chứa. Trong khi đó, toàn tỉnh hiện có 8.000 đến 10.000 ha thanh long đến vụ thu hoạch, sản lượng tương đương khoảng 85.000-100.000 tấn quả. Hàng năm, thanh long của tỉnh này đa phần được xuất khẩu sang Trung Quốc. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh, chủng mới của virus corona gây ra nên việc thu mua và xuất khẩu gặp khó khăn.
Hơn 200 container thanh long đang ùn ứ ở cửa khẩu Tân Thanh ngày 4/2. Ảnh: P.V
Nói với *********, ông Vy Công Tường, Phó cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết hiện có hơn 200 container thanh long ùn ứ tại cửa khẩu Tân Thanh. Cơ quan chức năng đang kêu gọi mọi người tiêu thụ tại thị trường trong nước để chờ diễn biến dịch.
Chuối cũng không thể xuất sang Trung Quốc. Tại Đồng Nai, gần 1 tháng nay, giá chuối xuất khẩu giảm mạnh. Chuối loại 1 hiện được hợp tác xă và các thương lái địa phương thu mua với mức 4.000-5.000 đồng một kg. Chuối không đủ tiêu chuẩn xuất khẩu chỉ 1.200-1.500 đồng một kg.
Tương tự với chuối ở các tỉnh miền Bắc. Ông Trần Văn Căn, chủ cơ sở sản xuất chuối tại Hưng Yên cho biết, giá chuối hiện nay chỉ tiêu thụ được thị trường trong nước với mức 4.000 đồng một kg. Năm nay ông chưa xuất được tấn nào dù năm ngoái bán đi được vài trăm tấn chuối.
"Đang vụ thu hoạch nhiều loại trái cây nên nguồn hàng càng dồi dào. Hiện, không chỉ chuối xuất sang Trung Quốc giảm mà một số quốc giá khác như Nhật cũng bị ảnh hưởng", ông Căn nói.
Trong phiên họp tại hội nghị thúc đẩy thương mại, phát triển nông sản chiều 3/2, ông Trần Quốc Khánh - Thứ trưởng Công Thương cũng nhận xét, xuất nhập khẩu nông sản sẽ bị ảnh hưởng 6-8 tháng do dịch bệnh nCoV. Chợ biên giới mở cửa chậm hơn thường lệ (tới 9/2) khiến trao đổi cư dân gián đoạn trong khi đây là h́nh thức trao đổi quan trọng với hàng nông sản, nhất là trái cây.
Bên cạnh đó, hiện đơn hàng trái cây mới xuất sang Trung Quốc chưa có do đối tác Trung Quốc không sang được Việt Nam. "Với xuất nhập khẩu, thương mại biên giới sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất", ông Khánh đánh giá.
Hiện Trung Quốc là thị trường khổng lồ của nông sản, thuỷ sản Việt Nam, chiếm 22-24% tổng kim ngạch xuất khẩu. Đây cũng đồng thời là thị trường tiêu thụ nông, thủy sản lớn nhất của Việt Nam, b́nh quân khoảng 27% tổng kim ngạch xuất khẩu nông, thủy sản. Các sản phẩm nông sản chủ lực xuất sang Trung Quốc gồm rau quả, hạt điều, cà phê, gạo, sắn và các sản phẩm từ sắn, cao su, thủy sản...